Marta Mojsik z Politechniki Krakowskiej postanowiła podjąć trudny temat rewitalizacji historycznego obiektu D-10 w Trzcianach wchodzącego w skład Twierdzy Modlin. Na terenie, gdzie obecnie znajdują się ruiny fortyfikacji, studentka zaproponowała wprowadzenie betonowych budynków pełniących funkcje wystawiennicze i obsługi ruchu na Szlaku Turystycznym Polski Walczącej.
historia twierdzy
Twierdzę Modlin utworzono pomiędzy dwiema rzekami — Wisłą i Narwią. W jej skład wchodzi cytadela, przedmoście oraz dwa pierścienie fortów — zewnętrzny i wewnętrzny. Pomiędzy 1832 a 1864 rokiem powstały tam koszary o długości 2250 metrów, później twierdzę zaczęto okrążać fortami. Pierwszym pierścieniem były forty o numerach od I do VIII. Drugi pierścień tworzyło dziesięć fortów, które powstały w latach 1912-1914. Oznaczono je numerami od IX do XVIII. Obiekty pośrednie dostały oznakowanie D-1 do D-10. D-10 (bądź Fort XVIIa) powstał jako dzieło pośrednie Twierdzy Modlin i jest jej mało znanym elementem. Jego budowa dopełniła między pole Grupy Fortowej Janówek i Fortu XVIII. Jako mniejszy fort powstał w uroczysku Kadzielnia. Podczas wycofywania się wojsk rosyjskich w 1915 roku, wysadzono ważne elementy tej fortyfikacji.
betonowe obiekty nawiązują do rozrzuconych ruin koszar
© Marta Mojsik
rewitalizacja ruin
Głównym założeniem Marty Mojsik było stworzenie przestrzeni, która nie przytłacza ruin Dzieła D-10, a z nimi współgra. Użyte przez studentkę materiały oraz formy nawiązują do historycznej zabudowy tego obszaru. Projekt powstały pod kierunkiem dr. Filipa Suchonia dzieli się na dwie części. Główny budynek znajduje się naprzeciwko ruin. Został wkopany w istniejący nasyp oraz obniżony w terenie, dzięki czemu nie przesłania istniejących
zabudowań. Forma budynku jest odbiciem historycznego kształtu Dzieła D-10. Gzyms nawiązuje do gzymsu istniejącego w pierwotnej formie koszar. Nowy budynek pełni funkcje obsługi ruchu na Szlaku Turystycznym Polski Walczącej. W środku znajduje się sala konferencyjna, przestrzeń do odpoczynku ze sklepikiem oraz kawiarnia z zapleczem sanitarnym, oraz kuchennym. Pomiędzy głównym obiektem a fortyfikacjami znajduje się plac wypełniony betonowymi pawilonami wystawienniczymi. Ich rozmieszczenie oraz uformowanie nawiązują do obecnych tam ruin.
układ i wygląd budynków jest nieregularny, tak, jak bryła Dzieła D-10
© Marta Mojsik
Układ i wygląd budynków jest nieregularny, tak jak bryła Dzieła D-10, która została wysadzona w 1915 roku. W środku pawilonów znajdują się ekspozycje dotyczące zarówno dawnych koszar, jak i historii gminy Jabłonna oraz wsi Trzciany. Wystawy dotyczą także flory i fauny obszaru Wisły i Narwi. Projekt Marty Mojsik zakłada rewitalizację tego historycznego terenu oraz podkreślenie jego znaczenia na obszarze gminy Jabłonna.
głównym elementem elewacyjnym jest beton oraz stal cortenowa
© Marta Mojsik
Obiekt wkopany w nasyp przyjmuje kształt historycznych fortyfikacji i jest umieszczony naprzeciwko nich. Dzięki przeszklonej elewacji stanowi lustrzane odbicie betonowych ruin. Głównym materiałem elewacyjnym jest beton, pozostałe elementy zostały wykonane ze stali cortenowej. Zadaszenie na głównej fasady nawiązuje do pierwotnej formy gzymsu w Dziele D-10. Formy wystawiennicze odnoszą się do wybuchu historycznych koszar i rozrzucenia ich elementów na pojedyncze bloki.
Poczytajcie także o projektach: Pawilonu Pokoju w Senegalu i domków noclegowych na pustyni w Abu Dhabi, których Marta Mojsik była współautorką.
