Tematem pracy dyplomowej Wiktorii Żurek z Wydziału Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej, zrealizowanej pod kierunkiem dr Joanny Figurskiej-Dudek jest przedszkole „Króliczy Zakątek”, zaprojektowne dla podkarpackiej Dębicy. Placówka edukacyjna odpowiada na rosnącą potrzebę efektywnego wychowywania i nauczania dzieci w duchu pedagogiki Montessori.
aksonometria
© Wiktoria Żurek
idea i cel projektu
Projekt „Króliczego Zakątka” powstał jako odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na placówki edukacyjne, sprzyjające wszechstronnemu rozwojowi dzieci, zgodnie z filozofią Marii Montessori. Kluczową rolę w tej metodzie odgrywają zasady takie jak indywidualne tempo rozwoju dziecka, wychowanie w duchu wolności i niezależności, a także brak tradycyjnego systemu nagród i kar.
elewacje
© Wiktoria Żurek
Podczas projektowania, autorka zwracała uwagę na wybór odpowiedniej metody wychowawczej, stanowiącej kluczą rolę w procesie rozwoju najmłodszych. Montessori, jako alternatywa dla tradycyjnego modelu nauczania, przynosi znacznie lepsze rezultaty, a przedszkole „Króliczy Zakątek” ma być miejscem, wspierającym te założenia.
elewacje
© Wiktoria Żurek
integracja z naturą
Jednym z głównych założeń projektowych było połączenie budynku z naturą. W początkowej fazie projektu, obiekt składał się z modułów, mających tworzyć luźny układ przestrzenny. Jednak w wyniku analizy i dalszych prac, moduły zostały połączone w zwartą bryłę, harmonijnie wpisującą się w otaczający krajobraz. Budynek został zaplanowany tak, aby okalał istniejące na działce drzewa, co nie tylko podkreśla jego związek z naturą, ale także nawiązuje do architektury domów jednorodzinnych w okolicy. Dach wielospadowy dodatkowo wzmacnia to nawiązanie, sprawiając, że budynek współgra z charakterem otoczenia.
wizualizacja od strony frontowej budynku
© Wiktoria Żurek
Zastosowanie zasad Montessori w projektowaniu przedszkola przełożyło się na układ wnętrz oraz organizację przestrzeni zewnętrznej. Kluczowymi elementami, uwzględniionymi przez autorkę, stały się zróżnicowane wysokości i kształt sal dydaktycznych, tworzenie otwartych przestrzeni i orientacja budynku na kierunki świata.
wizualizacja tylnej części budynku
© Wiktoria Żurek
rozwiązania przestrzene
Wejście do budynku znajduje się od strony wschodniej, co pozwala dzieciom zaczynać dzień wraz z wschodzącym słońcem, natomiast wyjście zostało zaplanowane od strony zachodniej, co symbolicznie zamyka ich dzień w przedszkolu. Wewnętrzny układ pomieszczeń przypomina dzieciom miasto, gdzie każda sala pełni rolę domu, a odpowiednio wystrefowane miejsca do różnych czynności i zadań pozwalają na swobodną eksplorację i naukę. Przestrzenie te wyróżniają się załamaniami kształtu pomieszczeń, różnicami wysokości oraz specjalnie dobranym umeblowaniem, sprzyjającym rozwojowi sensorycznemu maluchów.
wizualizacja placu zabaw
© Wiktoria Żurek
Projekt przedszkola zakłada sześć głównych sal dydaktycznych, przystosowanych do realizacji programu nauczania Montessori. Ponadto, w budynku przewidziano dwie sale dodatkowe, salę gimnastyczną ze sceną, która może być wykorzystywana podczas wydarzeń i występów oraz salę ćwiczeniową. Ważnym elementem projektu jest przestronna część komunikacyjna, którą dzieci mogą swobodnie eksplorować. Ta przestrzeń jest także połączona z zewnętrzną strefą przedszkola, dostępną zarówno na parterze, jak i na piętrze, gdzie znajduje się balkon ze schodami i zjeżdżalnią.
wizualizacja strefy sensorycznej
© Wiktoria Żurek
edukacja przez doświadczenie
Przedszkole „Króliczy Zakątek” wyróżnia się nie tylko przemyślaną architekturą wnętrz, ale także rozbudowaną strefą zewnętrzną, przybliżającą dzieciom kontakt z naturą i zapewniającą im wszechstronne doświadczenia edukacyjnych. W placówce prowadzone są hodowle królików, które pełnią funkcję terapeutyczną oraz edukacyjną. Najmłodsi mają możliwość obserwacji cykli życia zwierząt, co rozwija ich umiejętności poznawcze i empatię.
wizualizacja wnętrza – komunikacja w strefie wejściowej
© Wiktoria Żurek
W okolicy przedszkola, od strony zachodniej, zaplanowano strefę sensoryczną, wykorzystującą różnorodne materiały, takie jak piasek, woda, kora, trawa i żwirek, aby pobudzać zmysły dzieci. W tej strefie zlokalizowano również ścieżkę sensoryczną, piaskownicę, staw, powstały na końcu istniejącego potoku, oraz drewniany podest ze zjeżdżalnią, umożliwiający dzieciom bliski kontakt z koronami drzew. Nieco dalej, w strefie rekreacyjnej, znajdują się siedziska, plac zabaw wykonany z naturalnych materiałów, ogródek warzywny oraz boisko, sprzyjające rozwijaniu zdolności motorycznych i pracy zespołowej.
schemat funkcjonalny sali zajęciowej
© Wiktoria Żurek
Przy budynku znajduje się także wybieg dla królików, stanowiący integralną część przedszkola. Dzięki odpowiednio zaplanowanej przestrzeni, dzieci mogą swobodnie przemieszczać się pomiędzy wnętrzem budynku a otaczającą go strefą zewnętrzną, co wpływa na ich rozwój fizyczny i poznawczy.
wizualizacja wnętrza – sala zajęciowa
© Wiktoria Żurek
Swobodna eksploracja, zabawa i nauka w tak zaprojektowanym środowisku wspierając wszechstronny rozwój dzieci, co czyni „Króliczy Zakątek” ważnym miejscem na mapie edukacyjnej Dębicy i całego Podkarpacia.
wizualizacja przestrzeni zewnętrznych
© Wiktoria Żurek
