Kamil Lipski, Wojciech Pisula i Agnieszka Słota z Politechniki Śląskiej stworzyli projekt wieży widokowej na obszarze północnoliwońskiego rezerwatu biosfery na Łotwie. Praca brała udział w międzynarodowym konkursie pt. „Kurgi Observation Tower” organizowanym przez platformę Bee Breeders.
Zadaniem konkursowym organizowanym przez Bee Breeders Architecture Competition we współpracy z Kurgi Farm było zaprojektowanie wieży widokowej na obszarze północnoliwońskiego rezerwatu biosfery na Łotwie. Farma Kurgi, w pobliżu której wyznaczono teren pod budowę obiektu, jest stadniną oraz miejscem, oferującym wypoczynek w otoczeniu dzikiej natury. Największa chluba stadniny to zagrożona wyginięciem rasa koni — łotewskich ardenów, uważanych za integralną część tutejszego dziedzictwa.
Wymogiem konkursowym było zaprojektowanie wieży widokowiej, z której odwiedzający mogliby podziwiać konie oraz surowy bałtycki krajobraz. Proponowany budynek miał być charakterystycznym punktem orientacyjnym położonym na szczycie wzgórza z widokiem na okoliczne jeziora, ukształtowane przez lodowce wzgórza, faliste równiny i lasy. Wysokość wieży nie powinna przekraczać 35 metrów i składać się z pięciu kondygnacji — czterech z otwartymi widokami oraz górnym podestem z osłoniętą przestrzenią, nadającą się do użytku o każdej porze roku. Obiekt dostępny dla wszystkich miał zawierać zewnętrzny balkon, miejsce do siedzenia, stół oraz źródłem ciepła. Konstrukcja powinna być wykonana z metalu i drewna.
wieża składa się z kilku poziomów i całorocznego punktu obserwacyjnego na szczycie
© Kamil Lipski, Wojciech Pisula, Agnieszka Słota
wieża obserwacyjna pośród dzikich pól
W bezpośrednim sąsiedztwie działki przeznaczonej pod budowę wieży usytuowana jest farma Kurgi, na którą składa się kilka przysadzistych budynków oraz drzew. Wokół znajdują się pola oraz podmokłe łąki, których granice wyznacza gęsty las.
Ta spokojna i senna sceneria stała się tłem dla przykuwającej uwagę rzeźbiarskiej formy wieży obserwacyjnej. Mocne wytyczenie biegnących ku górze schodów stanowi wyrazisty akcent na tle krajobrazu. Od farmy do wieży prowadzi utwardzona ścieżka wijąca się po podmokłych terenach łotewskich pół. Po drodze, w niewielkiej odległości od budynków gospodarczych autorzy umieścili obiekt przypominający charakterystyczne dla łotewskiej wsi budownictwo. Forma ta jest wydrążonym z głównej kubatury wieży fragmentem. W ten sposób powstało mocne otwarcie zapraszające odwiedzających. Natomiast wysunięty na przedpole obiekt służy jako pergola oraz paśnik dla koni.
stalowa siatka oraz monolityczne schody to cechy charakterystycznej konstrukcji
© Kamil Lipski, Wojciech Pisula, Agnieszka Słota
ażurowa konstrukcja i symbolika
Zbliżając się do wieży, oprócz monolitycznej struktury schodów, uwagę przyciąga detal w postaci stalowej siatki okalającej bryłę. Podobnie jak w paśniku, na siatce dostrzegalne są dwa znaki odwróconych trójkątów. Oba odnoszą się do starej łotewskiej mitologii.
Jak o symbolice mówią autorzy:
Trójkąt zwrócony wierzchołkiem w górę symbolizuje bogów oraz wskazuje na niebo, czyli miejsce, gdzie mieszkają, jednocześnie wyznaczając cel wędrówki odwiedzającego. Trójkąt zwrócony w dół jest natomiast symbolem materialnego świata. Według starodawnych wierzeń symbole te wzajemnie się równoważą. Ta symbolika również swój wyraz w projekcie, który w założeniu wykorzystuje materię do wzniesienia się ku niebu.
taras wieńczący budynek pozwala na obserwacje okolicy
© Kamil Lipski, Wojciech Pisula, Agnieszka Słota
Podczas wędrówki na szczyt, łotewski krajobraz może być obserwowany ze wszystkich stron. Natura, przez ażurową obudowę wieży wdziera się do jej wnętrza i jest stale obecna w polu widzenia. Większe otwory pozwalają na swobodną kontemplację gry światła, kolorów i zapachów. Z każdym kolejnym poziomem malownicze pagórki, jeziora i lasy stają się dostrzegalne. Wieńczący całą konstrukcję taras oraz zamknięte pomieszczenie umożliwiają niezakłócony zachwyt nad naturą. Jak dodają autorzy — Tutaj kończy się jedna, ale może się zacząć kolejna wędrówka.
