Architektura niosąca ukojenie. Projekt RELIEF wyróżniony w międzynarodowym konkursie

Dobrawa Bies

28 lutego '22

Projekt RELIEF – kolumbarium w Rydze otrzymał wyróżnienie honorowe

...

+14

Michalina Linkowska, Joanna Spychała i Zuzanna Zdanowicz, studentki architektury Politechniki Poznańskiej otrzymały wyróżnienie honorowe w międzynarodowym konkursie Columbarium – The Chamber of Memories organizowanym przez Bee Breeders. Ich projekt RELIEF — minimalistycznego kolumbarium na Cmentarzu Leśnym w Rydze to próba niesienia ukojenia w różnych etapach żałoby.

Celem konkursu Columbarium – The Chamber of Memories było zaprojektowanie kolumbarium w Rydze, mieszczącego pięćset nisz, z których każda może pomieścić od jednej do czterech urn oraz kompleksowego rozwiązania w zakresie projektowania krajobrazu dla Cmentarza Leśnego w stolicy Łotwy. Konkurs był organizowany wraz z Radą Miasta Rygi, która wyraziła zainteresowanie opracowaniem jednego ze zwycięskich zgłoszeń. Poproszono, aby rozwiązania projektowe były trwałe i uwzględniały najlepsze z ekologicznych rozwiązań. Organizatorzy zadali także pytanie, jak projekt architektoniczny może pomóc w procesie żałoby?

projekt RELIEF otrzymał wyróżnienie honorowe

Zajmujący 86 hektarów Cmentarz Leśny jest używany od ponad wieku i stał się cmentarzem pamięci tych, którzy zginęli w walkach podczas I wojny światowej. Miejsce zawiera wiele rzeźbiarskich pomników i nagrobków poświęconych ważnym i wpływowym postaciom pochowanym na cmentarzu, w tym wybitnym polityków łotewskich, wojsko i osoby publiczne.

kolumbarium miałoby powstać na Cmentarzu Leśnym w Rydze

wyróżnienie dla polskich studentek

Nadesłane na konkurs prace oceniało jury w składzie: James Biber (Biber Architects), Marta Frazão, Filipe Rodrigues i Inês Vicente (partnerzy Atelier Data), Ricardo Gomes (KWY.studio), Lydia Kallipoliti (Cooper Union), Katie MacDonald (After Architecture), Angelo Renna (architekt i pisarz). Jury postanowiło nagrodzić trzy projekty oraz przyznać siedem wyróżnień honorowych.

I nagrodę oraz nagrodę Rady Miasta Rygi otrzymał projekt HALO wykonany przez Christophera Taylora z Południowej Afryki. II nagroda powędrowała do zespołu ze Stanów Zjednoczonych w składzie: Rachel Reinhard, Mengru Wang, za projekt Under a blanket of plants. III nagrodę oraz nagrody BB Green Award i BB Student Award otrzymała koncepcja Urn Field – Line And Decomposition, autrostwa zespołu studentów ze Słowacji w składzie: Andrea Bočková, Karol Gregor, Matej Gurka.

Plac Otwarcia to miejsce do spotkań

Pośród wyróżnień honorowych znalazł się projekt RELIEF autorstwa studentek Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej — Michaliny Linkowskiej, Joanny Spychały i Zuzanny Zdanowicz. Koncepcja została wykonana pod kierunkiem dr Agnieszki Rumież w ramach przedmiotu Ochorna dziedzictwa II.

RELIEF, czyli ulga

Punktem wyjścia dla powstania naszego projektu było dokładne przeanalizowanie wszystkich etapów żałoby oraz emocji, które im towarzyszą. Podsumowując przeprowadzone analizy, można wysnuć wniosek, że każdy z nas przeżywa podobne emocje, jednak różni nas sposób ich uzewnętrzniania oraz inne potrzeby społeczne. Czasem bardziej kojąca będzie samotność, kiedy indziej przebywanie wśród ludzi. Projekt kolumbarium zakładał stworzenie przestrzeni, które dadzą możliwość przeżywania i radzenia sobie z emocjami, w sposób dostosowany do różnych potrzeb użytkowników — wprowadzają autorki.

nazwa projektu oznacza ulgę i nawiązuje do grawerowanych płyt z piaskowca

Główna idea projektu zainspirowała studentki do nazwania projektu RELIEF, co w tłumaczeniu z języka angielskiego oznacza ulgę. Według autorek ich projekt ma być miejscem, które umożliwia odczuwanie i radzenie sobie z emocjami na swój własny sposób. Dodatkowo nazwa projektu nawiązuje do minimalistycznych, grawerowanych płyt z piaskowca na ścianach kolumbarium, które tworzą reliefy na gładkich betonowych ścianach.

założenie opiera się na kompozycji z pięciu kwadratów

minimalistyczne kolumbarium

Całe założenie projektowe opiera się na kompozycji z pięciu kwadratów. Tworzą one połączone ze sobą kameralne wnętrza. Młode architektki zaproponowały sześć modułów otworów — łuki oraz koła, które kadrują widoki na otaczający las oraz rozrzeźbiają powstałe ściany. Jako główny budulec autorki użyły betonu barwionego w masie, który jest trwały i umożliwia prefabrykację. Identyfikację przestrzenną ułatwiają posadzone różne gatunki drzew, indywidualne dla danego wnętrza. Nisze umieszczone zostały w trzech rzędach i zamknięte płytami z piaskowca — każda z nich pomieści do czterech urn. Z tego samego materiału co ściany wykonana została półka, na której odwiedzający mogą zostawiać znicze oraz kwiaty dla swoich bliskich.

Łuk wyciszenia i SchOdy samotności

ukojenie w żałobie

Emocje towarzyszące kolejnym etapom żałoby powracają do nas nieoczekiwanie. Występowanie takich uczuć jak gniew, smutek, czy nadzieja odbywa się w nieregularnym i zmiennym cyklu. Każdy odwiedzający kolumbarium może wybrać przestrzeń, która najlepiej pomoże mu w danej chwili, są to: Łuk wyciszenia, Plac otwarcia, SchOdy samotności. Każda z nich zawiera ciepły detal w postaci drewnianego wykończenia — tłumaczą architektki.

Autorki zaprojektowały trzy specjalne przestrzenie. Łuk wyciszenia (Arc of silence) to miejsce, które w zależności od potrzeb może służyć do wyciszenia lub wyzbycia się emocji w postaci krzyku. W przejściu projektantki zastosowały pionowe, drewniane żyletki, dzięki którym otrzymały wytłumienie akustyczne.

każdy odwiedzający kolumbarium może wybrać przestrzeń, która najlepiej pomoże mu w danej chwili

Plac otwarcia (Social square) to przestrzeń z szeroką drewnianą ławką, umożliwiające przebywanie w gronie osób, które potrzebują kontaktu z drugim człowiekiem. Otwarcie krajobrazowe zapewnia widok na otaczający las, dający ukojenie w naturze.

Ostatni elementem są SchOdy samotności (Stairs of solitude). Prowadzą na platformę, która pozwala na obcowanie z naturą w samotności. Wyniesienie poziomu obserwacji ponad teren ma charakter symboliczny i zwiększa pole widzenia odbiorcy.

Poczytajcie także o projekcie cmentarza w Bogucicach autorstwa Niny Kempy. Studentka Politechniki Warszawskiej, za swój projekt będący metaforą drogi oraz analogią etapów żałoby i wychodzenia z nich otrzymała w 2020 roku I nagrodę w konkursie Architektura Ceglana w kategorii Budownictwo Przyszłości.