Aleksandra Godycka z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej zaprojektowała nietypowe SPA w Olsztynie. Jej ośrodek wypoczynkowo-terapeutyczny nazwany Centrum Zmysłów mógłby powstać w pobliżu kojącego otoczenia Trzcinowiska Kortowskiego. Najważniejsze punkty projektu? Komfort użytkownika, kontakt z naturą, podział na strefy i zastosowanie ekologicznych materiałów.
Projekt to praca dyplomowa inżynierska powstała pod kierunkiem dr hab. inż. arch Anny Bać, prof. PWr. Proponowany przez studentkę budynek to ośrodek wypoczynkowo-terapeutyczny oferujący szeroką gamę zajęć, terapii i zabiegów stymulujących różne zmysły.
Centrum Zmysłów w Olsztynie, wnętrze strefy relaksu
© Aleksandra Godycka
W moim projekcie na pierwszym miejscu postawiłam komfort użytkownika i zwróciłam uwagę na szczególną rolę przestrzeni architektonicznej w procesie wypoczynkowo-terapeutycznym. Projekt Centrum Zmysłów stanowi odpowiedź na problem wysokiego poziomu stresu środowiskowego, z jakim mierzy się współczesny człowiek. Celem mojej pracy było stworzenie środowiska kojącego, w którym możliwa jest regeneracja zmysłów i integracja użytkowników — mówi Aleksandra Godycka.
Centrum Zmysłów, PZT i rzut parteru
© Aleksandra Godycka
kontakt z naturą
Kluczową rolę w projekcie Aleksandry pełni przyroda, wpływająca pozytywnie na zmysły. Już sama lokalizacja obiektu nie jest przypadkowa. Budynek autorka umieściła na działce sąsiadującej z Trzcinowiskiem Kortowskim w Olsztynie, którego widok oraz łagodny szum, działa kojąco na użytkownika.
Centrum Zmysłów w Olsztynie, schematy funkcjonalne
© Aleksandra Godycka
Najważniejszym elementem centrum jest system atriów, na który składają się: dwa niezadaszone dziedzińce, ogród zimowy oraz zielone osie, łączące układ w spójną całość.
Tak zaprojektowany plan zapewnia odpowiednią ilość światła naturalnego i umożliwia dobre przewietrzanie wnętrz. O każdej porze roku użytkownikom zapewniono kontakt z zielenią — zarówno w sposób bezpośredni, jak i poprzez powiązania widokowe — tłumaczy studentka.
wnętrze sali kąpielowej i widok na atrium
© Aleksandra Godycka
architektura jako tło
Kontekst urbanistyczny miał szczególny wpływ na pracę projektową Aleksandry. Wybrana działka jest miejscem styku trzech odrębnych przestrzeni: przyrody, zabytkowej poniemieckiej zabudowy Kortowa oraz współczesnego osiedla ośmiokondygnacyjnych budynków mieszkalnych. Z tego powodu autorka proponując powściągliwą formę, chciała stworzyć miejsce będące tłem. Na materiał elewacyjny wybrała panele fasadowe z betonu niskoemisyjnego oraz panele z betonu biologicznego, które z biegiem czasu pokryją się mchem i porostami.
panele fasadowe wykonano z betonu niskoemisyjnego i betonu biologicznego
© Aleksandra Godycka
Kolorystycznie budynek nawiązuje do współczesnej zabudowy sąsiadującej, stanowiąc część ujednoliconego tła do ekspozycji zabytkowej zabudowy historycznej. Ważne dla autorki było także utrzymanie ludzkiej skali obiektu oraz narzucona przez MPZP maksymalna wysokość zabudowy.
Ponieważ dla mieszkańców sąsiedniego osiedla, najczęściej oglądaną częścią Centrum Zmysłów byłby jego dach, zdecydowałam się na wprowadzenie na nim zielonych tarasów użytkowych — dodaje Aleksandra.
Centrum Zmysłów w Olsztynie, schemat kształtowania bryły
© Aleksandra Godycka
czytelność przestrzeni
Centrum Zmysłów ma czytelny układ funkcjonalny, podzielony na strefy o zróżnicowanym stopniu stymulacji i poczucia prywatności, tak aby każdy z użytkowników, mógł jak najlepiej dla siebie skorzystać z oferty ośrodka. Dodatkowymi kryteriami, którymi kierowała się autorka, wprowadzając podział stref była akustyka, termika i warunki nasłonecznienia. Układ funkcjonalny umożliwia również efektywne wykorzystanie energii.
Czytelność przestrzeni była dla mnie, jako autorki, szczególnie ważna, ponieważ przekłada się bezpośrednio na komfort użytkowania — mówi Aleksandra.
Centrum Zmysłów w Olsztynie, schematy wyjaśniające przyjęte rozwiązania
© Aleksandra Godycka
obszary zrównoważenia
Projektowany przeze mnie budynek może stanowić przykład architektury zrównoważonej, łącząc w sobie dwa „skrajne” podejścia, opisane przez dr hab. Annę Bać w artykule „Idea zrównoważenia i jej wybrane przejawy”1. Obiekt zaprojektowałam tak, aby nie tylko efektywnie wykorzystywać zasoby, ale także spełnić kryteria idei 6L — dzięki zastosowanym rozwiązaniom techniczno-materiałowym budynek charakteryzuje się więc trwałością (longevity), niskim zużyciem energii i zredukowanym śladem węglowym (low energy or carbon low). Centrum znajduje się w optymalnej, łatwo dostępnej lokalizacji (locationally-appropriate). Obiekt może być lubiany przez przyszłych użytkowników, ponieważ zaprojektowałam go przy uwzględnieniu ich preferencji, na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych oraz przy uwzględnieniu kryteriów tworzenia przestrzeni uzdrawiającej (liked by occupiers, loveable)2 — podsumowuje Aleksandra Godycka.
1. Bać A., „Idea zrównoważenia i jej wybrane przejawy”, Architectus 2014 2(38)
2. Connellan K., Gaardboe M., Riggs, D., Due C., Reinschmidt A.; Mustillo L., „Stressed Spaces: Mental Health and Architecture”, HERD: HEALTH ENVIRONMENTS RESEARCH & DESIGN JOURNAL, SUMMER 2013, VOL. 6 NO. 4, pp. 127–168
