Na ratunek fokom bałtyckim. Projekt centrum rehabilitacji w Łebie

Dobrawa Bies

09 lutego '23

Na terenie Centrum znajdują się baseny zewnętrzne dla fok

...

+25

Weronika Sabok-Rzepka z Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu zmartwiona malejącą populacją fok bałtyckich postanowiła zaprojektować dla nich centrum rehabilitacji. Obiekt, który mógłby powstać w Łebie, zawiera część rehabilitacyjno-szpitalną oraz edukacyjną. Jak mówi autorka, jej koncepcja to apel o pomoc fokom i innym zagrożonym zwierzętom polskiego wybrzeża.

Centrum Rehabilitacji Fok Bałtyckich w Łebie to inżynierska praca dyplomowa wykonana pod kierunkiem Hugona Kowalskiego na Wydziale Architektury i Wzornictwa UAP.

Centrum Rehabilitacji Fok Bałtyckich, lokalizacja

Moja praca podejmuje temat ochrony zagrożonych fok bałtyckich. Populacja tych zwierząt, na przestrzeni lat, drastycznie zmalała. Analiza obecnego problemu ochrony ssaków morskich wpłynęła na powstanie mojej koncepcji Centrum Rehabilitacji Fok Bałtyckich w Łebie. Projekt ten to apel o pomoc dla fok i innych zagrożonych zwierząt polskiego wybrzeża. Są one ważnym ogniwem łańcucha pokarmowego — utrzymują równowagę pomiędzy gatunkami, są również wskaźnikiem zanieczyszczenia morza. Jednym słowem, musimy walczyć o bioróżnorodność naszego środowiska. Ukształtowanie polskiego wybrzeża sprawia, że foki mógłby mieć doskonałe warunki do życia — Zatoka Pucka jest doskonałym obszarem do żerowania oraz do rozrodu. Niestety na te zwierzęta czyha wiele zagrożeń od zanieczyszczenia Bałtyku, rybołówstwa komercyjnego, rozwój turystyki po brak edukacji społeczeństwa — tłumaczy autorka.

Centrum Rehabilitacji Fok Bałtyckich składa się z dwóch budynków

centrum pomocy fokom

Kierując się wytycznymi dla obiektów zajmujących się rehabilitacją fok w Polsce i w Europie oraz dzięki rozmowom z pracownikami fokarium na Helu, studentka UAP zaprojektowała nowoczesne centrum pomocy. Na jego lokalizację wybrała oddaloną część Łeby, na styku z rezerwatem przyrody Mierzeja Sarbska. Lokalizacja, jak zapewnia autorka, ułatwi fokom powrót do zdrowia w spokojnych warunkach, oraz nie będzie wpływała negatywnie na turystykę. Budynek został zaprojektowany z poszanowaniem krajobrazu i środowiska naturalnego.

autorka stworzyła nowoczesne centrum pomocy

edukacja i ochrona ssaków morskich

Założenie składa się z dwóch budynków — administracyjno-edukacyjnego oraz szpitalno-rehabilitacyjnego. Głównym zadaniem ośrodka jest niesienie pomocy chorym fokom, aby ty mogły powrócić na wolność. Centrum służy także edukacji i szerzeniu wiedzy na temat ochrony ssaków morskich.

Centrum Rehabilitacji Fok Bałtyckich, ścieżka edukacyjna

Funkcja ta znajduje się w budynku A, w nim autorka przewidziała strefę wejściową z szatniami i recepcją, salę wykładową, sanitariaty oraz pomieszczenia administracyjne. Ścieżka edukacyjna ukazuje pracę ośrodka i prowadzi do budynku B.

strefa rehabilitacyjno-szpitalna zawiera też strefę kwarantanny

strefa rehabilitacyjno-szpitalna

Budynek B to wspomniana strefa rehabilitacyjno-szpitalna wraz ze strefą dla wolontariuszy. Znajduje się tutaj klinika weterynaryjna z salami operacyjnymi, pomieszczeniami pooperacyjnymi, gabinetami lekarskimi, salą RTG oraz wszelkimi pomieszczeniami wspomagającymi. Projektanta wprowadziła strefę kwarantanny dla nowoprzybyłych fok, wyposażoną w pomieszczenia dezynfekujące, gabinety oraz kuchnię.

Centrum Rehabilitacji Fok Bałtyckich, rzut parteru

W budynku przewidziano pomieszczenia socjalne, sanitariaty oraz kotłownie. Strefa wolontariuszy została wyposażona w pokoje mieszkalne, szatnie, pralnie oraz pomieszczenia socjalne. Baseny zewnętrzne dla fok zostały podzielone na trzy oddzielne strefy — szkółkę przygotowawczą, kwarantannę oraz basen rezydencjonalny.

baseny zewnętrzne dla fok podzielone są na trzy strefy

wykorzystanie energii odnawialnej

Bryła obiektu została zróżnicowana w zależności od funkcji. Część edukacyjna pełni funkcję reprezentatywną, a cześć rehabilitacyjna — techniczną. Autorka zastosowała gamę barw, nawiązującą do krajobrazu Łeby.

Piaskowy odcień elewacji koresponduje z wydmami Słowińskiego Parku Narodowego, natomiast szklany budynek z leśnym otoczeniem działki — mówi Weronika.

Centrum Rehabilitacji Fok Bałtyckich, elewacja

Budynek został posadowiony na ławach fundamentowych. Przyziemie tworzą ściany murowane, usztywnione żelbetowymi trzpieniami. Poddasze wykonane w konstrukcji drewnianej opiera się na żelbetowym wieńcu obwodowym. Za podwieszanymi sufitami schowane są przewody i instalacje, a wysokość pomieszczeń nie przekracza trzech metrów.

przekrój strefy edukacyjnej

Centrum zostało zaprojektowane zgodnie z obowiązującymi warunkami technicznymi i wykorzystuje źródła energii odnawialnej. Studentka zastosowała wentylację mechaniczną z rekuperacją, a wody opadowe zostają odprowadzone do zbiorników retencyjnych i ponownie wykorzystywane. Pomieszczenia dla fok są ogrzewane za pomocą folii grzewczych na podczerwień, zasilane z paneli fotowoltaicznych, natomiast pozostałe pomieszczenia wyposażone są w ogrzewanie podłogowe i grzejniki tradycyjne.