Kina pozostają zamknięte, a filmów dostępnych online przybywa. Dziś polecamy krótkometrażowe filmy dokumentalne, które opowiadają fragmenty historii polskiej architektury, wplatając wątki społeczno-miejskie. Dostępne są w Internecie leganie i zupełnie za darmo.
„Uniwersam Grochów"
Film dokumentalny w reżyserii Tomasza Knittla z 2018 roku, opisuje zjawisko z pogranicza urbanistyki i socjologii. Dostępny jest za darmo na portalu ninateka.pl. Film do obejrzenia TUTAJ.
Nowoczesny budynek o trzech kondygnacjach pomieścił na parterze megasam z artykułami spożywczymi, bar szybkiej obsługi, Oddział NBP i PKO, pralnię, punkt „Polifoto", „Prednomu" i „Toto-Lotka", „Ruch", sklep „Warmetu", kwiaciarnię. Na pierwszym piętrze znajduje się megasam z artykułami przemysłowymi, kawiarnia z „dyskoteką", restauracja z cocktail-barem i salą bankietową, usługi zegarmistrzowskie, dział odszkodowań samochodowych PZU, spółdzielnia krawiecko-kuśnierska i nowoczesny salon fryzjerski z biosauną. Kondygnację podziemną zajęły magazyny i urządzenia techniczne (agregaty klimatyzacyjno-wentylacyjne, chłodnicze, stacja uzdatniania wody itp.) – pisał o otwartym 22 lipca 1977 roku Universamie Grochów tygodnik ilustrowany Stolica.
Pod koniec 2016 roku kultowy budynek został zburzony. Film pokazuje ostatnie chwile przedsiębiorstwa na warszawskiej Pradze Południe. Podejście do pracy i model ekonomiczny przedstawiony w filmie, przenosi widza o kilkadziesiąt lat wstecz. Zburzenie budynku pozostawiło nie tylko architektoniczną lukę, ale i pustkę w lokalnej społeczności.
teaser filmu prod. Papaya Films | YouTube
„Ten film powstał z pasji, ale także przez sentyment. Jest próbą uchwycenia niezwykłej mozaiki ludzkiej: osób trochę samotnych, wykluczonych, starszych. I takich, którzy może sobie trochę nie poradzili i wiedli życie w okolicach Universamu” – mówił reżyser Tomasz Knittel w Polskim Radiu.
Film zdobył m.in. Nagrodę publiczności oraz Nagrodę im. Macieja Szumowskiego na Krakowskim Festiwalu Filmowym.
„Uzdrowisko. Architektura Zawodzia”
Film w reżyserii Ewy Trzcionki ukazuje przedziwną magię słynnych hoteli „piramid” w Ustroniu, w Beskidzie Śląskim. Dostępny jest bezpłatnie na YouTube. Cały film w linku poniżej lub TUTAJ.
Powojenna mekka wczasów robotniczych kryje w sobie niesamowitą myśl architektoniczną oraz szacunek do przyrody, jakim wykazali się ówcześni twórcy, jedni z najlepszych polscy architekci czasów modernizmu: Aleksander Franta i Henryk Buszko. O wyjątkowości projektu niezaprzeczalnie świadczy fakt, iż znalazł się on w największym i najwybitniejszym dziele na temat architektury XX wieku, jakim jest „Worlds Architecture of XXth Century” wydawnictwa Phaidon. Film stanowi opowieść nie tylko o samych budynkach, ale o genezie architektonicznego planu, o misji tworzenia w zgodzie z naturą. O kompleksie budynków w ustrońskiej dzielnicy sanatoryjnej Zawodzie w filmie wypowiadają się jeden z twórców – Aleksander Franta oraz wybitni współcześni polscy architekci – Robert Konieczny i Przemo Łukasik, przyrodnicy, inżynierowie oraz historycy. Dzięki temu mamy wrażenie wyczerpującej i przyjemnej dla oka i ucha opowieści o misji architekta i społecznej odpowiedzialności za dziedzictwo.
Autorzy filmu zostali uhonorowani m.in. Nagrodą Specjalną przez Izbę Architektów Rzeczypospolitej Polskiej za najlepszy opublikowany materiał o architekturze.
„Superjednostka"
Film dokumentalny w reżyserii Teresy Czepiec opowiada historie kilku z rodzin zamieszkujących ogromny blok w Katowicach, tworząc tym samym niezwykłe architektoniczne puzzle. Film dostępny jest na vod.pl., TUTAJ.
„Superjednostkę znałam z czasów studiowania reżyserii w Katowicach. Przechodziłam obok tego bloku wiele razy z poczuciem, że jest w nim coś szczególnego do odkrycia. Inspirowała mnie też nazwa, która otwiera dodatkowe pola do interpretacji: Superjednostka to konkretny budynek, ale można również w ten sposób określić wyjątkowego człowieka czy nieistniejącą, ale możliwą jednostkę miary." – mówi reżyserka w rozmowie z Polish Docs.
Superjednostka to ogromny blok mieszkalny zaprojektowany jako tak zwana maszyna do mieszkania. Na 15 kondygnacjach budynku może zamieszkać nawet 3 tysiące ludzi. Winda zatrzymuje się co 3. piętro więc mieszkańcy, żeby dojść do swoich mieszkań, muszą pokonać prawdziwy labirynt korytarzy i schodów. 762 drzwi do mieszkań i 762 historie. Reżyserka otwiera zaledwie kilka z nich. Bohaterami filmu są właśnie mieszkańcy, bez których ta „maszyna" nigdy by nie ruszyła.
Zwiastun filmu, prod. Wajda School | YouTube
