Przedmiotem mojej pracy dyplomowej jest Muzeum Motoryzacji w Krakowie. Teren wybrany do opracowania znajduje się we wschodniej części miasta, w dzielnicy Czyżyny, w otoczeniu obiektów użyteczności publicznej (galeria handlowa, hala widowiskowa i obiekt targowo‑kongresowy) oraz zabudowy wielorodzinnej.
Działka mieści się bezpośrednio na przecięciu alei Pokoju oraz ulicy Nowohuckiej. Skrzyżowanie jest znane z dużego natężenia ruchu — był to czynnik motywujący mnie do podjęcia próby rozwiązania problemu poruszania się pieszych po ruchliwych, niebezpiecznych skrzyżowaniach. Jak wskazują statystyki policyjne, dwadzieścia pięć procent wypadków drogowych stanowią te z udziałem pieszych na dużych skrzyżowaniach. Aby im zapobiec, należy zapewnić pieszym jak największe bezpieczeństwo przy pokonywaniu skrzyżowań.
Drugim czynnikiem motywującym mnie do opracowania koncepcji Muzeum Motoryzacji wraz z kładką dla pieszych i rowerzystów była ochrona środowiska oraz propagowanie wśród mieszkańców aktywnego modelu spędzania czasu. Kolejnym zadaniem kompleksu było połączenie istniejących budynków użyteczności publicznej. Muzeum wraz z kładką ma zapewnić pieszym i rowerzystom możliwość bezpiecznego poruszania się między tymi obiektami.
Krakowska lokalizacja Muzeum Motoryzacji nie jest przypadkowa, pierwszy samochód w Polsce powstał bowiem właśnie w tym mieście. Jego konstruktorem był Wincenty Schindler. 18 marca 1903 roku przeprowadził on pierwsze próby jazdy skonstruowanym przez siebie pojazdem. Prezentację pierwszego automobilu w Krakowie opisuje w swoim dzienniku pisarka Antonina Domańska: „No, to i w Krakowie już mamy — automobil — machinę poruszającą się za pomocą motoru! Osiągnięcie najnowszej cywilizacji, jak to uczenie mawia się obecnie o ludzkiej głupocie. Wszyscy zachwyceni, a taki Mycielski, taki Tomkowicz, a Kossak, a Wyczółkowski — jak to-to w Rynku zobaczyli, zaraz poczuli się w samym środku Paryża!!! Jak to łatwo zbaranieć…” [cytat za: Andrzej Bogunia‑Paczyński, „Cracovie Automobile. Początki motoryzacji w Krakowie (1895–1918)”, Kraków 1999, s.11–12)]. Teren, na którym zaprojektowano obiekt, ma również wartość historyczną i symboliczną dla motoryzacji, w przeszłości znajdowały się tu bowiem zakłady Polmozbytu — znanego ogólnopolskiego serwisu oraz dealera samochodowego.
idea i detal
Budynek Muzeum Motoryzacji wraz z kładką jest obiektem, który nie tylko ma pełnić funkcję wystawienniczą, ale też powinien przysłużyć się bezpieczeństwu pieszych i polepszyć komunikację miejską. Przy tworzeniu koncepcji kompleksu podstawowym celem była dla mnie synchronizacja jego formy z przeznaczeniem. Jako że budynek miał usprawnić ruch, będąc jednocześnie muzeum, od samego początku w koncepcji dominowały miękkie i dynamiczne linie, nawiązujące do współczesnych trendów motoryzacji. Podwieszona promenada na łuku wychodzącym wprost z bryły budynku zapewnia nie tylko walory widokowe, ale również przyczynia się do podniesienia bezpieczeństwa w tym ruchliwym miejscu. W obiekcie znajdują się typowe pomieszczenia muzealne, wyjątkowe jest jednak to, że niektóre z eksponatów będzie można podziwiać z poziomu promenady. Dominujący nad całym zespołem łuk oparty jest na konstrukcji kratownicowej, która została pokryta betonowymi panelami zbrojonymi włóknem szklanym. Materiał ten płynnie przechodzi w elewację budynku muzeum, dzięki czemu kompleks tworzy dobrze skomponowaną całość. Promenada została zawieszona nad skrzyżowaniem dzięki zastosowaniu cięgien linowych. Sam budynek muzeum to konstrukcja słupowo-ryglowa z zewnętrzną warstwą przegrodową w postaci przeszklonych ścian osłonowych.
Grzegorz KULA
© Autor
