Czy da się „wyprodukować” lepszą przyszłość? Czy istnieje sposób na projektowanie i tworzenie budynków, które sprostają wyzwaniom dynamicznie zmieniających się czasów? Po jakie technologie sięgać i jakie materiały wykorzystywać? Rozwiązań dla przyszłości budownictwa poszukiwali uczestnicy międzynarodowej konferencji Manufacturing Brighter Future w Krakowie (25–27 marca br.).
Trzydniową konferencję w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha otworzyły wykłady gości ze Stanów Zjednoczonych, Chrisa Sharplesa, architekta z pracowni SHoP i profesory na uniwersytecie Yale — Anny Dyson. Transmisję prelekcji inaugurujących wydarzenie obejrzeć można tutaj.
czas przemyśleć sposób, w jaki pracujemy
Konferencję drugiego dnia otworzyła Erin Nickerson, konsul generalna Stanów Zjednoczonych w Krakowie, która przybliżyła ideę Blue Dot Network — inicjatywę wspierającą inwestycje w wysokiej jakości projekty infrastrukturalne. Certyfikowane w ten sposób realizacje mają, między innymi, promować zrównoważony i inkluzywny wzrost społeczny i rozwój gospodarczy, wspierać właściwe zarządzanie finansami publicznymi i tworzenie rozwiązań odpornych na zmiany klimatu.
Erin Nickerson, konsul generalna Stanów Zjednoczonych w Krakowie
© archiwum organizatorów
Chris Sharples na przykładach projektów nowojorskiej pracowni SHoP opowiadał o tworzeniu modeli 3D jako źródeł zintegrowanych informacji, dzięki czemu każdy z uczestników procesu ma do nich dostęp, a realizacja przebiega sprawniej.
Chris Sharples (SHoP Architects)
© archiwum organizatorów
Projektując arenę Barclays na Brooklynie, architekci zaplanowali elewację złożoną z dwunastu tysięcy unikalnych elementów. Każdy z nich, niczym puzzle, miał przypisaną konkretną lokalizację. Aby uniknąć błędów zarówno w produkcji, jak i w montażu, architekci stworzyli cyfrowe instrukcje dla poszczególnych części elewacyjnej układanki oraz aplikację na telefon służącą do skanowania paneli i śledzenia ich drogi na każdym etapie. Dzięki wirtualnemu modelowi klient otrzymywał także graficzne aktualizacje postępów w czasie rzeczywistym.
projekt areny Barclays na Brooklynie (SHoP Architects)
© archiwum organizatorów
Sharples nawoływał do przemyślenia na nowo sposobu, w jaki pracują architekci i myślenia o projekcie jako instrukcji tworzenia budynku. Co jego zdaniem jest kluczem do lepszej przyszłości w architekturze?
czas zacząć myśleć o całym cyklu życia budynku
Profesora Anna Dyson, która na co dzień prowadzi interdyscyplinarne badania nad rozwojem i wdrażaniem nowych systemów skupionych na wyzwaniu metabolizowania energii, wody i materiałów w architekturze, podkreślała konieczność myślenia o całym cyklu życia budynków — od pozyskiwania materiałów po ich ponowne wykorzystanie. Więcej na ten temat przeczytać można w raporcie, którego Dyson jest współautorką: Building materials and the climate: Constructing a new future.
prof. Anna Dyson (Yale Schools of Architecture and Environment); plan działania do osiągnięcia niskoemisyjnej przyszłości budownictwa
© archiwum organizatorów
Prof. Dyson zaznaczała, jak ważne jest lokalizowanie poszczególnych elementów konstrukcji po to, aby móc je później ponownie wykorzystać lub naprawić, najlepiej więc myśleć o przyszłym recyklingu materiałów już na etapie projektowania. Zwróciła przy tym uwagę, że nie jest to jedynie zadanie architektów — w trosce o przyszłość musimy wzmocnić rozmaite współprace. Przykładem takiego podejścia jest projekt modułowego budynku wielorodzinnego w Mysłowicach, efekt działań uczelni (Politechniki Krakowskiej) z biznesem (firmą DMDmodular).
Dyson wskazywała na trzy podstawowe kroki, jakie musimy podjąć — unikanie zbędnej produkcji surowców, budowanie przy użyciu mniejszej ilości materiałów; zmianę — stosowanie etycznie produkowanych niskoemisyjnych materiałów budowlanych i materiałów pochodzenia biologicznego; poprawę jakości konwencjonalnych materiałów, takich jak beton, stal i aluminium, poprzez ich radykalną dekarbonizację i wykorzystywanie tych nieodnawialnych, wysokoemisyjnych materiałów tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne.
prof. Anna Dyson (Yale Schools of Architecture and Environment); biobudownictwo jako magazyn dwutlenku węgla
© archiwum organizatorów
O cyrkularności w architekturze opowiadała także dr Ewelina Woźniak-Szpakiewicz, prezeska spółki DMDmodular tworzącej modułowe rozwiązania. Podkreślała rolę architektów w edukowaniu klientów, zasadność tworzenia prototypu, który pozwoli uniknąć licznych zmian na dalszych etapach realizacji oraz działanie zgodnie z zasadami: DFMA, design for manufacture and assembly, czyli projektowanie dla produkcji i montażu (które pozwala na generowanie możliwie najmniejszej ilości śmieci); DFD, design for disassembly, projektowanie z myślą o demontażu (nie o wyburzaniu!) i DFP, design for production, czyli projektowanie dla produkcji.
dr Ewelina Woźniak-Szpakiewicz (DMDmodular)
© archiwum organizatorów
Wątek DFD pojawił się także w prezentacji dr Aleksandry Witeczek z Politechniki Śląskiej. Jako przykład takiego rozwiązania przedstawiła pawilon Circl w Amsterdamie projektu pracowni de Architekten Cie. Architekci od początku przewidzieli ponowne wykorzystanie zastosowanych w nim materiałów — każdy element ma więc swój „paszport” uwzględniony w tak zwanym cyfrowym bliźniaku (digital twin), który pozwoli namierzyć jego obecne położenie i zaplanować dalsze losy. Nie brakuje w nim też niespodzianek — jako warstwę izolacyjną sufitu architekci wykorzystali stare dżinsy pracowników i partnerów banku, na którego zlecenie powstał obiekt.
AI w architekturze
W rozmowach o przyszłości architektury nie mogło zabraknąć tematu sztucznej inteligencji. John DeFazio, adiunkt w Nowojorskim Instytucie Technologii podkreślał, że technologia może dawać wolność projektową, zwracał jednak uwagę na pułapki z nią związane. Jak jego zdaniem AI może pomóc architektom i jakie niesie ryzyka?
Organizatorami konferencji byli: Komisja Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Wydział Architektury i Sztuk Pięknych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego oraz School of Architecture and Design New York Institute of Technology.
O podsumowanie wydarzenia poprosiliśmy prof. Artura Jasińskiego, jednego z organizatorów konferencji:
