Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Rozwój przemysłowy oraz ekspansja terytorialna ludzi w Australii przyczyniły się do utraty naturalnych habitatów. Intensywna deforestacja pozbawiła zwierzęta domu i schronienia. Ponadto tereny wschodniej części kontynentu co roku pustoszone są przez masowe pożary buszu. Nieunikniona jest więc ochrona gatunków narażonych na wyginięcie, takich jak koale. Projekt zakłada stworzenie kliniki weterynaryjnej oraz tymczasowego habitatu dla poszkodowanych zwierząt, aby po okresie rehabilitacji mogły wrócić na wolność.
orientacja
© Klaudia Trębska
Teren opracowania znajduje się na płaskowyżu Tamborine Mountain, zamieszkiwanym przez ludność rdzenną. W czasach wczesnego osadnictwa europejskiego tereny te były zajmowane przez lud Wangerriburra. Etymologia nazwy „Tamborine” pochodzi od zanglicyzowanej wersji aborygeńskiego słowa Jambreen, które oznacza drzewa dzikiej lipy dawniej porastające te wzgórza.
Tytuł projektu odnosi się do systemu wierzeń Aborygenów znanego jako Tjukula Jukurrpa (ang. Dreamtime), który obejmuje religię, prawo i systemy moralne, a także określa relacje pomiędzy ludźmi, roślinami, zwierzętami i cechami fizycznymi ziemi. Aborygeni są duchowo silnie związani z ziemią, na której zamieszkują. Ich wierzenia przekazywane są z pokolenia na pokolenie poprzez liczne opowiadania, tzw. Dreamtime stories. Mają bardzo szeroko rozwiniętą symbolikę, która dawniej pomagała im przetrwać, a obecnie przejawia się głównie w sztuce i kulturze.
Praca czerpie również inspirację z relacji komensalizmu pomiędzy koalami a drzewami eukaliptusowymi. Drzewa dostarczają pożywienia i schronienia zwierzętom, które na nich żyją i odpoczywają, nie czyniąc im żadnej krzywdy. Ideą projektu jest poszukiwanie roli człowieka w tym ekosystemie.
po lewej: schemat leczenia koali; po prawej: schemat konstrukcji
© Klaudia Trębska
Projekt zakłada stworzenie obiektu, który swoją formą będzie wygradzał teren przeznaczony pod habitat tymczasowy dla koali przechodzących proces rehabilitacji. Forma pierścienia pozwala na obserwację zwierząt znajdujących się na wewnętrznym dziedzińcu i jednocześnie zapewnia panoramiczny widok na wzgórze. Tworzy strukturę przejścia pomiędzy etapem rehabilitacji zwierząt, a wypuszczeniem ich na wolność, co znajduje odzwierciedlenie w przeznaczeniu funkcjonalnym obiektu.
po lewej: rzut parteru; po prawej: rzut 1. piętra
© Klaudia Trębska
Budynek składa się z trzech kondygnacji uniesionych ponad poziom terenu i posadowionych na drewnianych słupach, aby umożliwić swobodny przepływ wody opadowej. Każda kondygnacja ma odrębną funkcję. Na parterze zaplanowano klinikę weterynaryjną oraz niezbędne pomieszczenia techniczne. Poszkodowane zwierzęta są przywożone do kliniki przez specjalne służby ratownicze lub wolontariuszy. Jeśli wymagają natychmiastowego zabiegu chirurgicznego, przenoszone są na blok operacyjny, jeśli nie — zostają umieszczone na sali intensywnej terapii lub w izolatkach (inkubatorach weterynaryjnych), gdzie znajdują się pod stałym nadzorem, są nawadniane i leczone. Gdy ich stan się poprawi, zwierzęta umieszczane są w boksach o ograniczonej wysokości. W kolejnym etapie rehabilitacji przenoszone są na wewnętrzny dziedziniec, gdzie obserwuje się ich postępy w odzyskiwaniu sprawności ruchowej, co decyduje o wypuszczeniu koali na wolność.
elewacja i przekrój
© Klaudia Trębska
Wyższe piętro można podzielić na cztery strefy funkcjonalne: biurowo—administracyjną, dydaktyczną, diagnostyczną oraz strefę boksów dla koali. Blok dydaktyczny wyposażony jest w salę seminaryjną, salę ćwiczeń i pomieszczenia socjalne dla studentów. Natomiast w strefie diagnostycznej znajdują się trzy laboratoria badawcze: biochemiczne, andrologiczne i parazytologiczne wraz z magazynem odczynników.
Najwyższa kondygnacja pełni funkcję muzealną i jest w całości dostępna dla zwiedzających. Zarówno na tej kondygnacji, jak i piętro niżej na zewnętrznym tarasie wydzielona jest strefa boksów dla koali, aby zapewnić zwierzętom warunki zbliżone do naturalnych.
wizualizacja wnętrza
© Klaudia Trębska
Zdecydowano się na wykorzystanie drewna w konstrukcji budynku ze względu odnawialność surowca oraz jego liczne zalety uzyskiwane po przetworzeniu na płyty CLT. Charakterystycznym elementem projektu są panele elewacyjne pozyskujące skroploną parę wodną, tzw. fog catchers, które pozwolą na efektywne gromadzenie wody ze względu na dużą wilgotność powietrza (70 procent rocznie). Panele te wzorowane są na projekcie „Fog Harp” stworzonym przez badaczy naukowych na Uniwersytecie Virginia Tech w Blacksburg w Stanach Zjednoczonych. Dodatkowo, w nawiązaniu do tradycyjnych metod wykorzystywanych przez Aborygenów, na wewnętrznym dziedzińcu zaprojektowano studnie magazynujące deszczówkę. Natomiast na dachu, stanowiącym piątą elewację widoczną z poziomu ulicy, zdecydowano się umieścić panele fotowoltaiczne, które będą głównym źródłem zaopatrzenia w energię elektryczną i pozwolą ukryć instalacje budynku.
Nietypowa bryła budowli oraz wyróżniająca ją okładzina zewnętrzna tworząca iluzję formy wyrastającej z ziemi będą miały znaczący wpływ na atrakcyjność obiektu wśród turystów licznie odwiedzających górę Tamborine, co przyczyni się do pozyskiwania środków na pomoc zwierzętom.
Klaudia TRĘBSKA
Ilustracje: © Autorka
