„Interwencja urbanistyczna. Nowe centrum aktywności dzielnicy Mościce miasta Tarnowa” to temat pracy dyplomowej Kamila Stańczyka, absolwenta studiów drugiego stopnia na kierunku Architektura Politechniki Krakowskiej. Jej celem jest odpowiedzenie na główne problemy Mościc – wyludnianie, zanikanie tożsamości lokalnej i nieład kompozycyjny. Jakie proponuje rozwiązania?
Mościce to dzielnica Tarnowa, której nazwa wzięta została od nazwiska prezydenta Mościckiego. W latach 20. XX wieku rozpoczęto budowę fabryki zakładów azotowych, obok której powstawały wille, nowoczesne budynki mieszkaniowe oraz infrastruktura kulturalna i sportowo-rekreacyjna. W urbanistyce dzielnicy widoczne są wpływy idei miasta-ogrodu Ebenezera Howarda w szczególności w okolicy „Dyrektorówki”, reprezentatywnej willi zamieszkiwanej przed wojną przez dyrektorów fabryki. Mościce rozwijały się także po wojnie, wprowadzając w modernistyczną tkankę z dwudziestolecia akcenty nowoczesności.
Analiza stanu obecnego dzielnicy Mościce
© Kamil Stańczyk
Obecnie Mościce borykają się z wieloma problemami: brak atrakcyjnych miejsc pracy, ujemny przyrost demograficzny, zanik tożsamości lokalnej czy emigracja młodych mieszkańców. To również problemy przestarzałej infrastruktury rekreacyjnej i kulturalnej i zanikanie tożsamości lokalnej, dawniej skoncentrowanej przy fabryce i jej jednostkach.
pomysł na interwencję urbanistyczną
Problemy te zauważył Kamil Stańczyk. W swojej pracy dyplomowej postanowił stworzyć szereg rozwiązań dla Mościc, rozpoczynając od analizy terenu, miejsc skupiających lokalną społeczność, węzłów komunikacyjnych i terenów sportowych.
Temat Mościc jest mi bliski, ponieważ już jako pracę dyplomową na studiach pierwszego stopnia wybrałem temat renowacji trybuny głównej stadionu miejskiego w Tarnowie. Tą pracą chciałem odpowiedzieć na ciągnący się problem stadionu miejskiego, który wymaga pilnych prac renowacyjnych lub wybudowania nowego obiektu. Praca ta pozwoliła mi w sposób dokładniejszy przeanalizować stan istniejący. Natomiast pracą dyplomową na studiach drugiego stopnia chciałem przedstawić pomysł na rozwój oraz skłonić lokalne władze do dyskusji na temat dalszej przyszłości Mościc – tłumaczy Stańczyk.
Głównym celem interwencji jest uporządkowanie przestrzeni między głównymi węzłami komunikacyjnymi (pętlą autobusową i modernistycznym dworcem kolejowym). Zmiany zakładają zmianę położenia stadionu miejskiego oraz stworzenie specjalnej strefy rekreacyjnej nad rzeką biała. Obecny stadion popadający w ruinę miałby zostać zastąpiony przez skatepark oraz obiekty małej architektury sportowej. Zmiana ta miałaby pozwolić na wzmocnienie terenów przy rzece Biała – tworząc przestrzeń rekreacyjną dla spacerów, biegów czy kajakarstwa.
Propozycja interwencji urbanistycznej
© Kamil Stańczyk
Interwencja zakłada również dogęszczenie przestrzeni obok budynków Centrum Sztuki Mościce – gdzie projekt przewiduje dogęszczenie zabudowy z jednoczesnym poszanowaniem idei miasta-ogrodu, zostawiając miejsce dla terenów zielonych.
Równie istotnym punktem jest uporządkowanie przestrzeni wokół modernistycznego dworca kolejowego, wpisanego do rejestru zabytków. Projekt zakłada wprowadzenie dodatkowej przestrzeni, nawiązując dialog z zaproponowanymi zmianami. W niedalekiej odległości od dworca miałaby powstać infrastruktura biznesowa.
Propozycja interwencji urbanistycznej
© Kamil Stańczyk
Wyludnianie się małych i średnich miejscowości wraz z procesem starzejącego się społeczeństwa stanowi główny problem miejsc takich jak Mościce. Najlepszym tego dowodem jest nagrodzenie pracy dyplomowej Kamila Stańczyka nagrodą im. T. Tertila na najlepszą pracę dotyczącą miasta Tarnowa. Próba stworzenia nowej przestrzeni zrzeszającej lokalną społeczność wraz z miejscami pracy i infrastrukturą kulturalną, rekreacyjną i edukacyjną stanowi istotne wyzwanie dla urbanistyki przyszłości.
