Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Starołęka to skromna dzielnica Poznania, na południe od centrum miasta. Dominuje tu stara zabudowa fabryczna, jednak w ostatnich latach zaczyna zmieniać swój charakter. Cały Poznań staje się jednym wielkim blokiem mieszkalnym i proces ten nie omija również Starołęki (dokument „Strategia Rozwoju Rzeki Warty w Poznaniu 2012–2030”). Teren Portu Rzecznego to duży wycinek dzielnicy, który po okresie eksploatacji został zapomniany i porzucony. Miasto Poznań próbuje uchwalić plan zagospodarowania obszaru i w niedalekiej przyszłości teren zostanie zabudowany. Miejmy nadzieje, że w sposób odpowiedni, z zachowaniem części terenów zielonych (ochrona klinu Władysława Czarneckiego). Nowa tkanka mieszkalna będzie jednak potrzebować odpowiedniej infrastruktury społecznej i edukacyjnej.
lokalizacja założenia
© Jakub Kaczyński
centrum
Po analizie przestrzennej obszaru zapadła decyzja o zaprojektowaniu Centrum Społecznego w tej części dzielnicy. W zakres kompleksu wchodzą trzy budynki o różnym charakterze — dom seniora, hala sportowa oraz szkoła podstawowa. Razem tworzą całość i są z sobą skorelowane. Dyplom jednak skupia się jedynie na szkole podstawowej — ze względu na rozbudowany problem projektowy placówki edukacyjnej.
schemat całości założenia
© Jakub Kaczyński
budynek zrównoważony
Najważniejszą wytyczną projektową od samego początku było stworzenie budynku zrównoważonego. Po sklasyfikowaniu danych lokalnych, między innymi insolacji, ruchu wiatru czy warunków atmosferycznych, budynek mógł odpowiedzieć na problemy. Jednym z najistotniejszych była mocna ekspozycja w ciągu dnia na promienie słoneczne. Jest to dość istotny problem, który z biegiem lat będzie zyskiwał na znaczeniu. Budynki silnie eksponowane słonecznie przegrzewają się, co powoduje duże straty energetyczne w okresach letnich. Problem szczególnie zauważalny w budynkach biurowych, musi być rozwiązywany na etapie projektowym. W budynku szkoły zdecydowano się na zredukowanie dostępu promieni słonecznych do wnętrza obiektu poprzez stworzenie arkady na zewnątrz oraz ściany akumulacyjnej wewnątrz obiektu.
rozwiązanie zrównoważone
© Jakub Kaczyński
forma i funkcja
Forma budynku nawiązuje do starych budynków portowych, głównie magazynów. Jej wydłużony kształt upraszcza ciągi komunikacyjne oraz ukierunkowuje na tereny zielone znajdujące się po drugiej stronie rzeki Warta. Jest to rozwiązanie istotne również ze względu na odpowiednie parametry insolacji dla przestrzeni lekcyjnych.
przekrój
© Jakub Kaczyński
szkoła Montessori vs. szkoła tradycyjna
Placówka edukacyjna to szkoła Montessori, różni się od szkoły tradycyjnej metodami nauczania. Istotnymi cechami jest na przykład łącznie klas (1–3, 4–6, 7–8), brak ławek w salach lekcyjnych czy również przygotowywanie posiłków przez uczniów. Wiedza projektowa bazuje na wywiadzie środowiskowym z administracją innych placówek Montessori w Poznaniu.
wizualizacja
© Jakub Kaczyński
Decyzja o powstaniu tego rodzaju placówki była powiązana z aktualnie istniejącą szkoła Montessori na Starołęce. Mieści się ona w starym budynku biurowym wykorzystywanym w latach 80. przez zakłady Stomil i nie nadaje się do eksploatacji jako budynek edukacyjny.
cel
Projekt ma za zadanie przybliżyć przyszłe problemy rejonu Portu Rzecznego i jednocześnie odpowiedzieć na pytanie, czy teren powinien być silnie eksploatowany. Patrząc na działania Urzędu Miasta Poznań, czuję silnie przeświadczenie, że obszar ma służyć jedynie rozwojowi gęstej tkanki mieszkalnej. Spowoduje to zanik istotnych elementów krajobrazu i pozbawi dzielnicę indywidualnego charakteru.
Projekt Centrum Społecznego jest jednym z pomysłów na zagospodarowanie przestrzeni Portu Rzecznego Starołęka. Nie faworyzuje on silnej zabudowy mieszkaniowej, lecz uwzględnia jej przyszłe współistnienie. Centrum stanie się sercem obszaru i miejscem spotkań okolicznych mieszkańców, którzy z biegiem lat staną się wspólnotą.
wizualizacja stołówki
© Jakub Kaczyński
Jakub KACZYŃSKI
Ilustracje: © Autor
