Jest funkcjonalna, wygląda jakby zbudowano ją z papieru, a jej projekt powstał dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii. To koncepcja nowej Biblioteki Publicznej w Bełżycach autorstwa GK-Atelier
Biblioteki pełnią coraz szerszą gamę funkcji. Obecnie to nie tylko miejsca przechowywania i udostępniana księgozbiorów, ale też kulturalne centra, animujące życie lokalnej społeczności. Odbywają się w nich warsztaty i wykłady, spotkania autorskie, wystawy, zajęcia dla dzieci oraz seniorów. Wielokierunkowe strategie przynoszą efekty, o czym mówią badania potwierdzające ogólnokrajowy wzrost liczby odwiedzin i wypożyczeń w polskich bibliotekach publicznych. Za rosnącymi ambicjami i szerokimi planami polskich bibliotek idą też coraz większe potrzeby, które nierzadko związane są z przestarzałą infrastrukturą, niedostosowaną do szerokiego profilu działalności. Odpowiedzią na zwyżkowy trend w polskim czytelnictwie jest budowa nowych bibliotek — na szczęście część z nich powstaje wedle świetnych projektów, czego dobitnym przykładem jest Biblioteka w Choszczówce pod Warszawą, otwarta w początku września bieżącego roku.
Projekt nowej biblioteki publicznej w Bełżycach
© GK-Atelier
specjaliści od projektowania bibliotek
Prawdziwym specjalistą od projektowania bibliotek jest Grzegorz Kłoda, założyciel pracowni GK-Atelier. Jego autorstwa są między innymi trzy biblioteki w Lublinie: Bioteka, Biblioteka na Poziomie oraz Biblioteka Relaksowa. O bibliotece Nowy Horyzont w Kraśniku z Grzegorzem Kłodą rozmawiał Wiktor Bochenek. W najbliższym czasie otworzy się Metroteka na warszawskim Targówku, z kolei dzisiaj prezentujemy projekt Miejsko-Gminnej Biblioteki dla Bełżyc w województwie lubelskim. Do współpracy Grzegorz Kłoda zaprosił dwójkę młodych architektów — Martę Zionkowską z biura projektowego Kreska oraz Oskara Curyłę z pracowni projektowania wnętrz OCMD Architects. Wspólnie zaprezentowali odważną koncepcję, w której wykorzystano środki wykraczające poza tradycyjny warsztat projektowania.
Projekt nowej biblioteki publicznej w Bełżycach
© GK-Atelier
książki zamknięte w białym pudle
Bryła zaprezentowanego budynku jest raczej minimalistyczna — prostopadłościenna, z łukowato wyciętym, zadaszonym narożnikiem, w którym ulokowano główne wejście do biblioteki. Południowo-wschodni narożnik został z kolei zaokrąglony, co w domyśle nawiązywać ma do grzbietu otwartej książki. Śnieżnobiały prostopadłościan okraszono panelami elewacyjnymi o ażurowych, płynnych formach. Okładziny zespół autorski zaplanował w technologii parametrycznej. Na czym polega i jakie daje możliwości?
Parametrykę od tradycyjnego podejścia w projektowaniu odróżniają przede wszystkim nieograniczone możliwości w zakresie formy i kształtu. Kiedy przyjrzymy się otaczającej nas architekturze, zarówno dawnej, jak i współczesnej, zobaczymy, że budują ją w większości płaskie powierzchnie, kąty proste oraz linie idealnie poziome i pionowe. Są to kształty, które zasadniczo nie występują w przyrodzie. Formy, jakie możemy zaprojektować w technologii parametrycznej są bardziej organiczne, zbliżone do tych, które mogłaby stworzyć sama natura
- tłumaczy autor projektu, Grzegorz Kłoda.
Projekt nowej biblioteki publicznej w Bełżycach
© GK-Atelier
Jak twierdzą architekci, nietypowa forma biblioteki jest wypadkową dwóch maksym, które nadały kierunek architekturze modernistycznej i postmodernistycznej. „Less is more”, hasło głoszone przez Miesa van der Rohe, to w bełżyckiej bibliotece jej prostopadłościenna bryła, szkielet budynku. Jego parametryczna skóra odnosi się z kolei do sloganu Roberta Venturiego, który stwierdzić miał, że „less is bore”. W myśl postmodernistycznego ideału „dekorowanej budy”, architekci wyobrazili sobie zdobiący bibliotekę ornament, który przypominać może kartki papieru w wertowanych przez czytelników i czytelniczki książkach.
Projekt nowej biblioteki publicznej w Bełżycach
© GK-Atelier
trzecie miejsce
Układ wewnętrzny biblioteki podyktowany został względami funkcjonalnymi projektowanego obiektu, który, podobnie jak inne biblioteczne realizacje pracowni GK-Atelier, realizuje ideę „trzeciego miejsca”.
[…] idea trzeciego miejsca jest przedstawiana bardzo powierzchownie. Mianowicie, trzecie miejsce jako miejsce odpoczynku od domu i pracy. To się zgadza, ale zdecydowanie nie wyczerpuje założeń tej fantastycznej idei. Dla mnie jednym z ważniejszych jej aspektów jest możliwość inicjowania procesów przez lokalnych aktywistów i społeczników. Czyli biblioteka zaprojektowana zgodnie z tą myślą nie jest jedynie miejscem odpoczynku od pracy i domu, ale miejscem, gdzie mogę realizować moje pasje i pomysły.
- mówił Grzegorz Kłoda w rozmowie z Wiktorem Bochenkiem.
Projekt nowej biblioteki publicznej w Bełżycach
© GK-Atelier
Koncepcja wnętrza bełżyckiej biblioteki oparta została zatem na bogatym i elastycznym programie funkcjonalnym. W parterze, oprócz pomieszczeń administracyjnych, socjalnych i technicznych, znajdą się czytelnie, podzielone na dwukondygnacyjne strefy dla dorosłych oraz dzieci. Tym ostatnim dedykowana jest również osobna strefa zajęć aktywnych. Dla starszych przeznaczono część relaksacyjną oraz salę warsztatową. Pomieszczenia parteru zorganizowano wokół przeszklonego, nasadzonego drzewami atrium, przed którym umiejscowiona jest recepcja. Na piętrze znalazły się z kolei sala konferencyjna oraz przestrzeń wystawiennicza, zaplanowana w formie długiego korytarza o falującym, organicznym przebiegu.
Projekt nowej biblioteki publicznej w Bełżycach
© GK-Atelier
czytanie na dachu i pod drzewem
W sezonie letnim rekreacyjną ofertę placówki wzbogacić ma przestrzeń udostępniona użytkownikom na dachu. Znajdą się tutaj strefy wypoczynkowe i zadaszone ławki — podobnie jak w przypadku łamaczy światła na elewacji, meble plenerowe zaprojektowano w technologii parametrycznej. Nie inaczej stało się w przypadku siedzisk rozlokowanych w obrębie terenu wokół budynku. Ten ma pełnić rolę niewielkiego parku, bowiem zespół GK-Atelier zaprojektowało bibliotekę w taki sposób, aby oszczędzić cały porastający działkę drzewostan. Prośrodowiskowy charakter budynku wyraża się również w sposobie rozwiązania przestrzeni dachowej, która oprócz strefy rekreacyjnej posiadać będzie również część zazielenioną przy pomocy zarówno mniejszych, jak i większych nasadzeń.
Projekt nowej biblioteki publicznej w Bełżycach
© GK-Atelier
Koncepcja Biblioteki Publicznej w Bełżycach to kolejny przykład na to, że odpowiednio zaprojektowana placówka biblioteczna może zaoferować użytkownikom znacznie więcej, niż tylko możliwość wypożyczania książek. Projekt jest również poligonem dla nowoczesnej technologii parametrycznej, która pozwala na niestandardowe rozwiązania formalne oraz elastyczne kształtowanie przestrzeni, zarówno we wnętrzach, jak i w elewacjach budynku. Trzymamy kciuki za realizację!
