Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Poland for Poland to projekt wzajemnej współpracy dwóch Polsk — naszej europejskiej oraz wioski Poland na wyspie Kiritimati, należącej do państwa Kiribati, znajdującego się w sercu Oceanu Spokojnego. Jest to zestawienie dwóch kultur, dwóch szerokości geograficznych i dwóch różnych sposobów życia. Celem jest znalezienie pomostu kulturowego pomiędzy przestrzeniami, w których postrzeganie świata, styl życia, wartości, obyczaje mieszkańców są skrajnie różne, a jednocześnie zaskakująco podobne. Rezultatem są rozwiązania, które poprawią jakość życia w obu lokalizacjach, próba czerpania nauki z mądrości życiowej Kiribatyjczyków oraz podzielenie się naszą wiedzą technologiczną.
po lewej: lokalizacje obu Polsk; po prawej: wyspa Kiritimati
© Agnieszka Witkowska
Kiribati jest jednym z najbardziej oddalonych od Polski miejsc na świecie, a podróż tam jest wyprawą w przyszłość, gdyż musimy przekroczyć linię zmiany daty. To właśnie tam każdego dnia słońce wschodzi jako pierwsze na świecie. Mieszkańcy Poland przyjęli barwy narodowe naszej biało-czerwonej flagi zauroczeni ich symboliką, a dzieci w szkole uczą się w klasach o nazwach polskich miast: Warszawa, Wrocław i Kraków. Znajduje się tam też kościół św. Stanisława. Mieszkańcy Kiribati zmagają się z licznymi problemami. Według wielu prognoz ich kraj zniknie pod powierzchnią wody w ciągu najbliższych pięćdziesięciu lat. Zalewa ich nie tylko woda, ale i przypływający z całego świata plastik.
projekt ma pomóc w rozwiązaniu problemów wyspy
© Agnieszka Witkowska
Projekt tworzy seria obiektów modułowych, które są próbą rozwiązania aktualnych problemów. Każdy może funkcjonować samodzielnie lub w konfiguracji z innymi. Zbudowane z lokalnych, łatwo dostępnych oraz tanich materiałów (wykorzystano części palmy kokosowej oraz plastikowe śmieci), wpisują się w krajobraz kulturowy oraz tradycje.
fragmenty palmy i plastik służyć mają za budulce nowych konstrukcji
© Agnieszka Witkowska
Najważniejszym modułem jest centrum recyklingu, w którym ludzie będą przetapiać plastik na materiały konstrukcyjne, służące do budowania wszystkich pozostałych form. W odpowiedzi na problem z dostępem do wody pitnej oraz warzyw i owoców, zaprojektowane zostały moduły o funkcjach: zbiornik na deszczówkę i hydroponika. W toku rozważań dotyczących modułów oraz ich funkcjonalności mieszkańcy Kiribati zobaczyli w projekcie swój dom.
moduł domu
© Agnieszka Witkowska
Okazało się, że aby móc mieszkać w obiekcie, musi on mieć przyjemne podłoże do spania, zadaszenie chroniące przed słońcem oraz przestrzeń na przedmioty codziennego użytku. Ten moduł spełnia wszystkie te kryteria. Dodatkowo jest posadowiony na palach, co w opinii mieszkańców świadczy o jego luksusie. Mieszkańcy poprosili o moduł wypoczynkowy, który jest niewielką modyfikacją mieszkalnego — dolna część służąca do przechowywania przedmiotów została przekształcona w hamak, z którego można obserwować wkraczającą wodę z poczuciem, że jesteśmy ponad tym problemem. Poszczególne moduły można połączyć w sposób umożliwiający uzyskanie dużej przestrzeni mogącej pełnić funkcję wspólnej manaeby, dostępnej dla wszystkich, bez względu na wyznanie.
manaeba, czyli miejsce spotkań
© Agnieszka Witkowska
Konsultacje odbywają się za pośrednictwem facebookowej grupy liczącej ponad pięćset zainteresowanych projektem osób z Kiribati. Koncepcja została przedstawiona w miejscowych Ministry of Internal Affairs, Ministry of Environment, Kiribati Institute of Technology oraz Youth Ministry i spotkała się z pozytywnym odbiorem. Projekt od strony prawnej wspiera kancelaria JWP Rzecznicy Patentowi, a fundacja Poland helps Poland objęła go patronatem honorowym. Projekt realizowany będzie we współpracy z organizacją Saving Kiribati Movement. Rozwój projektu można obserwować, dołączając do grupy Poland for Poland.
Podczas moich licznych rozmów i kontaktów z Kiribatyjczykami urzekł mnie ich styl życia — uśmiech, carpe diem, bezpośredniość. Doświadczenie z Kiribati uwrażliwiło mnie na pewien współczesny problem, z którym zmaga się cały świat i zaowocowało projektem, którego bohaterem jest drzewo.
drzewo PUNCH ME
© Agnieszka Witkowska
Wyobraźmy sobie, że jesteśmy na naszej ulubionej polskiej plaży, relaksujemy się, cieszymy pogodą, zapominamy o obowiązkach i zmartwieniach… I nagle podpływa do nas drzewo z napisem „UDERZ MNIE”. Co czujemy? Co myślimy? Co robimy? Czy wywołuje to w nas jakieś refleksje? Czy może bez zastanowienia ulegniemy temu komunikatowi, podpłyniemy i uderzymy? Znalazło się kilka osób, które się na to zdecydowały — nikomu się nie udało. Konstrukcja, w której znajduje się drzewo PUNCH ME jest zaprojektowana w taki sposób, że nie da się tego zrobić. Przesłaniem tej części projektu, prezentem dla naszej Polski jest myśl, że próbując skrzywdzić przyrodę, tak naprawdę robimy krzywdę sami sobie. Ziemia istniała, istnieje i istnieć będzie. Ewentualnie to my, ludzie, wyginiemy.
upadek z drzewa PUNCH ME
© Agnieszka Witkowska
Ten projekt to podróż w głąb innej cywilizacji, ale przede wszystkim w głąb samej siebie. Wielki dowód na to, że można być tak blisko, będąc jednocześnie tak daleko. Kiribati to moje życie, marzę, by tam zamieszkać, nieść pomoc. Ten projekt nie zakończył się w dniu obrony. To przygoda, która się dopiero rozpoczyna. W rozumieniu kultury i architektury przestrzeni kulturowych nie skala jest bowiem najważniejsza, ale bliskość. Bliskość drugiego człowieka, autentycznych emocji i ważnych dla świata problemów.
Poland for Poland
© Agnieszka Witkowska
Agnieszka WITKOWSKA
Ilustracje: © Autorka
