Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Rośnie świadomość dotycząca zdrowia psychicznego, rośnie też liczba stawianych diagnoz. Niestety współcześnie działające placówki psychiatryczne to pozostałość izolacyjnego systemu opieki. Są przestarzałe i źle funkcjonujące, nie uwzględniają potrzeb pacjentów mocniej reagujących na otoczenie niż osoby zdrowe.
aksonometria budynku
© Zuzanna Siwek
Celem projektu było wprowadzenie założeń nowoczesnych koncepcji, wspomagających proces leczenia. Na lokalizację Centrum Zdrowia Psychicznego wybrano wyspę Ostrów na jeziorze Siecino w Cieszynie. Wyspa połączona jest z wsią groblą, a na jej terenie dominują zabudowania turystyczne. Obszar ten zapewnia bliskość natury, ale nie jest odizolowany od świata. Wyspa stanowi przestrzeń spacerową, w pobliżu znajdują się ośrodki miejskie.
przekroje A-A i B-B
© Zuzanna Siwek
Układ budynku bazuje na kilku mniejszych bryłach. Całość zyskała charakter małego miasteczka, a poprzez przypisanie każdej z brył odrębnej funkcji uczytelniono układ komunikacyjny. Projektowany obiekt dopasowano do zastanej topografii. Dziedziniec umieszczono na najbardziej płaskim obszarze działki. Bryły lobby i administracji zgodnie z wznoszeniem się terenu, przez co główne dojście kameralnie zagłębia się względem otoczenia, a bryły dwóch oddziałów — zgodnie z jego spadkiem, co pomaga doświetlić pomieszczenia poniżej.
elewacje północna i wschodnia
© Zuzanna Siwek
Wiele budynków na Pomorzu wzniesiono w konstrukcji szachulcowej, między innymi kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Cieszynie. Stanowił on główną inspirację dla elewacji budynku. Kamienny cokół oddano w elewacji poziomu –1, a forma fasady wyższej kondygnacji, wykończonej płytami włókno-cementowymi, nawiązuje do rygli, słupków i zastrzałów.
wizualizacja
© Zuzanna Siwek
Bryły obu oddziałów zdecydowano się przeciąć ciągiem horyzontalnych okien, oddzielając wizualnie elewacje poziomu 0 i –1. Pozwoliło to doświetlić część pomieszczeń na kondygnacji –1 oraz rozświetlić bryłę z zewnątrz.
Ze względu na położenie budynku nad jeziorem odniesiono się też do marynistyki. Ukośne ściany kondygnacji –1 przypominają kadłub łodzi, a bulajowe okna nawiązują do stylu okrętowego.
wizualizacja
© Zuzanna Siwek
Aby zapewnić jak najwięcej prywatności użytkownikom budynku, tam, gdzie różne bryły leżą najbliżej siebie, zastosowano na elewacji dodatkowe lamele.
aksonometria strefy całodobowej
© Zuzanna Siwek
Obszar pobytu całodobowego dostosowano do stopniowego rozszerzania strefy komfortu pacjenta. Każdy pokój jest jednoosobowy, co stanowi bezpieczną bazę. Pierwszym krokiem jest wyjście w przestrzeń przed pokojami. To tu, siadając na ławce, pacjent może wykroczyć poza znany obszar pokoju, będąc stale w jego pobliżu. Stąd dobrze widać zielone patio.
wizualizacja
© Zuzanna Siwek
W ramach oddziału zaplanowane zostały dwie strefy wspólne. Z okien pierwszej obserwować można dziedziniec, z drugiej natomiast panoramę jeziora. Dojście do nich to kolejny krok dla pacjenta, nadal jednak pozostającego w obrębie oddziału. Końcowym etapem jest przejście przez szklany łącznik do osobnej bryły strefy wspólnej, gdzie integrować się mogą pacjenci obu oddziałów.
wizualizacja wnętrza
© Zuzanna Siwek
W obrębie Centrum nie ma typowego punktu pielęgniarskiego, a kadra może sprawować nadzór i opiekę nad pacjentami z położonych wzdłuż korytarzy ławek. Ponieważ korytarz biegnie wokół patia, personel może dokonywać dyskretnej obserwacji pacjentów przez jego szklane ściany. Tak samo w sąsiedniej bryle strefy wspólnej, gdzie „obiekt filtrujący” to ciąg ażurowych regałów. Zabieg ma na celu zniwelowanie nierówności w hierarchii pomiędzy dwiema grupami użytkowników.
wizualizacja wnętrza
© Zuzanna Siwek
Pod bryłami obu oddziałów umieszczono strefy uzupełniające tradycyjną terapię, zgodnie z ideą wieloaspektowego podejścia do leczenia.
W konstrukcji dominuje drewno klejone krzyżowo CLT oraz drewno klejone BSH, uzupełnione żelbetem w fundamentach oraz ścianach podziemia. Zdecydowano się na drewno, ponieważ jest to materiał przyjemny w odbiorze, co zapewnia dodatkowe poczucie komfortu osobom z zaburzeniami psychicznymi. Ponadto drewno CLT ma bardzo dobrą sztywność konstrukcyjną i jest ekologiczne (można użyć małych drzew, wykorzystuje się też drzewa obumarłe, wiatrołomy i drewno nadające się tylko na opał).
wizualizacja wnętrza
© Zuzanna Siwek
Zuzanna SIWEK
Ilustracje: © Autorka
