Dyskretna i z szacunkiem dla historycznej zabudowy. Tak prezentuje się po rozbudowie nowa część poznańskiego Uniwersytetu WSB Merito. To kolejna centrotwórcza realizacja w przestrzeni śródmieścia między stacją Poznań Główny i ikonicznym Starym Browarem.
Południowo-zachodnie obrzeża ścisłego centrum Poznania zmieniają się w bardzo szybkim tempie. U wylotu ulicy Ratajczaka w kilka lat powstał kompleks biurowy Nowy Rynek z dominującym na rogu zespołu punktowcem (proj. JEMS Architekci, realizacja: 2023). Tuż obok ekspresowo rośnie najwyższy wieżowiec w mieście: Andersia Silver (proj. Pracownia Architektoniczna Ewy i Stanisława Sipińskich, planowany finał: 2025). Do tych okazałych inwestycji dołączyła też skromniejsza i dyskretna rozbudowa prywatnego Uniwersytetu WSB Merito (do niedawna: Wyższa Szkoła Bankowa) naprzeciw centrum handlowego Stary Browar i utworzonego przed nim trzy lata temu zielonego skweru. O planach tej inwestycji pisaliśmy dwa lata temu.
Rozbudowa Wyższej Szkoły Bankowej (WSB Merito) przy ul. Ratajczaka w Poznaniu proj.: Front Architects — widok na Stary Browar z przejazdu pod nowym łącznikiem
fot.: Jakub Głaz
podtrzymuje życie
Rozbudowa WSB w centrum ma znaczenie nie tylko przestrzenne: podtrzymuje śródmiejskie życie akademickie Poznania, którego najważniejsza uczelnia — Uniwersytet im. Adama Mickiewicza — wyprowadziła, niestety, wiele wydziałów do peryferyjnego kampusu na Morasku. Co znajdzie się w nowej części WSB Merito? Plany mówią między innymi o salach dydaktycznych, strefie studenta, miejscach do coworkingu oraz o Centrum Kształcenia Przedsiębiorczości Społecznej. Znacząco zwiększyła się dostępność całego kompleksu dla osób z niepełnosprawnościami między innymi dzięki nowej windzie, platformom schodowym i podnośnikom.
Rozbudowa Wyższej Szkoły Bankowej (WSB Merito) przy ul. Ratajczaka w Poznaniu, proj.: Front Architects; w tle późnomodernistyczny wieżowiec Uniwersytetu Ekonimicznego.
fot.: Jakub Głaz
Zakończona właśnie uczelniana inwestycja powstała na podstawie projektu (koncepcji wielobranżowej) poznańskiej pracowni Front Architects. W wyniku rozbudowy połączone zostały ceglane powojskowe budynki z lat 60. i 70. XIX wieku. Trzema łącznikami zespolono w jedną funkcjonalną całość większe dwukondygnacyjne obiekty użytkowane od lat przez uczelnię oraz dwa mniejsze domy, w których od samego początku, aż do ostatnich lat mieściły się mieszkania.
cegła i płaszcz
Dzięki połączeniu starej zabudowy ulica Ratajczaka zyskała na południowym krańcu zwartą pierzeję stanowiącą przy tym udaną oprawę skweru przed Starym Browarem. W pierzei nie ma teraz przerw, co nie znaczy, że ma ona jednolity wygląd lub całkowicie straciła swój historyczny charakter. Przeciwnie: architekci zaprojektowali lekkie przeszklone łączniki, które nie stanowią optycznej konkurencji dla zabytkowych elewacji. Na pierwszy plan nadal wybijają się masywne ceglane mury, które oczyszczono i poddano gruntownej renowacji. Stare budynki mają teraz spójną stylistycznie stolarkę okienną oraz podobną barwę (wcześniej cegłę zamalowywano topornie farbą o różnych odcieniach czerwieni).
Rozbudowa Wyższej Szkoły Bankowej (WSB Merito) przy ul. Ratajczaka w Poznaniu proj.: Front Architects — podcień wejścia do nowego łącznika, zachowane zabytkowe ogrodzenie
fot.: Jakub Głaz
Zachowane i odnowione zostało również zabytkowe ogrodzenie łączące dotąd budynki. Elewacja największego dwukondygnacyjnego łącznika znajduje się zatem w niewielkiej odległości za murem. Została też niemal całkowicie osłonięta stalową perforowaną przesłoną o oryginalnej formie. Architekci tak tłumaczą ten zamysł:
Szkło od początku myślenia nad tym projektem wydawało się materiałem niewłaściwym i zbyt kontrastującym z dziewiętnastowieczną zabudową ceglaną. Przykrycie go „płaszczem” o podobnej strukturze i powtarzalności staje się idealnym mianownikiem pomiędzy historyczną i nowoczesną tkanką, tworząc zmieniającą się wraz z oświetleniem szlachetną, półtransparentna kurtynę. Przesłona świetnie redukuje też nadmierne nasłonecznienie pomieszczeń i przymyka widok na ulicę, co ma niebagatelne znaczenie w pomieszczeniach nauki, wymagających skupienia. Dzięki przestrzennej, ażurowej strukturze pochłania hałas uliczny.
Rozbudowa Wyższej Szkoły Bankowej (WSB Merito) przy ul. Ratajczaka w Poznaniu proj.: Front Architects — ażurowa osłona elewacji wschodniej, od strony ul. Ratajczaka
fot.: Jakub Głaz
był chaos, są ławki
Stalowa osłona ma też ochronić ptaki przed zderzeniem ze szkłem. Ażurowe panele są ponadto przesuwne, by ułatwić mycie elewacji. Architekci z Front Architects informują, że zastosowali tu autorskie rozwiązanie:
kształt paneli i wielkość oczek były dobierane indywidualnie przez projektantów. Wszystkie otwory były wycinane laserowo z płaskiej blachy, później wytłaczane i gięte na indywidualnie stworzonym profilu. Trudnością było uzyskanie tak długich elementów.
Rozbudowa Wyższej Szkoły Bankowej (WSB Merito) przy ul. Ratajczaka w Poznaniu proj.: Front Architects — styk dwukondygnacyjnego łącznika i odrestaurowanej ceglanej elewacji, widok od strony ul. Ratajczaka
fot.: Jakub Głaz
Bez tego typu osłon obywają się natomiast nowe transparentne łączniki na wysokości pierwszego piętra: jeden od strony ulicy nad bramą wjazdową do uczelnianego kompleksu, a drugi — rozpięty między największym budynkiem frontowym i drugim — jeszcze większym — w głębi działki. W obrębie minikampusu udało się też stworzyć niewielki zielony dziedziniec z kilkoma dość dyskretnie urządzonymi miejscami parkingowymi. Z chaotycznej dotąd przestrzeni zniknęły przypadkowe pawilony, są nowe stojaki na rowery i ławki.
Rozbudowa Wyższej Szkoły Bankowej (WSB Merito) przy ul. Ratajczaka w Poznaniu proj.: Front Architects — zazieleniony dziedziniec z miejscami postojowymi, widoczny nowy dwukondygnacyjny łącznik
fot.: Jakub Głaz
tory nie teraz
Do dziedzińca przylega elewacja dwukondygnacyjnego łącznika. Z tej strony jest całkowicie szklana, otwierając się na kameralną przestrzeń ograniczoną sąsiednim pawilonem przedszkola i barakiem. Oba te parterowe obiekty powinny w przyszłości zostać zrewaloryzowane lub przebudowane, by lepiej dopełnić kompleks WSB od strony ulicy Kościuszki. Dyskretna i udana metamorfoza powojskowej zabudowy należącej do uczelni może być wskazówką, w jakim duchu zagospodarować te sąsiednie śródmiejskie działki.
Rozbudowa Wyższej Szkoły Bankowej (WSB Merito) przy ul. Ratajczaka w Poznaniu proj.: Front Architects — widok ulicy Ratajczaka, po prawej — siedziba WSB, w perspektywie — biurowiec kompleksu Nowy Rynek
fot.: Jakub Głaz
Na gruntowne przeobrażenie czeka też ulica Ratajczaka. Miasto planuje na niej budowę trasy tramwajowej skracającej dojazd z dzielnicy Wilda do centrum. Inwestycja złapała opóźnienie, bo zabrakło na nią pieniędzy. Projekt jest jednak gotowy, realizowany jest też krótki odcinek nowego połączenia w ramach trwającej od kilku lat rewaloryzacji śródmieścia w ramach tzw. Projektu Centrum. Kwestią czasu jest zatem dobudowa pozostałej części wraz z przyjaznym dla pieszych i rowerzystów przeobrażeniem ruchliwego skrzyżowania tuż przy Nowym Rynku.
