Stanisław Borys, student Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej podjął próbę odpowiedzi na pytanie, jak powinna wyglądać mediateka przyszłości? Rezultatem jest projekt nowoczesnego budynku z wykorzystaniem innowacyjnych technologii (BIM, tensegrity), łączący edukację z aktywizacją społeczności. Jako lokalizację mediateki autor zaproponował XIX dzielnicę Paryża.
Praca „La Médiathèque - Paris Belleville” to wyróżniony przez Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej projekt inżynierski, wykonany pod kierunkiem dr. Bartosza Dendury.
projektowana mediateka mogłaby powstać w XIX dzielnicy Paryża
© Stanisław Borys
Koncepcja architektoniczna budynku mediateki w Belleville w Paryżu stanowi próbę odpowiedzenia na pojawiający się we francuskich publikacjach dyskurs, dotyczący wyobrażeń mediateki przyszłości, oraz na dychotomię pomiędzy dwoma zasadniczymi funkcjami, jake powinna spełniać mediateka: czyli jako miejsce edukacji i pozyskiwania informacji, oraz jako przestrzeń aktywizacyjna lokalnej społeczności — wprowadza w treść pracy Stanisław Borys.
plan zagospodarowania terenu
© Stanisław Borys
struktura siatkowa, czyli?
Jak twierdzi autor, dynamika zmian zachowań i potrzeb społeczeństwa przyspiesza, a budynki z nowoczesnymi rozwiązaniami „starzeją się” szybciej niż kiedykolwiek. W celu zachowania aktualności założenia, student odwołał się do obiektywnej, stałej związanej z edukacją oraz aktywizacją społeczną, czyli struktury siatkowej.
myślą przewodnią projektu były połączenia
© Stanisław Borys
Spoglądając, chociażby na liczne współczesne teorie literatury, bazują one na pojęciu intertekstualności, czyli w uproszczeniu, na istnieniu relacji pomiędzy rozmaitymi tekstami — fundamentalnym narzędziem nauki i rozwoju. I tak na przykład „filozofia powinna w pewnym sensie siebie skomponować. W swoim rozwoju musi się nieustannie odnawiać, korzystając z własnych sił lub ścierając się z tym, z czym się mierzy; decyduje to, co w niej się wydarza, a nie teza, czy pozycja; tkanka, a nie dedukcyjny czy indukcyjny, jednotorowy tok myśli”. [Adorno 1986, 50-51/13]. Niektórzy badacze posługują się tym „sieciowym” modelem także do obrazowania innych dziedzin kultury i sztuki, z włączeniem samej architektury. Przykładowo, można wskazać wiele podobieństw pomiędzy malarstwem barokowym a architekturą tego okresu, gdyż były kształtowane przez podobne czynniki, miewają podobne cechy stylistyczne, a ostatecznie są z dzisiejszej perspektywy czytane w podobnym kontekście — podmiotem takiej analizy może być dowolna materia, a linki pomiędzy poszczególnymi elementami zostają dobierane w zależności od potrzeb badawczych. „Sieć” jest modelem często przywoływanym, ponieważ trafnie wizualizuje całość koncepcji: pozwala między innymi na ruchy wstecz, łącznie więcej niż jednego punktu z ilością innych, wskazywanie na dalekie i niebezpośrednie powiązania — tłumaczy autor.
charaktersytycznym elementem mediateki jes elewacja
© Stanisław Borys
Zastanawiając się nad kolejną funkcją, jaką ma spełniać budynek mediateki, Stanisław Borys przywołał rozwój technologii, będący coraz bardziej nierozłączny elementem relacji międzyludzkich oraz podejmowanych działań, również w kontekście cyfrowego rozwoju w dziedzinie data science (analizy danych), oraz jego zastosowania do badania pracy zespołowej.
Obecnie w wielu firmach wykonuje się analizy powiadomień, zawierających w sobie interakcje pracowników, jej klientów oraz gości. Kiedy użytkownicy dzielą się zadaniami, komentują, publikują, automatycznie przykładają się do tej żyjącej sieci pracy — dodaje.
projekt mediateki zainspirowany połączeniami
Nawiązując do takich „sieciowych” struktur w społeczeństwie, myślą przewodnią projektu mediateki Paris Belleville były właśnie połączenia. Metaforę sieci połączeń możemy odnaleźć zarówno w procesie nauki, jak i w generalnym obrazowaniu relacji i interakcji społecznych — dwóch zasadniczych zadań, dla których mediateka jest tłem.
działka projektowa znajduje się na skrzyżowaniu Rue Fessart oraz Rue Clavel
© Stanisław Borys
Koncepcja połączeń stała się dla autora bazą do wykonania całości projektu, począwszy od programu funkcjonalnego, a kończąc na formie budynku. Projektowana mediateka została umieszczona na działce przy skrzyżowaniu Rue Fessart oraz Rue Clavel w XIX dzielnicy Paryża. Przełożenie zwizualizowanej koncepcji połączeń na projekt budowlany młody architekt przeprowadził w dwóch etapach. Pierwszym krokiem było stworzenie sieci punktów w kubaturze planowanego budynku. Punkty zostały rozłożone na geometrycznej siatce, z niewielkim skrętem bliżej Rue Clavel w celu skorygowania kształtu pierzei.
szklana elewacja została zaprojektowana w systemie „podwójnej skóry”
© Stanisław Borys
Następnie wewnątrz utworzonej „chmury punktów”, autor przeprowadził połączenia, wyznaczające kluczowe kierunki elementów konstrukcyjnych oraz kubaturowych, tworzących formę budynku. Rezultatem jest otwarta, transparentna forma, okalająca przestrzenie wewnętrzne.
rysunkowa wizualizacja idei
© Magdalena Skrolecka
Finalnym i najważniejszym etapem projektowania budynku było ukazanie jej koncepcji odbiorcom. Student postawił im pytanie „Jak chcielibyście, żeby wyglądała wasza przestrzeń — jej wizytówka i charakter?” Odpowiedzią było wykonanie rysunku na kartce papieru, gdzie węzły definiujące projekt, stały się papierem milimetrowym dla zobrazowanego pomysłu. Autorką rysunków jest Magdalena Skrolecka, studentka Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.
tworzenie elewacji w systemie tensegrity
© Stanisław Borys
innowacyjne technologie w projektowaniu
Proces projektowy budynku, jak twierdzi autor, był wyjątkowo trudny i wymagał sprawdzenia wielu wariantów rozwiązań technicznych. Stanisław Borys założył, że w mediatece zostaną wykorzystane innowacyjne technologie, takie jak projektowanie parametryczne BIM, ustrój konstrukcyjny tensegrity wykorzystany w szklanej elewacji budynku w systemie „podwójnej skóry”, czy stropy podwieszane kostek funkcjonalnych, zastosowane jako „pudełka w pudełku”.
