Adrian Matuszewski z Politechniki Krakowskiej podjął temat ograniczonej dostępności oferty kulturalnej i programów edukacyjnych w mniejszych miejscowościach. Jego projekt Centrum Aktywizacji Lokalnej Społeczności w miejscowości Czarkowy, jest próbą rozwiązania tego problemu.
Projekt Adriana Matuszewskiego to praca inżynierska przygotowana pod kierunkiem dr. Bartosza Dendury. Koncepcja jest próbą odpowiedzi na ubogi program edukacyjny i kulturalny w małych miejscowościach i wsiach. Ma temu służyć zaprojektowane przez studenta Politechniki Krakowskiej Centrum Aktywizacji. Budynek stanowiłby zarówno punkt wzajemnej interakcji, jak i przestrzeń, w której mieszkańcy mogliby rozwijać swoje zainteresowania i poszerzać horyzonty.
Centrum wpisuje się w lokalną zabudowę
© Adrian Matuszewski
Wróciłeś/-łaś właśnie do domu z warsztatów artystycznych. W twojej głowie błysnęła iskra — myśl o stworzeniu własnej pracowni, dzięki której mógłbyś pogłębić swoje nowe hobby (a może nawet pokazać światu swoje umiejętności). Wszystko zdaje się na wyciągnięcie ręki. Nagle jednak budzisz się i okazuje się, że czeka cię kilkugodzinna podróż do najbliższego miejsca, gdzie tego typu warsztaty są organizowane, a jedyny autobus jadący w tamtą stronę odjeżdża o godzinie 6:30. Brzmi jak abstrakcja? Niekoniecznie. W dzisiejszym świecie ciężko jest wyobrazić sobie, że istnieją miejsca, których mieszkańcy borykają się z problemem braku bezpośredniego dostępu do świata kultury i sztuki. Absolutnego braku perspektyw do rozwoju zainteresowań. Z takim problemem jednak mierzy się bardzo wiele miejscowości podobnych do tej, która stała się bohaterem mojej pracy dyplomowej — mówi Adrian Matuszewski.
Centrum zostało pokryte gontem drewnianym
© Adrian Matuszewski
Centrum Aktywizacji dla wszystkich
Projektowane założenie znajduje się w strategicznym miejscu Czarkowy, a bliskość przepływającej przez wieś rzeki daje możliwości dla potencjalnych przyszłych inwestycji, których to inicjatorem mogłoby stać się projektowane Centrum. Budynek otoczony jest wielopokoleniowymi domami jednorodzinnymi z zapleczem gospodarskim. Niewątpliwą zaletą miejsca jest duże zagęszczenie zieleni wysokiej, które nadaje założeniu kameralnego charakteru i jednocześnie stanowi izolację akustyczną dla sąsiednich zabudowań.
obiekt został podzielony na dwie cześci: wejściową i dydaktyczną
© Adrian Matuszewski
Koncepcja zakładała stworzenie miejsca bardzo uniwersalnego w swojej funkcji. Aby ułatwić orientację przestrzenną we wnętrzach, autor zdecydował się na podział obiektu na dwie części — wejściową (reprezentacyjną, mieszczącą wysoki na dwie kondygnacje hall wraz z salą wielofunkcyjną) oraz dydaktyczną (przeszkloną jednokondygnacyjną formę mieszczącą pomieszczenia administracyjne oraz zespół sal dydaktycznych, wraz z magazynami podręcznymi, przedzielonych mobilnymi ścianami działowymi w celu zwiększenia elastyczności funkcjonalnej).
uniwersalność projektu była priorytetem dla autora
© Adrian Matuszewski
Taki sposób zarządzania przestrzenią wewnętrzną pozwala na wykorzystanie powierzchni w sposób niemal dowolny, poprzez odpowiednie dzielenie lub powiększanie przestrzeni dydaktycznej/warsztatowej w zależności od potrzeb. Wspomniana wyżej uniwersalność była słowem-kluczem, które wisiało mi nad głową od początku do końca pracy nad projektem. Zależało mi bowiem na stworzeniu obiektu nie tylko potrzebnego społecznie, lecz również mogącego otwierać nowe możliwości w zakresie kreowania przestrzeni służących mieszkańcom regionu — dodaje Adrian Matuszewski.
konstrukcja i dbałość o środowisko
Większość budynków znajdujących się w Czarkowy wykonana jest z drewna. Chcąc nawiązać do lokalnego stylu architektonicznego, nie tylko na płaszczyźnie formowania bryły budynku, autor zdecydował się wykorzystać prefabrykowane elementy z drewna klejonego (m.in. ramy, słupy, belki, ściany i stropy w technologii CLT). Z zewnątrz zarówno ściany, jak i dach pokrył gontem drewnianym.
w konstrukcji budynku wykorzystano prefabrykowane elementy
© Adrian Matuszewski
Adrian Matuszewski zaprojektował budynek jako obiekt, który od początku do końca powinien zostać wykonany z dbałością o środowisko naturalne. Po dokładnych oględzinach stanu istniejącego działki, zdecydował się, na zachowanie istniejącego drzewostanu. Ustalił także, że zieleń przeznaczona do wycinki, powinna zostać przesadzona. Z uwagi na zasadę zrównoważonego projektowania zarówno odpady budowlane powstałe podczas realizacji, jak i niektóre elementy użyte do wykonania obiektu (np. twarda izolacja termiczna) powinny wykorzystywać ideę 3R (reduce, reuse, recycle).
elementy użyte do budowy obiektu wykorzystują ideę 3R
© Adrian Matuszewski
Wszelkie ruchome elementy wyposażenia wnętrz wykonane są z materiałów pochodzących z recyklingu. W projekcie nie zabrakło rozwiązań dotyczących odzysku wody (podziemna instalacja do recyklingu wody deszczowej i odzysku wody szarej), czy wykorzystania odnawialnych źródeł energii (panele fotowoltaiczne zlokalizowane na płaskim dachu części dydaktycznej). Całość dopełniona została założeniem parkowym z zaprojektowanymi tarasami oraz przestrzeniami nieutwardzonymi. Wszystko to wśród zachowanego istniejącego drzewostanu.
Adrian Matuszewski jest tegorocznym laureatem XI edycji Stypendium Twórczego SARP Kraków im. prof. Bohdana Lisowskiego. Jest to nagroda przyznawana uzdolnionym studentom Wydziałów Architektury krakowskich uczelni wyższych, którzy ukończyli pomyślnie trzeci rok studiów, uzyskali stopień inżynierski i kontynuują studia magisterskie.
