Katarzyna Jamioł, studentka Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej zaproponowała przemianę placu Juliusza Kossaka w Krakowie ze smutnego, szarego parkingu w przestrzeń pełną natury, oddaną mieszkańcom. Dodatkowym elementem jest pawilon kawowy, gdzie można się spotkać i odpocząć. Cel projektu? Przywrócenie naturalnej esencji obszaru miejskiego oraz promowanie różnorodności biologicznej.
Prezentowany projekt powstał w trakcie trzeciego semestru studiów I stopnia w ramach kursu Projektowanie Zintegrowane III – Wnętrze urbanistyczne na kierunku Architektura Krajobrazu na Politechnice Krakowskiej. Tematem przewodnim zadania było odzyskanie przestrzeni publicznej, którą stanowić powinien plac Juliusza Kossaka w Krakowie. Swój projekt Katarzyna Jamioł rozwijała pod kierunkiem dr hab. Urszuli Forczek-Brataniec, prof. PK i dr hab. Wojciecha Rymszy-Mazura, prof. PK.
Temat przebudowy placu Juliusza Kossaka był też zadaniem konkursowym organizowanym w 2021 roku przez Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie oraz SARP Kraków. Konkurs wygrała pracownia ngo + pasierbiński, jednak pomysł do tej pory nie został zrealizowany, gdyż projekt utknął u konserwatora zabytków.
wytyczne projektowe dla obszaru placu
© Katarzyna Jamioł
Prace projektowe studentka rozpoczęła od szczegółowych badań, które uwzględniały specyfikę placu i jego położenie w obrębie większego kontekstu urbanistycznego. W pierwszym etapie dokładnie oceniła jego wartość i położenie w ramach obszaru ochrony ekologicznej miasta Krakowa, sieci korytarzy ekologicznych oraz ryzyka powodziowego. Następnie dokładnie przeanalizowała formę, funkcję i ekspozycję placu.
celem projektu jest przekształcenie placu w kolorowy ogród kwiatowy
© Katarzyna Jamioł
Celem badania formy było zrozumienie aktualnego układu przestrzennego placu z uwzględnieniem wielkości i cech architektonicznych. Ponadto badanie funkcjonalne pokazało wzorce aktywności i użytkowania, które pomogły w ustaleniu sposobu, w jaki ludzie korzystają z konkretnych części placu. Głównym celem opracowania ekspozycji było znalezienie ważnych punktów widokowych, z których roztacza się rozległy widok na Kossakówkę, Bulwary Wiślane i Zamek na Wawelu. Ustaliłam również, jakie cechy należy podkreślić i jakie elementy można w subtelny sposób uwzględnić lub ukryć. Opracowanie założeń projektowych dla każdego aspektu wnętrza placu było możliwe dzięki procesowi ewaluacji — tłumaczy proces projektowy Katarzyna Jamioł.
analizy przestrzenne placu Kossaka
© Katarzyna Jamioł
plac Juliusza Kossaka pełen kwiatów
Badania pozwoliły studentce PK na opracowanie projektu rewitalizacji placu Juliusza Kossaka. Jej propozycja to harmonijne połączenie architektury krajobrazu i architektury, a celem jest przywrócenie naturalnej esencji obszaru miejskiego, zachęcenie społeczności do docenienia i promowania różnorodności biologicznej. Główną ideą jest wprowadzenie natury w przestrzeń obecnie zdominowanej przez zaparkowane samochody. Cel to przekształcenie placu w kolorowy ogród kwiatowy z roślinami miododajnymi i starannie zaplanowanymi rabatami kwiatowymi.
przemiana placu Juliusza Kossaka, schematy powstawania projektu
© Katarzyna Jamioł
Moja koncepcja zakłada stworzenie żywego płótna w krajobrazie miejskim, które upamiętnia twórcze dziedzictwo Juliusza Kossaka. Ma umożliwić przechodniom pełne zanurzenie się w sztuce, kulturze i naturze. Kolorystyka obrazów malarza znalazła swoje odzwierciedlenie w doborze roślin, układach przestrzennych oraz zastosowanych materiałach. Podnosi to atrakcyjność wizualną placu — tłumaczy autorka.
miejscem spotkań jest pawilon kawowy
© Katarzyna Jamioł
Studentka wprowadziła również nowoczesne metody zrównoważonej gospodarki wodnej — ogrody deszczowe i studnie chłonne pod siedziskami. Ich zastosowanie ogranicza spływ powierzchniowy, gromadzi opady deszczu i ponownie zasila wody gruntowe. Jak przekonuje autorka, rozwiązania tego typu wzmacniają odporność środowiskową.
projekt pawilonu kawowego
© Katarzyna Jamioł
pawilon kawiarniany
Główną atrakcją placu jest pawilon kawiarniany, przeznaczony dla osób poszukujących ciszy i spokoju w dosyć ruchliwej okolicy. Pawilon pełni funkcję centrum, w którym mieszkańcy Krakowa oraz turyści mogą się spotykać, budując poczucie wspólnoty.
autorka wprowadziła życie w przestrzeń placu
© Katarzyna Jamioł
Koncepcja przekształcenia przeciętnego parkingu w tętniący życiem, różnorodny biologicznie teren, jest przykładem wpływu, jaki design ma na ponowne wprowadzenie natury do tkanki miejskiej. Pokazuje, jak projekt może przekształcić niedostępny dla mieszkańców plac w tętniący życiem obszar współistnienia życia miejskiego i świata przyrody — podsumowuje Katarzyna Jamioł.
