Neony to odważne świetlne kreacje, które mogą z łatwością ożywić lub zaakcentować przestrzeń architektoniczną. Przyciągający wzrok blask, mnóstwo opcji kolorystycznych i nawiązanie do estetyki retro — te elementy oświetleniowe mogą sprawić, że przestrzeń będzie jednocześnie nowoczesna i nostalgiczna. Jednak niewielu dostrzega cenne właściwości neonu, a projektanci zaniedbują ich zastosowanie ze względu na wszechobecny związek z oznakowaniem komercyjnym. Dziś badamy, jak działa neon, jaka jest jego historia i jak możemy go obecnie używać w naszych aranżacjach.
Chińska ulica pełna neonowych znaków
© Mizanur Rahman
1. Jak to się zaczęło?
Sam gaz neonowy został odkryty w 1898 roku i został nazwany na cześć greckiego słowa „neos”, co oznaczało „nowy gaz”. Był znany jako rzadki szlachetny gaz, występujący w śladowych ilościach w atmosferze. Pierwsza lampa neonowa została wynaleziona przez inżyniera i chemika Georges'a Claude'a. W 1923 roku wynalazca i jego firma Claude Neon wprowadzili neony do Stanów Zjednoczonych, zapoczątkowując erę neonowych ozdób, które ukształtowały estetykę amerykańskich miast. Trend szybko związał się z reklamą zewnętrzną. Wpływ neonów nie ograniczał się jednak do Stanów Zjednoczonych – po zaprezentowaniu ich po raz pierwszy w Paryżu, neony zostały początkowo zaadoptowane przez paryskie kina i kluby. Neony podobnie rozwinęły się w Chinach w latach dwudziestych XX wieku i na trwałe zmieniły panoramę Hongkongu w połowie XX wieku. Znaki te łączyły starożytną chińską kaligrafię z nowoczesną estetyką komercyjną, wykorzystując również symbole kulturowe i narracyjne.
Podświetlenie szklanych luksfer wygląda bardzo stylowo
@ Pexels.com
2. Gdzie używać neonowych świateł?
Od wczesnej historii do dzisiaj neon był więc głęboko kojarzony z nowoczesnością, kosmopolitycznym stylem życia i witalnością. Dzisiejsi projektanci mogą nadal używać neonów, aby odwoływać się do tych wartości, czy to za pomocą słów, symboli, czy abstrakcyjnych projektów. Neony dobrze komponują się z eleganckim, nowoczesnym wystrojem wnętrz. Właściwy symbol lub fraza w połączeniu z odpowiednim dopełnieniem wnętrza mogą wnieść energię i witalność miasta nawet do prywatnego pokoju.
Jednak przy tak silnym powiązaniu historycznym, przywołującym początki XX wieku i cennych symboli kulturowych, takich jak stare kino, Times Square i Las Vegas, neon ma jeszcze większy potencjał do tworzenia atmosfery wykraczającej poza współczesne życie miasta. Użycie neonów do podświetlenia szklanych luksfer to prawdziwy hit! W połączeniu z odsłoniętym betonem, rustykalnymi cegłami i roślinami, neonowe akcenty mogą stworzyć piękną atmosferę retro. Ich blask przeniesie nas w inne czasy, jednocześnie czując, że są aktualne i nowoczesne.
3. Jak to działa?
Neon to bezbarwny, bezwonny gaz. Jest obojętny w standardowych warunkach, emituje pomarańczowo-czerwoną poświatę po umieszczeniu w polu elektrycznym, nadając się do wykorzystania jako oświetlenie. Różne kolory uzyskuje się przez wprowadzenie różnych gazów lub nałożenie różnych odcieni i powłok luminoforowych na szklane rurki. Na przykład, rurki wyładowcze rtęci wytwarzają światło niebieskie zamiast pomarańczowego.
Sm neon składa się ze szklanej rurki (lub rurek) ukształtowanej w konkretny wzór. Na obu końcach rurki znajduje się elektroda — jedna ujemna, jedna dodatnia. Wewnątrz tuby znajduje się niewielka ilość gazu neonowego. Dzięki ruchom elektronów wewnątrz szklanej tuby wydziela się kolorowa poświata. Odcięcie dopływu energii elektrycznej przywraca atomy do ich normalnego stanu bezwładności.
Obecnie neony coraz częściej stosowane są we wnętrzach
© Pexels
4. Czy istnieją alternatywy dla korzystania z neonów?
Tak. Główną alternatywą jest neon LED — zwany także „faux-neon” — który wykorzystuje technologię LED do odtworzenia wyglądu tradycyjnego neonu. Nie posiada za to tylu wad. Więcej o typach świateł ledowych możemy poczytać w także na naszym portalu. Najwyraźniejsza różnica między neonem a ledem polega na tym, jak generują światło. Tam, gdzie neon opiera się na reakcji chemicznej między gazami a prądem elektrycznym, w przypadku diod LED reakcja zachodzi, gdy elektrony przechodzą przez półprzewodnik. W przypadku zastosowania w znakach, diody LED są umieszczone blisko siebie, dzięki czemu wytwarzają stałe źródło światła, podobne do efektu neonówki świecącej wewnątrz szklanej rurki. Wiele osób woli ciepły blask neonu od bardziej solidnego światła LED jednak ten drugi rodzaj zużywa znacznie mniej energii niż neon i nie wydziela ciepła.
Opracowanie: Dominika Tyrlik
