Mała architektura ogrodowa|PdD

Czy Twój ogród to miejsce, w którym możesz zrealizować każdą wymarzoną wizję? Teoretycznie tak, prawo budowlane daje dużą swobodę w zakresie aranżowania przydomowej przestrzeni. W praktyce jednak okazuje się, że niektóre elementy małej architektury ogrodowej wymagają uzyskania odpowiedniej zgody. Jeśli właśnie szukasz inspiracji na projekt wymarzonego ogrodu, sprawdź, jakie masz możliwości! Romantyczną huśtawkę postawisz bez żadnego problemu. Czy tak samo będzie z altaną ogrodową?

Co zaliczamy do małej architektury ogrodowej?

Warto znać kilka podstawowych definicji, które pomogą w rozmowie z architektem krajobrazu (lub w razie potrzeby — z urzędnikiem). W myśl prawa obiekty budowlane dzielimy na: budynki, budowle i obiekty małej architektury. To właśnie ta ostatnia kategoria mieści większość elementów stawianych w ogrodach. Przepisy wymieniają niektóre z nich:

posągi,
oczka wodne i wodotryski,
pergole, kratownice i trejaże,
obiekty kultu religijnego (kapliczki i figury),
obiekty użytkowe, służące rekreacji i utrzymaniu porządku.

W praktyce ostatnia kategoria jest nieskończenie pojemna i dotyczy wszystkich użytkowych i dekoracyjnych elementów ogrodu: grill, plac zabaw, huśtawki, śmietnik, kompostownik i wiele innych.

No dobrze, ale Ty masz naprawdę ambitne plany. Czy możesz wybudować w ogrodzie altanę i basen?

Mała architektura ogrodowa to nie tylko budynki, ale również różne rodzaje ogrodowych dekoracji, mebli i infrastruktury użytkowej. Fontanna i oczko wodne również mieszczą się w tej kategorii.

fot. Michael M © Unsplash

Czy altana ogrodowa jest obiektem małej architektury?

Przepisy, które cytujemy wyżej (art. 29 Ustawy Prawa Budowlanego), nie podają definicji altany ogrodowej, ani nie wymieniają jej wśród obiektów małej architektury ogrodowej. W popularnym rozumieniu lekka altana ogrodowa to niewielki budynek na planie koła lub kwadratu ze ściankami i zadaszeniem. Wobec tego bezpiecznym rozwiązaniem jest traktowanie altany jako konstrukcji o powierzchni do 35 m². Dla takich obiektów nie jest wymagane pozwolenie na budowę, a jedynie zgłoszenie w starostwie. Warto też wiedzieć, że na każde 500 m² ogrodu może przypadać tylko jeden taki obiekt. Jeśli jednak masz wątpliwości, może warto zdecydować się na zabudowany taras?

W przypadku basenu lub oczka wodnego sprawa jest oczywista. Trwały basen ogrodowy o powierzchni do 50 m² wymaga jedynie zgłoszenia 30 dni przed rozpoczęciem prac budowlanych. Jeżeli marzy Ci się większy akwen — konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na budowę.

Jak zaplanować rozmieszczenie elementów małej architektury w ogrodzie?

Aby finalny wygląd ogrodu był zgodny z Twoją wizją, musisz przystąpić do jej realizacji w kilku uporządkowanych krokach. Dobrze jest rozłożyć ten projekt na trzy kluczowe etapy:

Kontakt z architektem krajobrazu i opracowanie planu ogrodu, spójnego ze stylem domu, tarasem, elewacją, ukształtowaniem terenu oraz warunkami klimatycznymi.
Wykonanie i utwardzenie podstawowych ciągów komunikacyjnych i montaż najważniejszych elementów architektury ogrodowej: ławki, ciężkie donice, altany i pergole, murek, murowany grill oraz zbiornik na deszczówkę, śmietnik i kompostownik.
Wykonanie nasadzeń (krzewy, kwiaty, zioła) oraz uzupełnienie ogrodu o drobne elementy dekoracyjne i oświetlenie.

Oczywiście, każdy ogród żyje własnym życiem i może (a nawet powinien!) zmieniać się na przestrzeni lat zgodnie z Twoimi potrzebami. Chodzi jednak o to, aby nie kupować mebli ogrodowych, zanim strefa relaksu nie zostanie zmierzona i wyznaczona. Wyposażenie ogrodu powinno być naturalnym uzupełnieniem przygotowanego wcześniej projektu. Koniecznie poznaj cenne wskazówki na temat wyznaczania stref funkcjonalnych w ogrodzie!

Meble ogrodowe to „kropka nad i” każdego projektu. Ich wybór jest jednym z ostatnich etapów urządzania wymarzonego ogrodu.

fot. Engin Akyurt © Pexels

Urządzanie ogrodu dzięki małej architekturze

Wszystko, co zaplanujesz w swoim ogrodzie, ma cieszyć Twoje oko i być zgodne z wybranym przez Ciebie stylem. Tak jest, ogród może i powinien posiadać styl! Jeśli mieszkasz w nowoczesnym budynku, z pewnością urządzisz przestrzeń wokół domu zupełnie inaczej, niż właściciel rustykalnego domku.

Pergola, trejaż i kratownica

Duże, ażurowe konstrukcje są niezwykle popularne w ogrodach ze względu na swoją funkcjonalność:

Kratownice, czyli ramy wypełnione kratą, dzielą i porządkują przestrzeń, są podporą dla pnączy, a także pozwalają ukryć się przed niepożądanym wzrokiem sąsiadów.
Konstrukcje dużych pergoli mogą być zadaszeniem i osłoną tarasu lub tworzyć wolnostojący pawilon. To kolejny dobry sposób na ochronę mebli przed deszczem i słońcem, jeśli nie zdecydujesz się na altanę.
Typowy trejaż składa się z trzech belek lub słupków, połączonych u góry. Jest to doskonałe rusztowanie dla zwisających pędów roślin.

Pergole i pozostałe konstrukcje bardzo łatwo dostosujesz do stylu Twojego ogrodu. Mogą być one wykonane z różnych materiałów: drewna lub metalu, a także aluminium i tworzyw sztucznych. Drewniane elementy to doskonała ozdoba tradycyjnych ogrodów. Więcej na temat zabezpieczenia pergoli i mebli ogrodowych z drewna przeczytasz w wyczerpującym artykule na ten temat. Natomiast fantazyjne wygięcia z metalu będą wyglądały przepięknie w romantycznych zakątkach. Jeśli jednak stawiasz na minimalizm, prosta pergola z poliwęglanu idealnie wpisze się w ten styl.

Pergola może być minimalistyczną konstrukcją, wolnostojącym pawilonem lub drewnianą podporą dla pędów roślin. Jej styl z łatwością dostosujesz do wyglądu ogrodu.

fot. Tile Merchant Ireland © Unsplash

Oczko wodne i fontanna

Oczka wodne i niewielkie stawy to elementy, które podkreślają romantyczny lub ekologiczny charakter ogrodu. Bliskość wody działa relaksująco i stwarza unikalny mikroklimat dla uprawy wybranych gatunków roślin. Założenie oczka wodnego w ogrodzie jest prostsze, niż myślisz, a aranżacja jego otoczenia może sprawić wiele satysfakcji. Jeśli masz taki plan, koniecznie skonsultuj się z pracownikami zaufanego sklepu ogrodniczego, którzy wyjaśnią Ci jak dbać o ogrodowy akwen.

Miłośnicy nowoczesnych aranżacji mogą natomiast zdecydować się na dyskretne fontanny. Niewielkie wodotryski w betonowych misach zapewnią przyjemny szum wody w pobliżu strefy relaksu.

Ławki i donice

Ławki oraz donice to elementy małej architektury, którymi można podkreślić styl ogrodu, albo (niestety!), zaprowadzić w nim bałagan. Z całą pewnością potrzebujesz co najmniej kilku sztuk w całym ogrodzie, w zależności od jego powierzchni. I tu cenna uwaga: zadbaj o to, aby wszystkie ławki i donice były w podobnym stylu. Jeśli betonowe, to betonowe. Jeśli stawiasz romantyczną ławeczkę z giętego metalu w pobliżu oczka wodnego, zdecyduj się na podobną nieopodal. Stosując tę zasadę, szybko zobaczysz efekty, a Twój ogród pozostanie spójny i uporządkowany.

Mała architektura ogrodowa — obiekty użytkowe i porządkujące przestrzeń

Ścieżki, chodniki, parking i podjazd to również integralne części Twojego ogrodu. W dobrze przemyślanym projekcie powinny być wkomponowane w zieleń, tak aby utworzyć spójną całość. Być może masz jednak obawy, że ogrodowy beton popsuje Twoją wizję naturalnej oazy? Są na to sposoby!

Ścieżki w Twoim ogrodzie mogą być nadal urokliwe i dyskretne, jeśli wyłożysz je kostką brukową, jak najbardziej przypominającą naturalny kamień. Możesz również zdecydować się na żwirek, który świetnie sprawdza się na każdej utwardzonej nawierzchni. Krawędzie ścieżek i trawników będą wyglądały jeszcze lepiej, jeśli zdecydujesz się na murki i niewielkie płoty. To elementy, które wprowadzają porządek, ale również doskonale dopasowują się do stylu otoczenia. Płoty drewniane i palisady mogą nawiązywać wyglądem do naturalnych pergoli, a murki oporowe z surowego betonu doskonale sprawdzą się w minimalistycznej przestrzeni.

W Twoim ogrodzie z pewnością znajdą się również obiekty, których nie będziesz chciał eksponować. Może to być miejsce składowania odpadów, kompostownik czy zbiornik na deszczówkę. Tego typu elementy można dostosować wyglądem do otoczenia (rustykalna beczka na deszczówkę), zaplanować na tyłach domu lub ukryć za odpowiedniej wielkości pergolą.

Ścieżki, ciągi komunikacyjne, podjazd i parking to również część przydomowej przestrzeni! Przemyślany projekt sprawi, że ich wygląd będzie spójny ze stylem ogrodu.

Czy warto urządzić plac zabaw w przydomowym ogrodzie?

Jeśli tylko dysponujesz wystarczająco dużą przestrzenią, warto zapewnić dzieciom własny kąt i plac zabaw w ogrodzie! Większość maluchów uwielbia spędzać czas w piaskownicy, a jeszcze większą radość sprawi im huśtawka, domek ze zjeżdżalnią, błotna kuchnia lub wymarzony domek na drzewie. Przydomowe place zabaw to wyjątkowe elementy wyposażenia ogrodu — wybieraj je ze szczególną ostrożnością. Zadbaj o to, aby wszystkie zabawki miały niezbędne atesty i były solidnie wykonane przez specjalistów. W tym przypadku bezpieczeństwo ma priorytetowe znaczenie!

Co jeszcze ucieszy dzieciaki? Najmłodsze pokolenie może mieć własny stół i krzesła niewielkich rozmiarów, a także wodotrysk, który latem będzie źródłem świetnej zabawy i ochłody.

Spokojne chwile na łonie natury, spotkania ze znajomymi przy grillu i radość kreowania własnej przestrzeni — to tylko niektóre korzyści z posiadania ogrodu. Zaplanuj go tak, aby stał się ulubionym miejscem dla całej rodziny! Potrzebujesz kolejnych inspiracji? Na naszym portalu pod hasłem „ogród” znajdziesz bogatą bazę artykułów, które prezentują jeszcze więcej możliwości.