Karolina Kowal, studentka Wydziału Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej, obserwując postępujące zjawisko starzenia się społeczeństwa, zaprojektowała przeznaczony specjalnie dla seniorów i dostosowany do ich potrzeb ośrodek kultury. Nowoczesny budynek umieszczony na wzgórzu z widokiem na panoramę Rzeszowa został podzielony na strefy: sportową, kulturalną i gastronomiczną.
Celem studentki było stworzenie przestrzeni nastawionej na działalność kulturalną przeznaczoną dla seniorów i ujętej w minimalistycznej formie. Budynek miał wyróżniać się na tle architektury Rzeszowa i być dostosowanym pod względem funkcjonalnym i użytkowym do potrzeb osób starszych. Praca została wykonana pod kierunkiem prof. Marka Gosztyły.
Stworzenie architektury przeznaczonej dla konkretnej grupy odbiorców, jest odpowiedzą na postępujące zjawiska demograficzne w społeczeństwie oraz na kwestię uniwersalności projektowania architektury bez barier, dla każdego — mówi autorka.
ośrodek kultury znajduje się na osiedlu Matysówka
© Karolina Kowal
ośrodek kultury na wzgórzu
Na lokalizację działki projektowej studentka wybrała teren znajdujący się w Rzeszowie na osiedlu Matysówka. Obszar ten niedawno przyłączony do miasta ma spore walory krajobrazowe i jest położony z dala od dużego skupiska usług śródmieścia. Autorka rozplanowała budynek na wzgórzu, z którego rozciąga się widok na panoramę rzeszowską. Okolica ta charakteryzuje się niskim natężeniem ruchu samochodowego, dlatego powietrze nie jest zanieczyszczone. Karolina chciała także zwrócić uwagę na tereny, które w przyszłości mogłyby się stać ważnym punktem na mapie turystycznej i kulturalnej Rzeszowa.
obiekt umieszczony został w centralnej części działki
© Karolina Kowal
Autorka zaproponowała umieszczenie budynku w centralnej części działki, w miejscu, w którym jest ona najszersza. Jako dojazd wykorzystała istniejącą od wschodniej granicy działki drogę, utwardzając ją asfaltem i wprowadzając ciągi pieszo-rowerowe. Przy narożu studentka zaprojektowała wjazd, w postaci drogi utwardzonej prowadzącej do samego budynku, zapewniającej możliwość dostaw, a przy wjeździe umieściła naziemny parking dla samochodów osobowych.
W zachodniej części działki, osłoniętej od strony południowej drzewami jest teren do wypoczynku i integracji. Znajdują się tutaj miejsca siedzące oraz swobodna przestrzeń do poruszania się. Koncepcja opiera się na układzie większych i mniejszych modułów, w widoku z góry będących prostokątami. Są tutaj klomby zieleni, duże segmenty przeznaczone do siedzenia oraz stoliki do szachów. W północnej części działki tereny zielone przeznaczone zostały do obsiania gatunkami roślin dzikoswobodnych rosnących, które utworzą przyjazną dla zwierząt łąkę kwietną.
elewacja została pokryta płytami falistymi z włóknocementu w kolorze ciemnoczerwonym
© Karolina Kowal
charakterystyczny, czerwony budynek
W założeniach przedprojektowych bryła domu kultury miała być integralna z otoczeniem, ale również charakterystyczna ze względu na funkcję, którą pełni. Autorka postawiła na budynek nieprzekraczający dwóch kondygnacji przez wzgląd na istniejące w bliskim sąsiedztwie dwukondygnacyjne budynki oraz lokalizację na wzniesieniu.
Ośrodek kultury został podzielony na trzy strefy: sportową, kulturalną oraz kulturalno-gastronomiczną, które łączy oszklony łącznik. Strefa kulturalno-gastronomiczna została wypiętrzona na następną kondygnację, dzięki temu powstało otwarcie widokowe na panoramę Rzeszowa. Strefa ta została obrócona względem stron świata oraz pokryta dachem jednospadowym, aby poprawić nasłonecznienie i umieścić na połaci panele fotowoltaiczne.
rzuty parteru i piętra ośrodka
© Karolina Kowal
Sala widowiskowa tworzy osobną bryłę, a jej wysokość odpowiada dwóm kondygnacjom wraz z pokryciem dachowym i więźbą. Autorka zaproponowała dodatkowe wejście do tej części budynku od strony zachodniej, aby przepływ ludzi podczas większego wydarzenia był płynny. Trzecią część założenia stanowi zaplecze techniczne oraz pomieszczenia sportowo-rekreacyjne.
Budynek od frontu ma nawiązywać kształtem do zabudowy domków jednorodzinnych sąsiadujących z działką. Główny ciąg komunikacyjny stanowi hol wraz z częścią wystawową. Hol jest całkowicie przeszklony, zabieg ten doświetla wnętrze i nadaje lekkości założeniu, które rozplanowano na 1225 metrach kwadratowych. Przestrzeń ta jest również czytelnym punktem orientacyjnym z recepcją przy drzwiach wejściowych.
ze względu na spadek terenu obiekt został zaprojektowany na fundamentach schodkowych
© Karolina Kowal
nowoczesne i proste rozwiązania
Wnętrze ośrodka zawiera między innymi bibliotekę z czytelnią, restaurację, sale warsztatowe, sale do ćwiczeń oraz dużą salę widowiskowo-teatralną. Powierzchnie podłogowe zostały wykończone płytkami antypoślizgowymi, przy każdym pionie komunikacyjnym znajdują się windy, a kontrastowy, jasny system nawigacji i informacji ułatwia poruszanie po obiekcie. Elewacja została obłożona jednolitym materiałem — płytami falistymi z włóknocementu w kolorze ciemnoczerwonym.
budynek od frontu ma nawiązywać kształtem do zabudowy domków jednorodzinnych
© Karolina Kowal
Proponowane rozwiązania konstrukcyjne elementów nośnych obejmują wykonanie ścian w technologii drewnianej szkieletowej. Ze względu na spory spadek terenu budynek został posadowiony na fundamentach schodkowych. Do ocieplenia autorka zaproponowała technologię kostek słomy, która pozytywnie wpływa na roczny bilans energetyczny budynku, i jest łatwo dostępna w naszej strefie klimatycznej. Należy ona również do ekologicznych technik ociepleniowych coraz częściej stosowanych w budownictwie.
Projekt znalazł się w tegorocznej edycji konkursu Wyzwanie Młodego Architekta.
Poczytajcie także o projekcie osiedla colivingowego dla osób starszych w Maroko oraz o nowym modelu domu opieki w Rzeszowie.
