Najdziwniejszy plac w Polsce zmieni się nie do poznania

Kacper Kępiński

20 lutego '23

Wizualizacja placu Defilad

A-A Collective / UM Warszawa

...

Krok bliżej do realizacji dwóch kolejnych projektów w jednej z budzących największe kontrowersje w kraju przestrzeni. Obok Muzeum Sztuki Nowoczesnej rozpocznie się budowa gmachu Teatru Rozmaitości. Niebawem rozpoczną się także prace przy realizacji placu Centralnego. Realizacja budzących skrajne emocje koncepcji odmieni całkowicie ten fragment stolicy.

Chyba żadne miejsce w Polsce nie budzi takich emocji. Trzy projekty, które spotkały się ze skrajnym odbiorem opinii publicznej realizowane są w centralnej przestrzeni Warszawy. Plac Defilad to dziwna mozaika złożona z resztek socrealistycznego założenia z lat pięćdziesiątych, w tym trybuną honorową na osi Pałacu Kultury, przestrzeni parkowych, zjazdów i węzłów drogowych, parkingu i prowizorycznego dworca autobusowego. Pełniący w swojej historii zarówno funkcje reprezentacyjne, jak i ogromnego bazaru plac, jest jedną z najdziwniejszych przestrzeni publicznych w Polsce o wciąż nieokreślonej formie i funkcji. Nic więc dziwnego, że głosy krytyków, dziennikarzy i opinii publicznej są tu szczególnie głośne.

Czytaj więcej: Muzeum Sztuki Nowoczesnej Wszystkich Polaków

biały pudło, czarne pudło

TR i MSN

Budząca kontrowersje budowa Muzeum Sztuki Nowoczesnej, gmachu (w zależności, jaką pozycję w dyskusji przyjmiemy) skromnego choć oskarżanego o przytłaczającą skalę, jednocześnie zbyt minimalistycznego i zbyt krzykliwego, niepotrzebnego i niedoszacowanego… wkrótce doczeka się sąsiedztwa. 17 lutego teatr TR Warszawa rozpoczął kolejny etap postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na wybór generalnego wykonawcy budynku na Placu Defilad. Do złożenia ofert w tym postępowaniu dopuszczeni zostali: Budimex S.A., konsorcjum w składzie Korporacja Budowlana DORACO sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo Budowlane CALBUD sp. z o. o., Mostostal Warszawa S.A. oraz Warbud S.A.

najnowocześniejszy w Europie

Pozwolenie na budowę gmachu teatru uprawomocniło się pod koniec stycznia 2021 roku, otwierając drogę kolejnemu etapowi procesu inwestycyjnego. Rozstrzygnięcie postępowania przetargowego planowane jest na trzeci kwartał 2023 roku. Budynek ma zostać oddany do użytku do końca 2026 roku.

Budynek TR Warszawa na Placu Defilad będzie jednym z najnowocześniejszych teatrów w Europie. W zaprojektowanym przez pracownię Thomas Phifer & Partners teatrze TR Warszawa znajdą się m.in. dwie sale teatralne (BIG BOX i BLACK BOX) o łącznej powierzchni 2 500 m.kw. (w tym sali BIG BOX z największą w Polsce sceną obrotową i modułową widownią na maksymalnie 700 miejsc), a także sale edukacyjne, ośrodek poszukiwań artystycznych, programów rezydencyjnych, studio audio, studio wideo, sale prób, w tym sala prób czytanych, przestronne foyer, restauracja i dwa bary.

Jestem przekonana, że powstanie kompleksu budynków teatru i muzeum na Placu Defilad przyczyni się do kulturotwórczego rozwoju stolicy, a TR Warszawa i Muzeum Sztuki Nowoczesnej będą często odwiedzane nie tylko przez przez mieszkanki i mieszkańców Warszawy, ale także przez przyjeżdżających do stolicy gości i gościnie z całego świata.

Anna Klammer, pełnomocniczka dyrektorki TR Warszawa ds. inwestycji na Placu Defilad

mozaika ze wspomnień

Jednocześnie trwają przygotowania do realizacji projektu przebudowy samej płyty placu. Nowe zagospodarowanie tej przestrzeni między Muzeum Sztuki Nowoczesnej a Pałacem Kultury i Nauki przygotowała pracownia A-A Collective, współpracująca m.in. z Pracownią Architektury Krajobrazu. Koncepcja tego zespołu znalazła się wśród pięciu najlepszych propozycji wyłonionych w międzynarodowym konkursie.

Wizualizacja placu centralnego

Koncepcja przebudowy pl. Defilad na osi ul. Złotej zakłada, że przed Pałacem Kultury i Nauki powstanie miejsce na codzienne spotkania mieszkańców i organizację wydarzeń kulturalnych. Z ogromnej przestrzeni zostanie wykrojony bardziej kameralny plac, który uatrakcyjni ścisłe centrum miasta. Nieregularny układ chodników i zieleni odwzoruje sieć dawnych ulic i zarys budynków. Trawniki mają przypominać miejsca, w których stały kamienice. Pozostałości po starych budynkach zostały wyburzone po II wojnie światowej, by zrobić miejsce pod Pałac Kultury i Nauki.

ponowny użytek

Wizualizacja placu centralnego

Nawierzchnia placu zostanie wykonana z 6 różnych rodzajów kamienia. Projektanci zaplanowali ponowne wykorzystanie kostki granitowej z placu Defilad oraz uzupełnienie ich płytami granitowymi z okolic trybuny honorowej. Na placu znajdą się trawniki o łącznej powierzchni kilku tysięcy metrów kwadratowych. Projekt zakłada też posadzenie ponad 40 gatunków roślin cebulowych i gatunków bylin. Do tego dojdzie 11 gatunków krzewów, a także 109 drzew takich, jak m.in. robinie akacjowe, jesiony, glediczje, derenie, grujeczniki, miłorzęby i magnolie.

prace ruszą wkrótce

W przetargu wpłynęło 5 ofert, które mieszczą się w przedziale od 61,2 do 73,3 mln zł. Zarząd Dróg Miejskich m.st. Warszawy już rozpoczął analizę nadesłanych propozycji, a rozstrzygnięcie powinno zapaść w ciągu kilku tygodni. Od momentu podpisania umowy wybrany wykonawca będzie miał na realizację inwestycji 60 tygodni, czyli około 14 miesięcy.