Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Zadaniem było zaprojektowanie architektury inkluzywnej oraz dospołecznej, bazując na analogowych doświadczeniach wielozmysłowych, skojarzeniach atawistycznych, podejściu holistycznym i perspektywie psychospołecznej. Kompleks ma z jednej strony pomóc we włączaniu do życia społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim oraz dać im poczucie samostanowienia, z drugiej, zbudować tożsamość lokalną wokół nowej agory, zacieśniając sąsiedzkie więzi oraz wzmacniając poczucie przynależności do grupy.
widok z lotu ptaka
© Matylda Wolska
Podczas szukania miejsca pod projekt domu społecznego skupiłam się na lokalizacjach, w których ośrodek miałby szansę stać się czymś więcej. Budynek miał dopełnić okoliczny kontekst także społecznotwórczą funkcją, budując ją z mieszkańcami placówki. Osoby z niepełnosprawnością miały wchodzić do życia wspólnotowego, jednocześnie skupiając nowe życie lokalne wokół siebie.
Dom pomaga osobom z lekką niepełnosprawnością intelektualną — zapewnia im własne mieszkanie, rozwija umiejętności miękkie, poczucie przynależności do grupy oraz daje niezależność finansową. Tworzy również agorę wiejską w postaci parku, która wspiera tożsamość lokalną i tożsamość miejsca. Projekt składa się z trzech części: parku, kawiarni i domu; przesuwając się od funkcji publicznej w kierunku coraz większej intymności.
powiązanie kawiarni z domem wspomagającym
© Matylda Wolska
dom wspomagający
Dom ma pomóc we włączaniu do życia społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim oraz dać im poczucie samostanowienia. Wspomaganie w ośrodku odbywa się na trzech polach: dla pojedynczej osoby wygodniejsze funkcjonowanie; tworząc relacje między osobami wspomaganymi oraz poza domem — zakorzeniając schematy działania.
dom wspomagający
© Matylda Wolska
Wsparcie pojedynczej osoby polega na zapewnieniu prywatności i przestrzeni osobistej, kontroli stresu i możliwości wyboru, higieny sensorycznej, organizacji przestrzeni, udomowieniu, poczuciu bezpieczeństwa. Między osobami wspomaganymi bazuje na stosowaniu zasady pomocniczości, poczuciu przynależności do grupy, stosowaniu odcieni bliskości, dystansu i intymności. Poza domem zaś na aplikowaniu nauczonych w domu zachowań i czynności, samodzielności.
kawiarnia
Fundacja Fountain House opracowała model praktyk społecznych jako metodę rehabilitacyjną, w której głównym narzędziem jest praca. Model opiera się na trzech aspektach: znaczących relacjach, znaczących zadaniach w pracy i wspierającym środowisku. Praca w kawiarni ma być miejscem realizacji tych postulatów.
widok kawiarni
© Matylda Wolska
miejsce dospołeczne
Do projektu domu i kawiarni został dołączony lokalny park wiejski łączący z sobą trzy istotne budynki: kościół, szkołę podstawową oraz dom seniora. Między strefą publiczną a prywatną są strefy półpubliczne i półprywatne. Projekt ma tworzyć krajobraz różnorodnych miejsc, sposobów spędzania czasu. Z jednej strony dom otwiera się, wspomagając swoich mieszkańców i kieruje ich powoli w stronę kawiarni. Z drugiej park prowadzi w kierunku coraz bardziej nieoficjalnym. Te dwa wektory spotykają się w kawiarni przy wspólnym stole.
schematy ustawienia obiektów i prywatności
© Matylda Wolska
interakcja z ekosystemem
Z zielenią. Dom jest elementem ekosystemu, wchodzi z nim w interakcje i dopasowuje się do niego. Zieleń zastana jest uzupełniona o gatunki rodzime. Jedną z form rehabilitacji sensorycznej jest praca w ogrodzie, uprawa ziół oraz sadu z owocami leśnymi.
interakcje z zielenią
© Matylda Wolska
Z powietrzem. Dom ma kompozycję wieloplanową, gdzie „przestrzeń definiowana jest jako doświadczenie”. Różnorodne otwarcia odsłaniają kolejne plany, umożliwiając przepływ między nimi. Cyrkuluje powietrze, wilgoć i zapachy. Czynniki takie jak pogoda, pory roku, cykl dobowy czy czas wytwarzają inne odczucia miejsca.
interakcje z powietrzem
© Matylda Wolska
Matylda Wolska
Ilustracje: © Autorka
