Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Wnętrza 2020/2022”
Współczesna definicja muzeum łączy nie tylko skatalogowane zbiory artefaktów, lecz także działania artystyczne, obszary historyczne, centra nauki, rejony przyrodnicze czy pojedyncze obiekty, wokół których budowana jest muzealna narracja. Zauważalny jest wzrost znaczenia technik multimedialnych i rozwój technologii, zajmują one stałe miejsce w myśleniu o muzeum.
„Muzeum to zbiór stosownie porozmieszczanych podpisów zilustrowanych eksponatami” — George Brown Goode
Muzeum I Wojny Światowej, lobby
© Łukasz Dudzik
Muzea przyjmują bardzo różne koncepcje prezentacji, najważniejsze jednak, by niezależnie od zbiorów, technik czy założeń stanowiły aktualny i żywy komentarz codzienności, który poprzez interpretacje oglądającego może być wartością uniwersalną. Wówczas wizyta w muzeum staje się nie tylko ciekawą lekcją, ale także osobistym doświadczeniem zwiedzającego, zmieniającym jego postrzeganie świata.
projekt Muzeum I Wojny Światowej, przekroje
© Łukasz Dudzik
W tym kontekście pojawia się problem interpretacji w przestrzeni muzealnej, który jest stosunkowo nowym nurtem w myśleniu o działalności muzeum. Relacja odbiorcy z dziełem kultury (zgodnie z tezą Freemana Tildena, wybitnego, amerykańskiego pioniera badań nad dziedzictwem naturalnym i kulturowym, a w szczególności interpretacją dziedzictwa oraz metodyką popularyzacji wiedzy o przeszłości) nie opiera się jedynie na ciekawości i atrakcyjności ekspozycji, ma ona budować osobisty stosunek zwiedzającego do ekspozycji, tak by łatwo mu było utożsamić się z opowiadaną historią. Odniesienie to ma pobudzać do myślenia i inspirować.
projektowana ścieżka zwiedzania prowadzi od genezy działań wojennych, poprzez wspomnienie roli zwykłego żołnierza,
do wojennej technologii i doświadczenia wojennej rzeczywistości
© Łukasz Dudzik
Ekspozycja muzealna, niezależnie od przyjętej formy, zamiast odtwórczej lekcji ma budować doświadczenie muzealne. Zdolność człowieka do zapamiętywania własnych, emocjonalnych doświadczeń sprawia, że narracja prowadzona właśnie w taki sposób jest dla niego najcenniejsza i najbardziej budująca. Pobudzanie do myślenia, kreowanie sytuacji, w której widz sam poszukuje ukrytych pod informacją znaczeń, staje się dla niego uniwersalnym doświadczeniem, które w przestrzeni muzealnej stanowi nieocenioną wartość.
muzeum mogłoby powstać w Przemyślu
© Łukasz Dudzik
Prezentowane założenie projektowe dotyczy adaptacji istniejącego pawilonu, zlokalizowanego przy ulicy Ludwika Pasteura w Przemyślu, na Muzeum I Wojny Światowej, pełniącego funkcje multimedialnego centrum historyczno-edukacyjnego. Budynek położony jest na wzgórzu, które stanowi teren jednego z głównych fortów pierścienia wewnętrznego Twierdzy Przemyśl — Fortu N XVI „Zniesienie”. Była to jedna z pierwszych fortyfikacji w Przemyślu. Stanowi bardzo dobry kontekst dla stworzenia miejsca będącego pewnego rodzaju ośrodkiem centralnym, wprowadzeniem, punktem wyjścia spajającym pozostałości po okolicznych fortach oraz zachęcającym do dalszych poszukiwań.
rzut piętra muzeum
© Łukasz Dudzik
Wybór nowego przeznaczenia obiektu wydaje się jak najbardziej trafny nie tylko w kontekście lokalizacji i nawiązania do wydarzeń I wojny światowej, lecz także w szerszym kontekście historycznym, jakiemu miałoby być tematycznie poświęcone muzeum.
Całość przestrzeni ekspozycyjnej składa się z czterech części. Projektowana ścieżka zwiedzania prowadzi od genezy działań wojennych, poprzez wspomnienie roli zwykłego żołnierza, do wojennej technologii i doświadczenia wojennej rzeczywistości.
przestrzeń muzealna
© Łukasz Dudzik
Rozwiązania zastosowane w ideowym projekcie Muzeum Wojny stanowią całokształt przemyśleń i refleksji dotyczących charakteru, wyglądu oraz koncepcji, jakie powinien zawierać nowoczesny budynek muzealny. Udowadniają one, że możliwe jest przeniesienie na grunt lokalny rozwiązań od lat stosowanych w największych muzeach o tematyce wojennej. Placówka zawierająca nowoczesne, różnorodne rozwiązania, zarówno multimedialne, jak i scenograficzne, stanowiłaby nie tylko obiekt atrakcyjny turystycznie, ale byłaby także świetnym punktem wyjścia dla opowiadania bogatej historii wojennej miasta Przemyśla.
muzeum to także przestrzeń edukacyjna dla najmłodszych
© Łukasz Dudzik
Charakter pracy projektowej ma również na celu przedstawienie korzystnych możliwości płynących z adaptacji niezagospodarowanego, niszczejącego obiektu, przez wykreowanie nowego, innego niż dotychczasowe wyobrażenia na jego temat. Realizacja proponowanej formy muzealnej interpretacji może być doskonałym punktem wyjścia dla zwiększenia zainteresowania oraz ożywienia lokalnej historii, stanowiąc bardzo nowoczesną i reprezentacyjną wizytówkę jej dziedzictwa.
Łukasz DUDZIK
Ilustracje: © Autor
