zrównoważona mała architektura
Serpentine w Londynie po raz dwudziesty trzeci otworzyła letni pawilon, który jak co roku będzie miejscem zaplanowanych wokół niego sezonowych wydarzeń. Zaprojektowany przez południowokoreańską pracownię Mass Studies pawilon nosi nazwę Archipelagic Void. Architekt Minsuk Cho skomponował wpływy ze swojej rodzimej kultury w przyjazne dla każdej grupy odbiorców galerii rozwiązania przestrzenne. Pawilon będzie można zobaczyć do 27 października 2024 roku.
rozproszona forma
Tytułowy archipelag jest złożony z wysp oscylujących między przestrzenią-pustką nawiązującą do madang, czyli tradycyjnego wewnętrznego ogrodu między koreańskimi domami; to półprywatne miejsce zarówno interakcji społecznych, jak i samotnej refleksji. Spojenie ze sobą metalowym okręgiem pięciu wysp utworzyło razem dziesięć przestrzeni: pięć zadaszonych części pawilonu i pięć przestrzeni otwartych, które łączą tymczasową konstrukcję z otaczającą ją przyrodą. Każda z wysp, różniąca się od pozostałych wielkością, formą i nazwą, jest zaprojektowana pod konkretny cel jako content machine. Poszczególne części służą więc jako biblioteka, galeria, audytorium, plac zabaw i kafejka.
Widok na trzy części Archipelagu: The Gallery, The Library of Unread Books i The Play Tower — idąc od lewej do prawej
fot.: Iwan Baan |© Mass Studies, courtesy: Serpentine
odgłosy angielskiego ogrodu
Galeria (The Gallery) jest zarówno głównym wejściem do pawilonu, jak i przestrzenią sześciokanałowych instalacji dźwiękowych: letniej The Willow Is oraz zaczynającej się we wrześniu Moonlight. Architektonicznie wyspa jest minimalistyczna: przypomina jednocześnie white cube i ściany koreańskiego domu z tradycyjnego papieru hanji. Czerpiąc inspirację z otoczenia pawilonu, kompozytor Jang Young-Gyu połączył dźwięki natury i ludzkiej aktywności nagrane w Ogrodach Kensington z tradycyjną koreańską muzyką wokalną i instrumentami. Tony i melodie są odpowiedzią na stale zmieniający się krajobraz i ekologię parku. Dźwięk będzie więc przeprowadzać każdą osobę zwiedzającą równocześnie przez Galerię, jak i otaczający ją ogród.
Pawilon o zmierzchu
fot.: Iwan Baan |© Mass Studies, courtesy: Serpentine
kontakt z architekturą Serpentine
Wieża Zabaw (The Play Tower) jest piramidą zbudowaną z drewnianych belek i pomarańczowej siatki. Między belkami są rozpięte drabinki linowe, po których można się wspinać. Prosta konstrukcja wyspy zachęca do odkrywania możliwości kryjących się w podstawowych materiałach budowlanych i nieskomplikowanych kształtach.
Pawilon Archipelagic Void autorstwa Mass Studies — widok na Audytorium
fot.: Iwan Baan |© Mass Studies, courtesy: Serpentine
Największa z wysp — The Auditorium — została przeznaczona do występów i spotkań przewidzianych w letnim programie Serpentine. Belki i kolumny są zarówno elementami konstrukcji, jak i ławkami dla publiczności. Między nimi wstawiono różowe okna, o których architekt żartuje, że są „naturalnymi instagramowymi filtrami”. Kolor wytwarza kontrast między wyspą a zielenią okolicy.
Biblioteka Nieprzeczytanych Książek w Serpentine Galleries
fot.: Iwan Baan |© Mass Studies, courtesy: Serpentine
The Library of Unread Books autorstwa artysty Hemana Chonga i archiwistki Renée Staal została zaprojektowana jako dzieło sztuki — „żywa” biblioteka, w której zbiorach każda książka z jakiegoś powodu nie została przeczytana przez pierwotnego właściciela. Odwiedzający mogą wnieść swój wkład i przekazać swoją czytelniczą porażkę. Biblioteka Nieprzeczytanych Książek angażuje publiczność w zbiorowy gest odnoszący się do pojęć dostępu i dystrybucji. Dwie ściany, z których składa się biblioteka, są ustawione po skosie, nie domykają jednak do końca przestrzeni między sobą. W ten sposób wyspa jest półotwarta na park, który przecież jest częstym miejscem oddawania się lekturze.
Architekci nawiązali do historii budynków Serpentine Galleries poprzez Herbaciarnię (Tea House). Zaprojektowany przez Jamesa Greya Westa Serpentine South został otwarty w 1934 roku i pierwotnie funkcjonował właśnie jako herbaciarnia. Wyspa mieści kawiarnię, w której można odpocząć i spotkać się ze znajomymi.
Widok na pawilon Serpentine z lotu ptaka
fot.: Iwan Baan |© Mass Studies, courtesy: Serpentine
budowa londyńskiego Archipelagu Pustki
Do wzniesienia pawilonu wykorzystano drewno z daglezji, pozyskane w promieniu 30 km od Londynu. Wszystkie elementy są łatwe w demontażu, a pozostałości po nich można użyć podczas konstrukcji innego obiektu. Taka metoda jest nie tylko wdrożeniem zrównoważonego budownictwa, ale jest również bliska filozofii pracowni Mass Studies, która widzi projektowane przez siebie przestrzenie jako element rozciągniętej w czasie historii. Tradycyjne koreańskie domy są bardzo oszczędnie umeblowane, dlatego wedle Minsuka Cho Koreańczycy nawiązują bliższy, niezapośredniczony kontakt z samą architekturą. Do tego samego nakłania londyńską publiczność tego lata.
Serpentine zamawia projekt letniego pawilonu u artystów, którzy jeszcze nie wystawiali swoich prac w Anglii. W ich poczet zaliczają się tacy twórcy, jak Zaha Hadid, Frida Escobedo, Ai Wei Wei, Bjarne Ingels czy Junya Ishigami.
