Życie przyspiesza. Pośpiech towarzyszy ludziom nawet podczas odpoczynku. Istnieją jednak miejsca oderwane od pędu codzienności. Bez wątpienia należą do nich górskie szlaki. Dzięki noclegowi w schronisku, góry mogą stać się naturalnym otoczeniem, spokojną oazą, a nie tylko celem wycieczek. Miejsce to pozwala również na zdystansowanie się od obecnego w kurortach wypaczonego, turystyczno-komercyjnego oblicza gór. Niestety, niszczejąca baza noclegowa polskich Karkonoszy zmusza turystów do wyboru pomiędzy bliskością natury a komfortem noclegu. W moim projekcie proponuję rozwiązanie tego problemu przez wprowadzenie obiektu łączącego zalety klasycznego schroniska górskiego z jakością odpowiadającą współczesnym standardom.
Schronisko im. Księcia Henryka zostało umiejscowione nad Wielkim Stawem w Karkonoszach, w miejscu niemieckiego, nieistniejącego już Prinz-Heinrich-Baude. Lokalizacja ta zapewnia niezwykłe walory widokowe, ale to nie jedyny argument przemawiający za obraniem tego położenia. Założycielom oryginalnego schroniska przyświecała bowiem ta sama idea, która zadecydowała o wyborze tematu mojego projektu — chcieli stworzyć obiekt komfortowy i nowoczesny, który stanowiłby wzór dla pozostałych schronisk i zmotywował konkurencję do podniesienia jakości usług.
projekt zagospodarowania przestrzennego
Projekt zagospodarowania terenu zakłada zachowanie ruin oryginalnego Prinz-Heinrich-Baude. Jedną z ingerencji w istniejący stan krajobrazu jest poszerzenie niedługiego odcinka drogi pieszej i dostosowanie jej do potrzeb ruchu samochodowego. Droga zakończona jest placem manewrowym, który w szczególnych przypadkach może spełniać rolę lądowiska dla helikopterów. Ze względu na lokalizację zakres wprowadzonych zmian ograniczony został do minimum.
Najważniejszą ideą kształtującą formę schroniska jest szacunek dla przyrody. Obiekt ma być jej częścią, integralnym elementem, który nie powinien odciągać uwagi od tego, co najważniejsze, czyli gór. Sposobem na ograniczenie wizualnego wpływu schroniska na krajobraz stało się obniżenie go względem szlaku turystycznego. Budynek został umieszczony w żlebie, w związku z tym ma tylko jedną elewację, a jego pozostałe ściany zatopione są w skale.
Aby sięgnąć obu krawędzi żlebu, obejmując jednocześnie odpowiednią powierzchnię, bryła schroniska musiała zostać znacznie wydłużona. Pozwoliło to na maksymalne wykorzystanie naturalnych walorów widokowych. Wrażenie horyzontalności potęguje ograniczenie wysokości do jednej kondygnacji. Zabieg ten wraz z nadwieszoną konstrukcją nadaje obiektowi lekkości. Mimo znacznej powierzchni nie dominuje on w przestrzeni. Rytm elewacji wynika bezpośrednio z układu funkcjonalnego. Podział bryły ma również istotne znaczenie konstrukcyjne.
przekroje
Stworzenie nowego obiektu wymaga podpięcia go do istniejącej infrastruktury. W przypadku Schroniska im. Księcia Henryka było to zadanie utrudnione ze względu na znaczne różnice poziomu terenu. Ostateczna forma wejścia wyewoluowała z tradycyjnych schodów terenowych. Zostały one wbite w zbocze, by unormować ich nachylenie, oraz zamknięte w szczelnej obudowie, stając się właściwie schodami wewnętrznymi, odpornymi na wszelkie warunki atmosferyczne. Obudowa wejścia zaprojektowana została w sposób ograniczający zawiewanie śniegu i uniemożliwiający zasypywanie drzwi wejściowych.
detale
Samo schronisko o powierzchni użytkowej wynoszącej ponad 2400 metrów kwadratowych składa się z pięciu głównych stref. Wejściowa, jako jedyna, mieści się na poziomie tarasu. Pozostałe cztery znajdują się poniżej. Pierwszą z nich, idąc od strony północno-zachodniej, jest przestrzeń trzydziestu pokoi gościnnych (łącznie w obiekcie znajduje się sto siedemnaście miejsc noclegowych). Zajmuje ona największą powierzchnię. W centralnej części umieszczone są ogólnodostępne usługi. Sąsiadują one z blokiem pokoi pracowniczych, a całą bryłę zamykają pomieszczenia techniczne. Najważniejsze czynniki kształtujące układ funkcjonalny budynku to wyeksponowanie naturalnych walorów widokowych oraz rozmieszczenie pomieszczeń w sposób zapewniający gradację prywatności przestrzeni.
W rezultacie Schronisko im. Księcia Henryka jest obiektem nowoczesnym i komfortowym, a przy tym formalnie szczerym i bezpretensjonalnym. Minimalistyczna bryła nie próbuje konkurować z majestatem otaczających gór. Szanuje przy tym wyjątkowy klimat miejsca, kierując wzrok widza na przyrodę.
Kamil SZYMAŃSKI
© Autor; zdjęcie wykorzystane w wizualizacji otwierającej fot.: Karol Nienartowicz
