Koniec grudnia — bo wtedy kończyliśmy przygotowywać numer styczniowy — to najlepszy czas na wszelkiego rodzaju podsumowania. I jak co roku prosimy praktyków oraz krytyków architektury, żeby napisali, co w danym roku uważają za sukces, a co za porażkę. Robimy to w konwencji KITÓW I HITÓW. Dajemy naszym Autorom i Autorkom całkowitą swobodę wypowiedzi i nie moderujemy tej dyskusji. Jesteśmy jej raczej bardzo ciekawi.
W poprzednich odcinkach cyklu wystąpili:
- Oskar Grąbczewski — architekt, pracownia OvO Grąbczewscy Architekci
- Filip Springer — reporter i fotograf
- Hubert Wąsek — prezes SARP Oddział Częstochowa
- Maciej Franta — architekt, założyciel pracowni Franta Group Architects
- Marta Sękulska-Wrońska — architektka i partnerka w pracowni WXCA, prezeska OW SARP
- Tomasz Malkowski — krytyk architektury
- Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis — Grupa Centrala
- Wojciech Januszczyk — architekt krajobrazu i fundator Fundacji Krajobrazy
- Marek Kaszyński — prezes SARP Oddział Kraków
- Monika Arczyńska — architektka (A2P2)
- Jakub Szczęsny — architekt (SZCZ)
Joanna Erbel w HITACH I KITACH 2022 z numeru A&B 01|2023
Po ciężkim 2022 roku potrzebujemy dobrych wiadomości, więc na nich się skupię. Hitem minionego roku jest dla mnie przede wszystkim coraz większa obecność projektów wprowadzających zieleń do miast, a zwłaszcza zieleń bioróżnorodną, która mocno odbiega od dominującej uporządkowanej przyrody towarzyszącej nam od czasów transformacji. Tutaj symptomatyczne wydają mi się dwa projekty: Plac Nowego Sąsiedztwa na placu Defilad w Warszawie oraz pojawianie się kolejnych lasów Miyawaki na osiedlach deweloperskich w Poznaniu. Ten pierwszy polega na wprowadzeniu trzystu pięćdziesięciu gatunków roślin na rozpłytowany fragment betonowego placu. To część projektu „Plac Defilad” prowadzonego przez Teatr Studio we współpracy z Zarządem Pałacu Kultury i Nauki, którego kuratorkami są Aleksandra Litorowicz oraz Bogna Świątkowska; projekt: A-A Collective, Pracownia Architektury Krajobrazu. Stworzenie roślinnej ostoi na reprezentacyjnym placu to symboliczny gest pokazujący przyszłość reprezentacyjnych miejsc stolicy, które z betonowych pustyń będą się powoli przekształcały w otwarte na przyrodę przestrzenie. Ambicją tego projektu jest również stworzenie miejsca, które zachęca do tego, aby poszerzyć nasze myślenie o miejskim obywatelstwie i otworzyć się na wizję wspólnoty złożonej nie tylko z nas, ludzi, ale również otaczającej nas przyrody. Plac Nowego Sąsiedztwa jest również symbolem otwartości, gościnności oraz gotowości na zmiany.
Precedensem i hitem 2022 roku jest rosnąca popularność lasów kieszonkowych, sadzonych metodą Akiry Miyawaki, japońskiego botanika i ekologa roślin. To w praktyce bardzo gęste parki kieszonkowe. Na powierzchni 500 metrów kwadratowych terenu sadzi się czterdzieści rodzajów drzewek i krzewów, które sukcesywnie tworzą wspierający się wzajemnie ekosystem. Dzięki temu rośliny rosną szybciej. W Polsce w takich lasach rosną dąb, lipa, sosna, jarzębina, grab, głóg, klon, topola, kalina czy wierzba. Oraz drzewa owocowe, jak grusza i jabłoń. Liderem są tutaj poznańscy deweloperzy, pierwszy las Miyawaki powstał w 2021 roku na osiedlu zbudowanym przez firmę UWI Inwestycje. Trend się przyjął i sukcesem jest to, że w 2022 roku powstają kolejne. Ich propagatorem jest dr Kasper Jakubowski, architekt krajobrazu, edukator, prezes Fundacji Dzieci w Naturę. Lasy Miyawaki mają szansę powtórzyć sukces łąk kwietnych i stać się stałym elementem inwestycji, zarówno publicznych, jak i komercyjnych. Poza wartościami przyrodniczymi, oba te projekty pokazują nam w praktyce, że ekosystem odporny na zmiany opiera się na wielości i różnorodności. To zupełnie inny przekaz niż samotne drzewa w betonie czy szpalery tuj.
Joanna Erbel
aktywistka miejska, ekspertka ds. mieszkaniowych, działaczka polityczna, socjolożka, członkini CoopTechHubu
