Budynki dawnego Gimnazjum Miejskiego i Bursy (przy ul. Lastadia 2 i 41) to ważny element architektonicznego dziedzictwa miasta. Dzięki pieczołowicie przeprowadzonej restauracji odzyskały swój dawny blask, a także stały się siedzibą Wydziału Geodezji UMG oraz Gdańskiego Urzędu Pracy. Wysiłek inwestorów został też nagrodzony, odrestaurowany budynki zwyciężyły w konkursie Budowa Roku 2019, organizowanym przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa przy współudziale Ministerstwa Rozwoju i Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.
Restauracji poddano kompleks składający się z dwóch budynków. Dawne Gimnazjum Miejskie i Bursa, przy ulicy Lastadia 2 zostało oddane do użytku 3 sierpnia 1837. Był to pierwszy gdański budynek w stylu neogotyku. Tym samym wyznaczał trendy w XIX-wiecznej architekturze Gdańska. Przy jego wznoszeniu brał udział jeden z najważniejszych artystów epoki, czyli Karl Friedrich Schinkel. Gmach otrzymał tablicę z napisem Artium Liberaliumatudiis sacrum (Przybytek studiów nauk wyzwolonych). Ceglana elewacja została ozdobiona pilastrami i gzymsami. Niestety, obiekt został zniszczony w trakcie wyzwalania Gdańska.
Budynek dawnego Gimnazjum Miejskiego
© UM Gdańsk
Drugi budynek przy ul. Lastadia 41 w Gdańsku został wzniesiony w latach 1875-1878 jako siedziba dyrekcji poczty. Został zbudowany w stylu neogotyckim z licznymi zdobieniami w postaci łuków, pilastrów, kolumn i gzymsów, a także maswerków wykonanych z kształtek ceramicznych. Konsole pilastrów i głowice kolumn były zdobione ceramicznymi kształtkami o motywach roślinnych i zwierzęcych. Północne szczytnice nad wejściem zdobiły pozostałości istniejącej tam rozety. Ponad dach wystawały sterczyny, które utraciły zwieńczenie. Na dachu występowały lukarny, które podczas odbudowy dachu po zniszczeniu w trakcie II wojny światowej zostały zlokalizowane niżej niż historyczne.
przywrócić dawny blask
Inwestycja, realizowana przez spółkę miejską Gdańskie Wody, pomogła przywrócić świetność obiektu. Za projekt odpowiadała Firma Architektoniczno-Budowlana STYL z Gdańska a generalnym wykonawcą była POLAQUA. W ramach prac odsłonięto północną ścianę budynku dawnego gimnazjum oraz odtworzono płaski dach, który w oryginale był schowany za wysoką attyką oraz odbudowano szczyty w dachu budynku dawnej poczty. Wszystkie działania prowadzono z uwzględnieniem historycznej wartości budynków, pod nadzorem konserwatorskim.
termomodernizacja i budki lęgowe
Ważnym elementem inwestycji była kompleksowa termomodernizacja i podniesienie efektywności energetycznej, możliwa dzięki unijnej dotacji. Docieplenie wykonano od wewnątrz – tak, by nie naruszać historycznego wyglądu obiektów. To także spadek emisji gazów cieplarnianych (szacunkowo ok. 545,44 t CO2 rocznie), co jest szczególnie ważne w dobie nieuchronnych i postępujących zmian klimatu. To jednak niejedyne proekologiczne zmiany w gmachu. W ścianach budynków odtworzono miejsca lęgowe mazurków i jerzyków. Nisze gniazdowe w elewacji zaślepiono fragmentami cegieł – identycznych, jak te użyte w obiekcie (widocznym elementem jest jedynie otwór wlotowy). Odwodnienie terenu wspierają obiekty małej retencji – ogrody deszczowe, w których użyto specjalnych gatunków roślin, zatrzymujących i filtrujących deszczówkę.
wysiłki nagrodzone
Nagrodę w konkursie na Budowę Roku 2019 podczas jubileuszowej XXX Gali w Warszawie odebrali Renata Wiśniowska dyrektor ds. inwestycji i Ryszard Gajewski prezes zarządu realizującej inwestycję spółki miejskiej Gdańskie Wody. Ryszard Gajewski podkreślił, że:
Gdańsk pięknieje, Gdańsk dba o swoje zabytki. Odnawiając te historyczne obiekty, ocaliliśmy ważną część gdańskiego dziedzictwa oraz wykreowaliśmy nowe ciekawe miejsce w mieście chętnie odwiedzane przez turystów i mieszkańców. Jesteśmy dumni, że nasze działania zostały docenione w tym prestiżowym konkursie.
Odrestaurowane wnętrze jednego z gmachów
© UM Gdańsk
Renata Wiśniowska opowiada o największym wyzwaniu tej inwestycji:
Największym wyzwaniem były kwestie konstrukcyjno-budowlane poczynając od wzmocnienia fundamentów, wymianę stropów, wzmocnienia ścian aż do wymiany konstrukcji dachów. Duży zakres stanowiły też prace konserwatorskie na elewacjach zewnętrznych, dzięki którym możemy teraz podziwiać ich odnowiony wygląd.
Dyrektor Wiśniowska odbierała już drugi raz taką nagrodę. Wcześniej pracowała w zespole nadzorującym budowę Europejskiego Centrum Solidarności nagrodzoną tytułem Budowa Roku 2014.
