W połowie grudnia 2023 roku w budynku Poczty Głównej w Krakowie mieliśmy okazję oglądać wystawę najlepszych dyplomów z dziedziny artystycznej i projektowej wykonanych w Instytucie Sztuki i Designu oraz Instytucie Malarstwa i Edukacji Artystycznej UKEN w latach 2022-2023. Wystawa była niezwykłą okazją do zapoznania się nie tylko z twórczością młodych artystów i projektantów, ale także zwiedzenia wnętrza charakterystycznego dla Krakowa budynku, którym obecnie zawiaduje ZEITGEIST Asset Management. Poczta aktualnie jest nieużywana, ale w przyszłości ma stać się hotelem. Za projekt zmiany jej funkcji, jednak z dbałością o zachowanie genius loci odpowiada pracowania Baumschlager Eberle Architekci Kraków.
dyplomy obronione na kierunku Design
fot.: Andrzej Najder
Wystawa na Poczcie Głównej odbywała się w ramach XI edycji festiwalu Wydział Sztuki w Mieście, który co roku gromadzi tłumy artystów i gości wrażliwych na sztukę. W 2023 roku festiwal miał dwie odsłony. W maju Wydział Sztuki UKEN, we współpracy z Fundacją Wschód Sztuki, zorganizował Krakow Art Week KRAKERS. Wtedy w Poczcie Głównej zagościł obszerny, interdyscyplinarny pokaz artystek i artystów sztuk wizualnych i designu, wykładowców UKEN. W grudniu poczta ponownie otwarła swoje pomieszczenia, oddając je studentkom i studentom kierunków artystycznych i projektowych oraz doktorantkom i doktorantom dziedziny sztuki, którzy zaprezentowali swoje prace na wystawie pt. „Dyplomy na Poczcie”.
Po raz pierwszy w długiej tradycji tego festiwalu sztuki, wszystkie prace dyplomowe mogły być wystawiane obok siebie w jednej przestrzeni. Dla wielu naszych studentów był to ich debiut. Zabytkowe wnętrza Poczty stworzyły niesamowitą, sprzyjającą temu atmosferę — powiedział w trakcie otwarcia 7 grudnia 2023 roku dr Sebastian Bożek, kurator wystawy ze strony UKEN.
makieta wykonana przez Adama Żądły oraz obraz Sylwii Cieniawy
fot.: Andrzej Najder
sztuka we wnętrzach poczty
Wchodząc do budynku, witał nas kartonowy model Ferrari Testarossy będący pracą doktorską pt. „Makietowanie rzeczywistości” wykonaną przez Adama Żądło. Instalacja wykonana pod kierunkiem dr hab. Sebastiana Wywiórskiego składała się z obiektów w przestrzeni wirtualnej (dostępnych poprzez VR) oraz fizycznej, wykorzystujących technologię rzeczywistości mieszanej (MR). Makieta samochodu została wykonana z materiałów znalezionych na terenie rodzinnego gospodarstwa i powstała na podstawie wspomnień i zabawki samochodzika, którym w dzieciństwie bawił się autor. Co ciekawe prawdziwego Ferrari, nigdy nie widział na żywo.
praca dyplomowa Gabrieli Gilewskiej „To nawet nie było tak”
fot.: Andrzej Najder
Następnie, kierując swoje kroki do wnętrza holu, natrafiliśmy na rozpiętą w powietrzu czerwoną instalację-tkaninę autorstwa Gabrieli Gilewskiej. Praca „To nawet nie było tak” wykonana pod kierunkiem dr. Lecha Kolasińskiego w Pracowni Działań Wizualnych to również nawiązanie do wspomnień z dzieciństwa. Wykonany na szydełku kostium o przeskalowanych proporcjach i kapturze z rogami to, jak tłumaczy autorka próba zbudowania pomostu pomiędzy tym, co było, a tym, co będzie, między beztroskim dzieciństwem a nieuchronnym wejściem w dorosłość.
widok wystawy prac dyplomowych z kierunku Komunikacja Wizualna,
w tle makieta Poczty Głównej wykonana przez Baumschlager Eberle Architekci Kraków oraz prezentacja Zeitgeist Asset Management
fot.: Andrzej Najder
W przestrzeni atrium mogliśmy zobaczyć także aranżację dyplomów z kierunku Design i Komunikacja Wizualna. W dalszych pomieszczeniach poczty kuratorzy umieścili prace dyplomowe wykonane na między innymi takich kierunkach jak: Sztuka i Edukacja, Sztuka i Media, czy Digital Media. Klucząc po licznych korytarzach i pomieszczeniach poczty, mogliśmy podziwiać nie tylko grafiki i obrazy, ale także zagrać w gry. Jedną z nich była steampunkowa gra, nawiązująca do czasów I wojny światowej „Project Lockery” Kacpra Goryckiego, wykonana pod kierunkiem dr. Jacka Złoczowskiego.
W trakcie ekspozycji można było również zagrać w gry. Na zdjęciu gra „Project Lockery” Kacpra Goryckiego
fot.: Andrzej Najder
Kolejnym zaskoczeniem było zaaranżowanie dawnej sali do nadawania paczek na funkcje sali kinowej, gdzie wyświetlane były filmy wykonane na kierunku Sztuka i Media.
na wystawie zorganizowano również pokaz filmów wykonanych na kierunku Sztuka i Media. Na zdjęciu film Weroniki Juszczyk
fot.: Andrzej Najder
wystawy nie tylko na poczcie
Również w grudniu doktoranci, współdziałając z partnerami z Instytutu Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego, dokonali interwencji w innym krakowskim budynku — w Bibliotece Nauk Społecznych UKEN. W tym samym czasie miłośnicy sztuki mogli oglądać pokonkursową wystawę grafiki artystycznej „Grafika roku” w siedzibie Stowarzyszenia Międzynarodowe Triennale Grafiki przy Rynku Głównym w Krakowie.
cykl litografii Katarzyny Laskowskiej
fot.: Andrzej Najder
Festiwal Wydział Sztuki w Mieście jest jednak, przede wszystkim, przeglądem postaw i komentarzy młodego pokolenia twórców do aktualnych wydarzeń i bieżącego etapu rozwoju mediów sztuki i najnowszych tendencji projektowania — podsumowują kuratorzy dr Weronika Plińska i dr Sebastian Bożek.
dyplomy artystyczne w przestrzeniach Poczty Głównej
fot.: Dobrawa Bies
Wszystkie te wystawy są efektem przyjętego w UKEN partnersko-tutoringowego modelu wspomagania rozwoju młodych artystów i projektantów. Nowoczesny model prowadzenia studiów obejmuje kierunki: Art & Design, Gafika, Design, Digital Design, Malarstwo, Komunikacja Wizualna, Sztuka i Media, Sztuka i Edukacja, a także kuratorskie kierunki teoretyczne: Studia nad Wizualnością – Visual Studies i Sztukę Współczesną oraz Międzyobszarowe Indywidualne Studia Artystyczne Art & Science, w ramach których studenci sami komponują swoje studia, korzystając z bogactwa kilkudziesięciu kierunków kształcenia z różnych dziedzin wiedzy oferowanych przez UKEN.
pokaz ilustracji książkowej i komiksów. Na zdjęciu komiks Radosława Klasy
fot.: Andrzej Najder
co dalej z Pocztą Główną?
W rozmowie, którą w styczniu ubiegłego roku przeprowadził Wiktor Bochenek z Andrzejem Lisowskim i Wojciechem Miecznikowskim z pracowni Baumschlager Eberle Architekci Kraków, architekci opowiadali o wyzwaniach projektowych związanych ze zmianą funkcji budynku poczty na hotel oraz tym, czym może stać się dla miasta ten ikoniczny budynek w przyszłości.
wizualizacja Poczty Głównej jako hotelu
© materiały prasowe Zeitgeist Asset Management
Celem projektantów jest zachowanie genius loci poczty, nawiązanie do jej historii i wyeksponowanie charakterystycznych elementów. Rozpoczynając od parteru — w głównym holu wejściowym zostaną wszystkie elementy historyczne, a charakter wnętrza będzie nawiązywać do estetyki modernistycznej poczty lat 30. XX wieku. Pomieszczenie skrytek pocztowych będzie dostępne z holu, a w przestrzeni sąsiadującej zostaną umieszczone elementy dawnego wyposażenia poczty.
otwarty hol hotelu
© materiały prasowe Zeitgeist Asset Management
Na pierwszym piętrze architekci zaplanowali ekspozycję „sali telefonistek” wraz z sąsiadującymi pomieszczeniami i otwartego przez wszystkie kondygnacje atrium. Zachowane odrestaurowane i wyeksponowane zostaną elementy dekoracji patronowej na ścianach i suficie sali oraz atrium. Jak zapewniają projektanci, sala ma pełnić funkcję dostępnego dla wszystkich klubu. Dostęp do niego będzie zapewniony bezpośrednio z holu wejściowego narożną klatką schodową i zespołem wind.
wizualizacja budynku nałożona na zdjęcie stanu obecnego
© materiały prasowe Zeitgeist Asset Management
Na drugim piętrze przewidziano natomiast 22 pokoje hotelowe. Dwa kolejne piętra nadbudowane w 1931 roku przez Fryderyka Tadaniera będą zawierać 30 pokoi (III piętro) i 26 pokoi (IV piętro). Taras na dachu głównego budynku zostanie przekształcony w widokowy i otwarty dla gości, pełniąc funkcję publiczną i atrakcję turystyczną z widokiem na panoramę Starego Miasta. Kiedy pomysł zostanie wcielony w życie? Tego jeszcze nie wiemy, nadal trwają rozmowy z instytucjami konserwatorskimi.
