Praca zgłoszona na konkurs studencki im. Haliny Skibniewskiej – ZDROWY DOM
Przedmiotem pracy konkursowej było zaprojektowanie utopijnego, przyjaznego środowisku osiedla mieszkaniowego w duchu colivingu dla około 1000 mieszkańców na działce o powierzchni trzech hektarów zlokalizowanej w Cupertino w Stanach Zjednoczonych.
architekturę osiedla tworzą powtarzalne, modułowe jednostki, różnorodnie położone
© Alicja Kowalewska, Renata Wacławowicz, Tomasz Węgrzyn
problematyka
Dolina Krzemowa jest miejscem skupiającym silnie rozwijającą się branżę high-tech. Niestety duża dysproporcja pomiędzy zapotrzebowaniem na pracowników a dostępnością mieszkań jest jednym z istotnych czynników, który sprawia, że ceny nieruchomości gwałtownie rosną. W związku z tym brakuje mieszkań dla osób, które nie zaliczają się do grupy najlepiej zarabiających.
projekt Co-living California, idea
© Alicja Kowalewska, Renata Wacławowicz, Tomasz Węgrzyn
co-living
Założenie przez swój układ przestrzenny wspiera model ekonomii cyrkularnej. Coliving poprzez ideę współdzielenia dóbr i zasobów pozostaje najbardziej ekologiczną formą zamieszkania. Przestrzenie wspólne są przyjazne środowisku i mieszkańcom ze względu na oszczędność przestrzenną i materiałową. Ten model zamieszkiwania, oprócz większej przystępności cenowej, ułatwia nawiązywanie znajomości. Coliving może być dobrym rozwiązaniem m.in. dla osób świadomie szukające kontaktów interpersonalnych, którym zależy na budowaniu więzi i społeczności dzielących podobne wartości. Zaliczyć można do nich seniorów lub żyjących kolektywnie artystów. Coliving jest atrakcyjny także dla osób często zmieniających swoje miejsce zamieszkania, dla których liczy się łatwość odnalezienia w nowym mieście. Są to przykładowo cyfrowi nomadzi, którzy mogą wykonywać swoją pracę zdalnie, z każdego miejsca na Ziemi, a także osoby zmuszone do przeprowadzek w związku z wykonywaną pracą.
projekt Co-living California, sytuacja
© Alicja Kowalewska, Renata Wacławowicz, Tomasz Węgrzyn
rozwiązania w skali urbanistycznej
Prezentowana koncepcja oparta została o idee miasta życzliwego. Ze szczególną uwagą potraktowana została kwestia skali proponowanych obiektów, dzięki czemu wysoka gęstość, zamiast przytłaczać, zamieniła się w atut. Kubatury obiektów stały się tkanką kształtującą przestrzenie zewnętrzne, wydzielającą wnętrza urbanistyczne i kadrującą widoki. W ten sposób wytworzony został policentryczny układ skupiający usługi i poszczególne grupy mieszkańców wokół pięciu placów. Łączącym je spoiwem jest rozlewająca na boki niczym rzeka, ścieżka o intensywnym kolorze, będąca jednocześnie główną przestrzenią publiczną. Ścieżka obejmuje przestrzenie rekreacyjne, wystawowe i sportowe, a całość dopełnia zieleń szczelnie wypełniająca przestrzenie pomiędzy. Na architekturę osiedla składają się powtarzalne, modułowe jednostki. Cechą założenia jest pozorny, a w istocie uporządkowany, nieład. Urbanistyka nowego osiedla widziana z lotu ptaka przypomina swoisty pattern, wyrazisty wzór podobny do tych, które charakteryzują pobliskie dzielnice mieszkaniowe.
rzuty wszystkich kondygnacji modelu mieszkaniowego
© Alicja Kowalewska, Renata Wacławowicz, Tomasz Węgrzyn
rozwiązania w skali architektonicznej
Projektując mieszkania w duchu colivingu, niezwykle istotnym aspektem było wprowadzenie wyraźnej hierarchii prywatności i skali przestrzeni. Są to, po kolei, pomieszczenia najbardziej prywatne, do których dostęp mają tylko jedna lub dwie osoby, czyli łazienki i sypialnie. Następne to przestrzenie przeznaczone do spożywania i przygotowania posiłków, dedykowane mieszkańcom dwóch sypialni. Kolejne, półpubliczne, wertykalne przestrzenie wspólne, łączą funkcje komunikacji pionowej i salonu, pozwalając na spędzanie czasu ze współlokatorami z całej jednostki mieszkalnej. Kontekst dla większych wydarzeń stanowią publiczne place, a łącząca je aleja piesza funkcjonuje jako element integrujący wszystkich mieszkańców osiedla.
ażurowa, wertykalna przestrzeń wspólna
© Alicja Kowalewska, Renata Wacławowicz, Tomasz Węgrzyn
zastosowane materiały, konstrukcja i ekologia
Prosta, zachowawcza architektura zaprojektowana została z dbałością o detale oraz wrażliwością na problemy środowiska naturalnego. Ze względu na ciepły kalifornijski klimat, w projekcie została wzięta pod uwagę problematyka przewietrzania i izolacyjności użytych materiałów. Poliwęglan komorowy i korek, stanowiące materiały wykończeniowe, mają dobre właściwości izolacyjne i ograniczają nagrzewanie się budynków. Podstawowe materiały konstrukcyjne to, w częściach mieszkalnych, monolityczne drewno klejone krzyżowo, a w przypadku ażurowej, wertykalnej przestrzeni wspólnej, szkielet drewniany. Wybrane materiały są trwałe, naturalne, mają w większości o ujemny ślad węglowy oraz dobrze się starzeją. Proste formy, modularność konstrukcji, czy optymalne wykorzystanie materiałów, to tylko część ekologicznych rozwiązań colivingowego osiedla. Założenie promuje także transport publiczny i rowery, ograniczając do minimum komunikację samochodową na terenie osiedla oraz oferując wszystkie najpotrzebniejsze usługi w niewielkiej odległości, możliwej do przebycia pieszo.
Alicja Kowalewska, Renata Wacławowicz, Tomasz Węgrzyn
Ilustracje: © Autorzy
