Centrum Kultury Przędzalnia w Żyrardowie

Dobrawa Bies

17 lipca '20

Centrum Kultury Przędzalnia w Żyrardowie

...

+14

Bartosz Łysikowski z Politechniki Warszawskiej zaprojektował nowe Centrum Kultury Przędzalnia w Żyrardowie. Obiekt wpisujący się w historyczną część miasta to dyplom inżynierski wykonany pod kierunkiem Piotra Bujnowskiego.

Projekt dyplomowy Centrum Kultury Przędzalnia w Żyrardowie jest połączeniem wiedzy na temat kształtowania architektury i urbanistyki miasta z przemyśleniami autora nad problematyką przestrzeni polskich poprzemysłowych miast. Takim przykładem jest Żyrardów — miasto tworzone z myślą o zapewnieniu jak najlepszych warunków dla mieszkańców — pracowników fabryki Zakładów Lniarskich.

nowe Centrum Kultury w Żyrardowie

urbanistyka Żyrardowa

Jak o urbanistyce Żyrardowa mówi Bartosz Łysikowski:

Najstarsi z żyjących dziś mieszkańców z nostalgią wspominają obiekty takie jak nieistniejące już kina, muszle koncertowe, parki czy funkcje dawnych budynków fabrycznych. Wydaje się, że to właśnie ten społeczny aspekt pozwalał kilkukrotnie, pomimo wielkich zniszczeń, odbudować bijące serce miasta oraz definiujący przestrzeń charakter zabytkowej tkanki urbanistycznej. Dziś Żyrardów zdecydowanie odbiega zagospodarowaniem oraz programem funkcjonalno-przestrzennym od pierwotnego założenia. Poczynione w ciągu ostatnich lat zmiany, wśród których najważniejsze to rewitalizacja przestrzeni historycznego obszaru Zakładów Lniarskich wnosi do przestrzeni miejskiej zupełnie nową jakość. Jednak pośród wszystkich pomysłów na temat funkcjonowania miasta, najbardziej zatracono kulturowy charakter, będący jedną z najważniejszych sfer życia dawnych żyrardowian.

obiekt sąsiaduje z budynkiem Nowej Przędzalni

nowy obiekt w historycznym otoczeniu

Przeprowadzone analizy pozwoliły Bartoszowi Łysikowskiemu na wybranie najstarszej części miasta na miejsce dla nowego obiektu kulturowego. Obecne luki w zabytkowej strukturze dawnej fabryki, dają szansę na pojawienie się tam budynku publicznego będącego atrakcyjnym uzupełnieniem architektonicznym i funkcjonalnym Żyrardowa. Wybrana działka znajduje się na osi dawnej bramy wjazdowej Zakładów Lniarskich. Położony w centralnym punkcie historycznego założenia teren, sąsiaduje z zabudową magazynową i najwyższym budynkiem Żyrardowa — Nową Przędzalnią.

model tkanki miasta pokazuje, jak ważnym punktem w skali całego Żyrardowa jest budynek nowego Centrum Kultury

Głównym założeniem autora było stworzenie obiektu, wpisującego się w tkankę urbanistyczną Żyrardowa, jednocześnie różniącego się od klasycznie pojmowanego domu kultury. Jako pierwowzór rozwiązań funkcjonalnych Bartosz Łysikowski przyjął funkcję teatralną. Budynek został zaprojektowany jako obiekt Centrum Kultury z pełnym zapleczem teatralnym, które umożliwia niezależne i kompletne przygotowanie oraz wystawianie spektakli. Sala widowiskowa to prosta halowa bryła, której plan pozwala na dowolną aranżację wnętrza. Do tak stworzonej kubatury autor dodał kolejne elementy przeznaczone na funkcje usługowe oraz tarasy widokowe.

strefa foyer z reprezentacyjnymi schodami

centrum kultury i teatr

Główna sala widowiskowa dzięki przeszkleniom zastosowanych z trzech stron, pozwala na dostrzeżenie dawnej zabudowy z czerwonej cegły oraz wszechobecnej zieleni. Przezierność budynku na wysokości dwóch kondygnacji jest możliwa, wtedy gdy nie odbywa się żaden spektakl. Budynek w sposób czytelny został podzielony na dwie główne części — dla pracowników i gości. Przestrzeń obsługowa została rozdzielona między piętra drugiej nieprzeziernej części budynku w taki sposób, by zapewnić jak najlepszą komunikację. Foyer dla gości to druga najważniejsza przestrzeń budynku. Czytelna strefa połączona reprezentacyjną konstrukcją schodów wachlarzowych została podzielona funkcjonalnie na pięć kondygnacji, z których mogą korzystać widzowie w trakcie przerw.

pięć kondygnacji budynku

ceglana elewacja i nawiązanie do dawnej architektury

Poprzez wprowadzenie korespondujących materiałów i rytmu, Bartosz Łysikowski nawiązał do zastanej architektury. Cegła elewacyjna oraz czarny i biały tynk znajdują bezpośrednie odwzorowanie w zaadaptowanej architekturze sąsiadującego budynku Nowej Przędzalni. Cegły elewacyjne ułożone są w dwa wątki — słowiański w strefie foyer i wózkowy na pozostałych elewacjach. Projektowany budynek przy ul. Nowy Świat 7 wpisuje się w otoczenie dawnych Zakładów Liniarskich, a będąc w centrum zabudowy, jest najważniejszym punktem wszystkich działań kulturowych w mieście.

W trakcie pracy nad projektem Bartosz Łysikowski konsultował się w zakresie urbanistyki z dr Agnieszką Wośko-Czeranowską, konstrukcji z dr. Piotrem Pachowskim i budownictwa z Joanną Pietrzak.