Katarzyna Lechowska z Nagrodą SARP Szczecin! Projekt urban farmingu na Wyspie Jaskółczej

Dobrawa Bies

05 czerwca '23

Centrum edukacyjne urban farmingu w Szczecinie

...

+25

Katarzyna Lechowska, absolwentka architektury ZUT ma pomysł na wykorzystanie Wyspy Jaskółczej w Szczecinie. Jej propozycja to Centrum edukacyjne urban farmingu oraz strefa gastronomiczna w byłej stacji transformatorowej. Projekt dotyczący alternatywnego rolnictwa w mieście otrzymał w tym roku Nagrodę Szczecińskiego Oddziału SARP, im prof. Leszka T. Dąbrowskiego za najlepszą pracę magisterską!

Opiekunem nagrodzonej pracy magisterskiej był dr hab. Krzysztofa Bizio, prof. ZUT.

widok na projektowany obiekt od strony północnej

Okolice Wyspy Jaskółczej stanowią malowniczy obszar na mapie Szczecina, którego walory wizualne współmierne są walorom historycznym, a mimo to są dosyć niedocenione. Warstwa historyczna wybranej lokalizacji w postaci zabudowy dawnej zajezdni tramwajowej Oberwiek, czy wytwórni drożdży i alkoholi C. Lefevera była inspiracją dla przyjętej w projekcie formy o charakterze industrialnym. Moimi kluczowymi założeniami było wykorzystanie potencjału wyspy oraz jej integracji z istniejącą siatką urbanistyczną. Integracja ta zakłada stworzenie swego rodzaju enklawy przestrzennej wywołującej wrażenie opuszczenia zgiełk miasta — opowiada Katarzyna Lechowska.

aksonometria kontekstu urbanistycznego Wyspy Jaskółczej

centrum edukacyjne na wyspie Jaskółczej

Autorka uważa, że wykorzystanie zapomnianych terenów nadrzecznych Szczecina jest ważne ze względu na jego rozwój oraz poszukiwanie nowego centrum, które mogłoby powstać na wzór na przykład HafenCity w Hamburgu. Zaprojektowane przez nią centrum edukacyjne wraz z okalającą je platformą pieszo-jezdną, jest ogólnodostępne i zostało umieszczone w centralnej części wyspy. Architektka osadziła je na palach, tak by poziom posadowienia obiektu był równy z poziomem nabrzeża. Całe założenie może również stanowić niezależną sztuczną wyspę, w razie zagrożenia podniesieniem poziomu wody. Dostęp do obiektu zapewniony jest poprzez dwa mosty — zabytkowy most kratownicowy oraz projektowany most pieszo-jezdny.

centrum edukacyjne okala platforma pieszo-jezdna

urban farming w Szczecinie

Projekt składa się z dwóch budynków — centrum edukacyjnego urban farmingu oraz adaptowanej na funkcję gastronomiczną zabytkowej stacji transformatorowej. Obydwa budynki zostały połączone ze sobą poprzez nałożoną jak pokrywę zewnętrzną konstrukcję słupowo-ryglową porośniętą roślinnością scalającą je w jeden spójny obiekt architektoniczny.

schemat powstawania bryły obiektu

Ideą przyświecającą projektowanemu założeniu jest stworzenie przestrzeni chętnie odwiedzanej przez mieszkańców, która stanowiłaby miejsce wytchnienia, a także będącej źródłem inspiracji i zachęty do życia w duchu zrównoważonego rozwoju — przede wszystkim świadomości ekologicznej i możliwości, jakie otwiera przed nami ubran farming — mówi Katarzyna Lechowska.

dwupoziomowy plac publiczny ze schodami prowadzącymi na ogólnodostępny dach

W budynku stacji transformatorowej projektantka wprowadziła otwartą salę konsumencką znajdującą się na parterze oraz piętrze. W centralnej części budynku znajduje się wysokie stanowisko wertykalnej uprawy aeroponicznej, której owoce miałyby być wykorzystywane w kuchni.

rzut parteru, przekrój A-A

edukatorium, szklarnie areoponiczne, uprawy aquaponiczne

Nowoprojektowanym budynkiem wchodzącym w skład założenia jest centrum edukacyjne urban farmingu. Jego parter podzielony jest na trzy części wydzielone akcentującymi je dwupoziomowymi szklarniami aeroponicznymi. Część pierwsza to hol obsługujący odwiedzających oraz miejsce wystaw czasowych z możliwością otwarcia się na bulwary integrując wnętrze obiektu z zewnętrzem.

Hol główny centrum z wyróżnionym kolorystycznie ciągiem komunikacyjnym

Kolejna, środkowa część parteru służy jako audytorium na około dwieście osób oraz główny pion komunikacyjny z zapleczem sanitarnym. Trzecia część dostępna jest jedynie dla personelu. Mieści biura, a także magazyn z pracownią upraw aero- oraz aquaponicznych.

sala eksponująca nowoczesne uprawy roślin – aeroponikę i aquaponikę

Piętro edukatorium dzieli się na dwie części. Pierwszą z nich jest strefa ekspozycyjna, która obejmuje podzielone tematycznie sale wystawowe (hodowla alg, owadów, hodowle aero- oraz aquaponiczne, zrównoważony rozwój, recykling wody) oraz salę projekcyjną.

hodowla pszczół oraz dzikich owadów zapylających na dachu

Natomiast druga część to strefa warsztatowo-laboratoryjna zamieniająca wiedzę teoretyczną zdobytą przy zwiedzaniu ekspozycji w wiedzę praktyczną. Ostatnie piętro obiektu zajmują ogólnodostępne ogrody na dachu wraz z sanitariatami oraz przestrzenią warsztatową. Dodatkowo znajdują się tam pomieszczenia techniczne, obsługujące technologię OZE.

zewnętrzny szkielet z systemem przesuwnych paneli typu łamacz światła

charakterystyczne ściany

Ściany zewnętrzne przybierają dwie formy — przeszklonej ściany kurtynowej oraz wentylowanej fasady z okładziną z blachy cortenowej. Dodatkowym elementem tworzącym kolejną warstwę uplastyczniającą cały obiekt jest zewnętrzny szkielet z systemem przesuwnych paneli typu łamacz światła (brise soleil) wykonanych z rdzawobrązowej siatki, które okalają edukatorium.

widok na bulwar od strony nabrzeża

Sufity głównych korytarzy po wschodniej oraz zachodniej stronie budynku wykończone są okładziną o tej samej barwie i strukturze co elewacja, podkreślając przenikanie się wnętrza z zewnętrzem.

Projektowane na wyspie centrum edukacyjne skupiające się na idei urban farmingu, ma na celu poszerzanie świadomości mieszkańców miast na temat form alternatywnego rolnictwa oraz edukowaniu, jak prowadzić je w zaciszu własnego domu, czy mieszkania. Takie uprawy, wciąż zyskujące na popularności postrzegane są jako kluczowe rozwiązanie by w nadchodzącej i niepewnej klimatycznie przyszłości móc zapewnić wyżywienie, przy jednoczesnej oszczędności powierzchni i uniezależnieniu upraw od czynników atmosferycznych — podsumowuje Katarzyna Lechowska.

Przeczytajcie też o projekcie samowystarczalnego eko-osiedla na Starej Ligocie w Katowicach autorstwa Jakuba Furmaniaka.