Muzeum Narodowe Kataru w Doha poświęcone jest historii kraju. Jego architektura symbolicznie nawiązuje do pustyni, jej cichego i wiecznego wymiaru, ale także do ducha nowoczesności i odwagi.
Jak podkreśla autor projektu — Jean Nouvel, niezwykle ważne dla historii kraju były trzy ekonomiczne „cuda”, które wstrząsnęły Katarem. W czasach rzymskich był to połów i handel perłami, po II wojnie światowej — odkrycie ropy naftowej, a dwadzieścia lat później — gazu. Mieszkańcy pustynnego półwyspu nagle zobaczyli olbrzymie zmiany w swojej ojczyźnie, która stała się atrakcyjna dla turystów z całego świata.
Autor projektu muzeum chciał w swojej koncepcji opowiedzieć trzy historie, które kształtowały Katar. Pierwszą — historię półwyspu i jego mieszkańców, drugą — obejmującą życie na wybrzeżu i pustyni oraz etap przemysłu perłowego i wreszcie trzecią — która w ciągu zaledwie kilku dekad przyniosła siłę i dobrobyt, z którym obecnie kojarzymy Katar.
Inspiracją dla kształtu bryły muzeum była róża pustyni — „skupienie zrośniętych ze sobą soczewkowatych kryształów gipsu o kształcie zbliżonym do płatków róży (...). Tworzą się w niescementowanym piasku, tuż poniżej powierzchni ziemi, w sytuacji, gdy wody gruntowe dzięki procesom kapilarnym migrują ku powierzchni, gdzie wskutek wysokiej temperatury odparowują, a zawarte w nich siarczany wapnia krystalizują w osadzie piaszczystym” (źródło: Wikipedia).
Jak twierdzi Jean Nouvel, obranie róży pustyni za punkt wyjścia dla całego założenia, stało się bardzo postępowym, by nie powiedzieć utopijnym pomysłem. Utopijnym, bo aby zbudować budynek o długości trzystu pięćdziesięciu metrów z jego wielkimi, zakrzywionymi do wewnątrz dyskami (największy z nich ma średnicę 87 metrów!), skrzyżowaniami i elementami wspornikowymi, architekci musieli sprostać ogromnym wyzwaniom technicznym. Ów system połączonych ze sobą dysków, które otaczają zabytkowy pałac niczym naszyjnik, zdaniem architektów wygląda tak, jakby organicznie się namnażał. Wewnątrz umieszczone zostały przestrzenie wystawiennicze, które rozchodzą się po eliptycznym obwodzie wokół centralnego dziedzińca.
mapa muzeum
© Ateliers Jean Nouvel
Budynek muzeum jest niezwykle energooszczędny — dyski tworzą rodzaj bariery, która działa jak filtr przeciwsłoneczny, a gdy słońce pada na gmach od wschodu lub zachodu, rzucają długie cienie. Co więcej, muzeum nie ma zbyt wielu otworów, a kilka istniejących okien jest cofniętych tak, aby zawsze były poza zasięgiem słońca, co pozwala na bardziej ekonomiczne klimatyzowanie wnętrza. „Skóra” budynku wykonana jest z wysokiej klasy betonu wzmocnionego włóknem szklanym — w piaskowym kolorze zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz muzeum.
W jedenastu galeriach (trasa zwiedzania ma długość ponad półtora kilometra) chronologicznie pokazana jest historia kraju. Punktem kulminacyjnym jest pieczołowicie odrestaurowany pałac szejka Abdullaha bin Jassim Al Thani. Jak podaje autor projektu, otoczony dyskami nowego muzeum pałac jest najprawdopodobniej najważniejszym zabytkiem w Katarze — dawniej pełnił funkcję siedziby rządu oraz Muzeum Narodowego Kataru.
Muzeum otoczone jest parkiem o powierzchni ponad jedensatu hektarów (ze sztuczną laguną o długości dziewięciuset metrów), zaprojektowanym przez francuskiego architekta krajobrazu — Michela Desvignesa.
oprac. red.
na podstawie opisu autorskiego i materiałów prasowych
