Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
W dawnej Polsce za symbol gniazda rodzinnego uznawane były dwory. Określane jako ośrodek życia narodowego, społecznego i gospodarczego, pielęgnowały tradycje. Na przełomie XIX i XX stulecia dwór stał się inspiracją do utworzenia stylu narodowego zwanego dworkowym. Pozorna łatwość kształtowania domów na wzór dworu polskiego do dzisiaj zbiera swoje żniwo. Współcześnie polski krajobraz jest pełen pseudodworków powszechnie uznawanych za dowód złego smaku. W konsekwencji temat dworku ziemiańskiego nigdy nie został poważnie potraktowany w rozważaniach o sposobie budowania polskich domów w XXI wieku.
typologia dworów, schemat
© Aleksandra Rusin
Sięganie do tradycyjnych form zamieszkiwania jest poszukiwaniem pierwotnych wartości nie tylko pod względem architektonicznym, ale również sposobu budowania swojskości. Ponadto problem zmian klimatycznych zmusza do refleksji nad sposobem budowania o zmniejszonym śladzie węglowym. Zwrócenie się w stronę architektury rodzimej jest więc uzasadnione. Architektura wernakularna z przyczyn pragmatycznych nastawiona była na proste i ekonomiczne rozwiązania. Na terenie Mazowsza jest wiele przykładów architektury regionalnej, dwory są zaś na tyle rozwiniętą formą pod względem programu, że mają potencjał dostosowania tych rozwiązań do współczesnych wymagań.
elewacje
© Aleksandra Rusin
Powrót do formy założeń dworskich jest tematem kontrowersyjnym. Z jednej strony może być postrzegany jako próba przywrócenia modelu gospodarczego i grupy społecznej, z drugiej obecny chaos mazowieckich terenów wiejskich aż prosi się o niejednoznaczne rozwiązania. Zastana sytuacja wymaga zainicjowania dyskusji w środowisku architektów, które dotychczas pomijało tereny wiejskie.
rzut
© Aleksandra Rusin
Ze względu na założenie, że będzie to modelowy dom, nie została wybrana konkretna lokalizacja. Obiekt zaprojektowano z uwzględnieniem kontekstu mazowieckiej wsi, ma stanowić wzorcowy przykład sposobu kształtowania architektury funkcjonującej jako gospodarstwo wiejskie w tym regionie. Jest propozycją domu wiejskiego odpowiadającego na dzisiejsze potrzeby mieszkańca wsi, człowieka, który żyjąc w zgodzie z naturą, chciałby prowadzić współczesne niewielkie gospodarstwo. Modelowy dom wiejski został zaprojektowany w taki sposób, aby uzyskać neutralność klimatyczną, która przekłada się na niski ślad węglowy w cyklu życia budynku. By osiągnąć ten cel przyjęto rozwiązania nie tylko materiałowe i instalacyjne, ale przede wszystkim zastosowano metody formowania bryły, układu pomieszczeń czy systemu grzewczego, które zostały zaczerpnięte z tradycyjnych dworów ziemiańskich.
przekroje A-A i B-B
© Aleksandra Rusin
Celem projektu było uzyskanie modelowego domu wiejskiego, który bazuje na metodach i zasadach kształtowania dworów ziemiańskich. Całość została zaprojektowana na podstawie interpretacji rozwiązań tradycyjnych, przełożonych na współczesny język. Priorytetem było utworzenie domu neutralnego klimatycznie, który jednocześnie spełnia potrzeby dzisiejszej rodziny zamieszkującej na terenach wiejskich, utrzymując ciągłość kulturową w sposobie kształtowania architektury.
widok od strony warzywnika
© Aleksandra Rusin
Aleksandra Rusin
Ilustracje: © Autorka
