Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Społeczności dotknięte kataklizmami w jednej chwili tracą domy, szkoły, miejsca pracy. Odbudowa czasem trwa latami. W obliczu katastrofy właściwie ukształtowana architektura może stać się pomocnym rozwiązaniem, dając szansę na wyjście z kryzysu. Polem doświadczenia dla architektury postawionej w obliczu katastrofy stało się między innymi Haiti. Wspomniany kataklizm w znacznej części dotknął szkolnictwo i współczesny model nauczania. Celem pracy jest przedstawienie sposobu modelowego kształtowania wiejskiego zespołu szkolnego na przykładzie Haiti.
po lewej: plan zagospodarowania terenu; po prawej: schemat założenia szkolnego, siatka drzew
© Agnieszka Chudy
Analizowany temat zwraca uwagę na wykorzystanie modułowości rozwiązań architektonicznych i prostych technologii możliwych do zastosowania w klimacie równikowym, ale także innych terenach zagrożonych katastrofą, w obszarze szkolnictwa wiejskiego. Projektowanie zrównoważone połączono z jakością architektury i konstrukcji, etapowością wdrożenia projektu i założonego niskiego budżetu. Model wiejskiego zespołu szkolnego oszacowano do minimalnych, niezbędnych wymaganych powierzchni, pomieszczeń i przestrzeni. Zamysł etapowania założenia na cztery fazy realizacyjne daje możliwość sprawnej realizacji w ramach uzyskanych materiałów oraz innych niezbędnych środków.
wizualizacja
© Agnieszka Chudy
Założono, że każda z faz będzie niezależna od następnej i nie będzie wpływała na tę już zrealizowaną. Pierwsza faza zawiera budowę elementów niezbędnych do funkcjonowania szkoły: dwie klasy, zaplecze sanitarne – toalety oraz pomieszczenie pielęgniarskie. W drugim etapie proponuje się budowę kolejnych klas oraz sali wielofunkcyjnej połączonej z miejscem do przygotowania i konsumowania posiłków. Trzecia faza obejmuje zagospodarowanie otoczenia oraz wprowadzenie rozwiązań samowystarczalnych. Czwarta proponuje utworzenie przestrzeni dla lokalnej społeczności oraz dzieci, z ukierunkowaniem na wytwarzanie lokalnego produktu z własnej uprawy.
widok na wnętrze zespołu szkolnego
© Agnieszka Chudy
Główną ideą projektu jest wykorzystanie naturalnego otoczenia, dostępności materiałów, lokalnych warunków oraz modułowego wdrożenia postępowania dla kształtowania takiej zabudowy. Istniejącą zieleń wykorzystano do uzupełnienia projektowanej siatki drzew, które stają się wyznacznikiem geodezyjnym w terenie – do lokalizacji budynków, w kontekście uwarunkowań terenu oraz analizy wędrówki słońca. Obniżona podłoga jest miejscem gromadzenia się wody deszczowej poprawiającej mikroklimat.
wnętrze zespołu szkolnego z wyrzeźbnioną posadzką na gromadzenie wód opadowych
© Agnieszka Chudy
Wykorzystuje się tu materiał budulcowy (glina) wraz z domieszkami innych skał i składników, w połączeniu z wodą i piaskiem, betonem, naturalnymi pigmentami (margiel, gres, koralowiec wapienny, zlepieńce skał wulkanicznych). Budowę zespołu szkolnego charakteryzują proste i naturalne materiały oraz te, które zostały wyhodowane dzięki wdrożeniu upraw: glina, drewno dostępne konstrukcyjne, na przykład mahoń, bambus, trzcina cukrowa, kokos właściwy, palma kokosowa – oxytree, opuncja, technologia cordwood – połączenie drzewa i gliny. Woda gromadzona jest w podziemnych i naziemnych zbiornikach. Gromadzenie odpadów odbywa się poprzez przechowywanie podziemne. W miejscu upraw zlokalizowano dwa piece do obróbki wyhodowanego materiału z możliwością przechowywania podziemnego zbiorów. Istotnym elementem zagospodarowania jest również utworzenie między zespołami szkolnymi tunelu chroniącego przed huraganem.
przestrzeń wspólna
© Agnieszka Chudy
Połączenie wspomnianych technologii z proponowanym modułowym kształtowaniem zabudowy wpływa bardzo korzystnie na środowisko, wiąże się z praktycznie zerowym śladem węglowym. Modułowość przestrzeni charakteryzuje się dużą mobilnością i samowystarczalnością, która nie degraduje przestrzeni aktywnej biologicznie. Zapewnia również możliwość szybkiej aranżacji i tworzenia niestandardowych struktur typowych dla rozwiązań kryzysowych, również w kontekście małych domów mieszkalnych (mikrodomy).
wnętrze placu szkolnego
© Agnieszka Chudy
Architekci nie wygrają z naturą, ale mogą spróbować nauczyć się od niej żywotności i szybkiego powrotu do normalności, tak by tworzyć budynki i miasta, które po katastrofie będą w stanie się odrodzić w zgodzie z lokalnymi warunkami, dostępnością materiałów, świadomością społeczną oraz kulturą. Projektowanie regeneratywne sięga poza rozwój zrównoważony i mówi o obiektach jako aktywnych elementach środowiska naturalnego i kontekstu społecznego.
Agnieszka CHUDY
Ilustracje: © Autorka
