7. „Judd”
Autorzy: Ann Temkin, Erica Cooke, Tamar Margalit, Christine Mehring, James Meyer, Annie Ochmanek, Yasmil Raymond, Jeffrey Weiss
Wydawnictwo: Museum of Modern Art
Nowy Jork 2020
„Judd” to publikacja w dwójnasób szczególna. Po pierwsze — to jedna z nielicznych i chyba najbardziej kompleksowa do tej pory monografia wybitnego amerykańskiego artysty zaliczanego do nurtu minimal art — Donalda Judda. Po drugie — jest wyjątkowa ze względu na to, że towarzyszy jego retrospektywnej wystawie w nowojorskim Museum of Modern Art, która miała zostać udostępniona zwiedzającym od 1 marca do 11 czerwca 2020, lecz z powodu pandemii nie została otwarta i można ją oglądać wyłącznie w internecie. To pierwsza tak duża ekspozycja dzieł Judda od ponad 30 lat. Obejmuje ona cały okres jego działalności twórczej, a prace nad jej powstaniem trwały prawie dekadę.
Na początku kariery artysta zajmował się tworzeniem prac malarskich, reliefów oraz niewielkich trójwymiarowych obiektów nazywanych „specyficznymi przedmiotami”. Na początku lat 60. XX wieku Judd wypracował własną, unikalną stylistykę, bazującą na podstawowych bryłach geometrycznych, ich nawarstwieniach, powtórzeniach i rozmaitych konfiguracjach. Wówczas też zaczął wykorzystywać materiały przemysłowe: pleksiglas, stal, aluminium, miedź, beton i sklejkę. Rozmiary poszczególnych elementów, ich odstępy, wzajemne relacje między dziełem a ścianą, podłogą czy sufitem, zestawienia masy i pustki, kontrasty materiałów pełnych i przezroczystych — dla Judda były to zagadnienia kluczowe. Kolejną charakterystyczną cechą prac artysty była niezwykła precyzja i pietyzm wykonania. Tworzył dzieła w różnych skalach — od rzeźb, mebli i wnętrz, aż po monumentalne instalacje przestrzenne w pobliżu miasta Marfa w Teksasie. Jego twórczością inspirowali się również liczni architekci: Herzog & de Meuron, Jean Nouvel czy Norman Foster.
W przygotowanej przez MoMA ponadtrzystustronicowej monografii oprócz esejów kuratorskich, tekstów analitycznych, dawnych wywiadów i licznych zdjęć znalazły się też dotychczas niepublikowane materiały archiwalne udostępnione przez Judd Foundation. Książka ta jest idealnym kompendium bogatej twórczości Donalda Judda i pozycją obowiązkową dla każdego wielbiciela szeroko rozumianego minimalizmu.
***
