Żyj szybko, umieraj młodo, czyli benefis Atrium

Choć trwałość jest jedną z podstawowych wartości w architekturze, płynących wprost z witruwiańskiej triady, niektóre budynki znikają z powierzchni ziemi szybciej, niż możemy sobie to wyobrażać. Jedną z ofiar niepohamowanego pędu ku zyskom jest nieistniejący już biurowiec Atrium – niegdyś ulubieniec Warszawy. Jak przekonują kuratorzy wystawy „Live fast, die young” budynkowi należy się benefis.

Na pożegnanie postmodernistycznego gmachu zaprasza Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki oraz Warszawski Pawilon Architektury Zodiak. Jak wskazuje zespół kuratorski w składzie Zuzanna Mielczarek i Mateusz Włodarek – różowy biurowiec był symbolem swoich czasów, zapowiedzią ogromnych zmian, jakie dziś obserwujemy na warszawskiej Woli. Nieistniejąca dziś część A zespołu Atrium Business Center stanowiła pierwszą zrealizowaną fazą założenia składającego się z czterech budynków. Obłożone różowym granitem i szkłem refleksyjnym bryły wypełniły pustkę al. Jana Pawła II. Reinterpretacja socrealistycznych form budynków w okolicy to dzieło pracowni Kazimierski i Ryba.

Instalacja na wystawie w Zodiaku

© NIAiU

O kontrowersjach związanych z wyburzeniem budynku i zastąpieniem go wieżowcem projektu Medusa Group pisaliśmy w artykule: Atrium znika z mapy Warszawy. Czy to dobrze?

Dziki Zachód zmienić miał się w Zachód nowoczesny – europejski, a nawet amerykański: w Manhattan między Holiday Inn i al. Jana Pawła II (Życie Warszawy, nr 79, 1993). Na wizualizacjach przedstawiających planowane budynki (wówczas wykonywanych jeszcze aerografem) przechadzają się biznesmeni w garniturach i biznesmenki w garsonkach.

Zuzanna Mielczarek, Mateusz Włodarek

Wystawa w Zodiaku

© NIAiU

Charakterystyczne postaci odnajdziemy zresztą na samej wystawie za sprawą instalacji Jana Domicza, który wykorzystał m.in. wizualizacje kompleksu i wprowadził ich elementy w przestrzeń pawilonu. Na wystawie zobaczymy m.in. oryginalne elementy wyposażenia Atrium, okładziny i okna, a także makietę z archiwum projektantów. Pożegnanie Atrium ma być też okazją do przypomnienia historii lat dziewięćdziesiątych w Warszawie i jej architekturze. Był to czas, gdy zagraniczne firmy budowlane entuzjastycznie podchodziły do możliwości ekspansji na polski grunt. Warsaw Means Business otwierał broszurę promocyjną SKANSKA Worldwide.

Your Opportunity – Twoja szansa głosił zaś baner rozwieszony na elewacji Atrium Plaza – trzeciej części kompleksu biurowo-usługowego. Otwarcie budynku uświetnili Sarmaci w kontuszach, którzy trzymali namioty nad głowami prezesów firmy Skanska. W zespole Atrium zmaterializowała się wizja rozwoju Polski lat 90. – ze światową ambicją elegancji i prestiżu, nadal jednak swojska i nieagresywna w swojej formie i skali.

Atrium

© NIAiU

W ramach Benefisu organizatorzy zamierzają przybliżyć dzieje Atrium nie tylko z czasu fizycznej obecności i funkcjonowania budynku na mapie miasta. Wcześniej działało tu targowisko, natomiast po decyzji o rozbiórce i wyprowadzce biurowych użytkowników, właściciel – firma Strabag udostępniła tymczasowo budynek A Atrium Business Center uchodźcom wojennym z Ukrainy. Dzięki działaniom Fundacji BRDA, 215 różowych okien wymontowanych z burzonego budynku trafiło do zniszczonych przez Rosjan obwodów w Ukrainie i zyskało nowe życie w domach mieszkalnych.