Pod koniec kwietnia br. w Poznaniu zakończyła się druga edycja międzynarodowych warsztatów KOTYDŻ, dla studentów i studentek kierunków projektowych z Polski, Czech i Niemiec. Uczestnicy pod opieką tutorów z pracowni Atelier Starzak Strebicki, social.form, KOBRA, duetu: Rolf Starke i Anatolii Kotov oraz Iwo Borkowicza zaprojektowali i wykonali czternaście domków dla kotów wolnożyjących w Poznaniu. Inicjatorami i organizatorami warsztatów byli: SARP Poznań, Stowarzyszenie Punkt Wspólny i Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu.
Celem warsztatów, oprócz stworzenia domków, była próba zaangażowania lokalnych społeczności do wspólnej pracy na rzecz kotów wolno żyjących. Zadaniem postawionym przed 38 uczestnikami, podzielonymi na 5 grup było zaprojektowanie oraz samodzielne wykonanie w przeciągu ośmiu dni domków dla kotów, przebywających w obrębie wybranej lokalizacji w Poznaniu, przy której działali karmiciele kotów. Podczas konsultacji społecznych, stworzyli oni wytyczne projektowe dla uczestników warsztatów, a następnie akceptowali powstałe projekty.
relacja z drugiej edycji warsztatów KOTYDŻ
© SARP Poznań
kocie schronienia
Koty wolno żyjące są stałym i znajdującym się pod ochroną prawną elementem miejskiego ekosystemu. Według ustawy stanowią one dobro ogólnonarodowe i powinny mieć zapewnione warunki rozwoju i swobodnego bytu. Koty wolno żyjące nie są zwierzętami bezdomnymi, w związku z tym, nie wolno ich wyłapywać, wywozić, ani utrudniać im bytowania w danym miejscu. [...]. Część spółdzielni wyposaża się w domki fabrycznie budowane — proponowane przez prywatne firmy — te domki jednak, jak alarmują Fundacje prozwierzęce (np. model zakupiony przez Miasto Poznań w 2017 i 2015 roku) nie spełniają podstawowych wymogów dotyczących bezpieczeństwa dla zwierząt — stąd silna potrzeba realizacji warsztatów, podczas których powstały konstrukcje, które stały się przykładem, jak takie obiekty mogą w estetyczny sposób wpisać w otaczający krajobraz, zmniejszając przy tym opór niektórych mieszkańców — wyjaśniają organizatorzy warsztatów.
domki w ROD Jutrzenka
Pierwsza grupa projektowa w składzie: Burak Bolat, Kateryna Budak, Jan Fiebig, Luka Gajić, Aleksandra Gurazda, Aida Krievinia, Maciej Majewski i Veronika Pečeňová pod kierunkiem poznańskiego architekta Iwo Borkowicza była odpowiedzialna za wykonanie domków na terenie ogródków działkowych ROD Jutrzenka. Wyzwaniem było stworzenie dwóch domków — jednego w pasie zieleni od strony ulicy Grodziskiej oraz jednej konstrukcji na prywatnej działce pana Łukasza, który od lat dokarmia kotkę Lunę.
grupa pod kierunkiem Iwo Borkowicza wykonała domki na terenie ROD Jutrzenka
fot.: Dawid Majewski
W efekcie powstały dwa zbliżone do siebie domki przypominające kształtem dwie ścięte i złożone ze sobą piramidy. W dolnej części konstrukcji studenci umieścili wejścia dla kotów, a na szczycie obiektów dodali akcent kolorystyczny w formie pomalowanego na czerwono siedziska. Schronienia zostały wykonane z ocieplonej sklejki i posadowione punktowo na stalowych kotwach. Druga konstrukcja nawiązuje do domków działkowych ROD Jutrzenka i jest wiszącym obiektem. Wykonaną ze sklejki strukturę, zawieszoną na trójkątnej ramie można przymocować do znajdujących się na działce drzew. Dodatkowo autorzy pomalowali ją na czarno, aby wzmocnić wrażenie uniesienia obiektu nad ziemią.
Chatie ma kilka wejść
fot.: Dawid Majewski
Chatie przy Domku Działkowicza
Kolejną grupę w składzie: Selma Grein, Piotr Ignatowicz, Amna Kharcić, Szymon Martewicz, Aleksander Ludwiński, Tabea Wendenburg poprowadzili architekci z pracowni Atelier Starzak Strebicki. Powstały projekt Chatie to kompleks trzech domków znajdujący się w okolicy modernistycznego budynku Domu Działkowca. Nazwa projektu stanowi połączenie dwóch słów — polskiego chata oraz francuskiego chat — czyli kot. Forma zaproponowana przez studentów i studentki wynika z obserwacji potrzeb kotów oraz ich karmicieli, oraz nawiązuje do zasad projektowania uniwersalnego — elastyczności, prostoty oraz intuicyjności użytkowania.
grupa na prośbę działkowców stworzyła także stół / jadalnie dla kotów
fot.: Dawid Majewski
Zastosowanie naturalnych materiałów, wiatrołapów, wypełnienia słomą oraz obłych linii ma pomóc zwierzętom szybciej przystosować się do ich nowego lokum. Grupa na prośbę działkowców stworzyła także stół / jadalnie dla kotów pasującą formą do zaproponowanych domków.
schronienie w kształcie kota powstało pod kierunkiem social.form
fot.: Dawid Majewski
schronienie w kształcie kota
Zespół pod opieką niemieckich architektów z pracowni social.form stworzył trzy domki dla terenów przy budynku opuszczonej modernistycznej kotłowni. Kotłownia wybudowana w latach 60. XX wieku była użytkowana przez Spółdzielnie mieszkaniową Jeżyce do lat 90. Następnie w 2020 roku budynek został zakupiony przez architekta Marcina Piątka z pracowni CALCA, który obecnie remontuje obiekt, i przemienia go w budynek mieszkalny. Młodzi projektanci — Magdalena Bartkowiak, Ramona Forster, Nico Kostal, Zofia Napiontek, Aneta Sawicka, Tajra Šurković, Kamal Shukla zainspirowali się właśnie kotłownią oraz... kształtem kota. W efekcie powstały trzy schronienia — jedno większe z wieloma otworami oraz dwa mniejsze domki. Schronienia zostały ocieplone styropianem oraz w celu ułatwienia konserwacji, mają ułatwiony dostęp dla opiekunów zwierząt.
Rysy i Rakieta powstały na terenie ogrodu Domu Pomocy Społecznej Ugory
fot.: Dawid Majewski
Rakieta i Rysy
Czescy architekci z KOBRA wraz ze studentami (Constantin Beiküfner, Hubert Cebulski, Roman Michalczak, Adela Prokopova, Dariana Ramirez, Józek Wierzbowski, Kasia Wroczek) pracowali nad dwoma domkami na terenie ogrodu Domu Pomocy Społecznej Ugory. W ośrodku mieszkają osoby starsze, wymagające opieki i czułości, którą może zapewnić między innymi kontakt ze zwierzętami. Obiekty zostały umieszczone w dużym ogrodzie DPS, aby zachęcić seniorów do częstszych spacerów na świeżym powietrzu oraz wpływać korzystnie na ich samopoczucie.
Pierwszy z projektów o nazwie Rakieta — przeznaczony jest jednego kota. Pokryta przezroczystym dachem z poliwęglanu drewniana struktura przywodzi na myśl piramidę. Konstrukcja składa się z drewnianej ramy, która unosi obiekt nad ziemią w celu ochrony przed wilgocią, oraz ocieplonych i pokrytych sklejką ścian. Projektanci uwzględnili też możliwość rozbudowy schronienia.
Rysy mają nawiązywać do najwyższego szczytu w Polsce
fot.: Dawid Majewski
Drugi, większy domek — Rysy — to konstrukcja przeznaczona dla dwóch kotów. Uniesiony nad gruntem obiekt swoim kształtem przypomina najwyższy szczyt Polski. Całość konstrukcji została zaprojektowana z drewnianej kratownicy złożonej z trójkątnych graniastosłupów. Z siatki wybrano pojedyncze „oczka”, które służą jako domki dla kotów, siedziska i półki pomocnicze.
domki Pyradlakota i La maison de Félicette
fot.: Dawid Majewski
La maison de Félicette i Pyradlakota
Ostatnia grupa (Aleksandra Gospodarek, Daria Kaczmarczyk, Alex Euduardo Krcho, Ruth Muller, Florencia Navarrete, Dora Petrovičová, Vladimir Vanco, Przemek Wdowiak) prowadzona przez duet w składzie: Rolf Starke i Anatolii Kotov, wykonała dwa domki uniwersalne. Pierwszy nazwany La maison de Félicette, na cześć wysłanej w kosmos kotki Félicette (pierwszej i jedynej) ma być schronieniem dla wszystkich kotów z najdalszych zakątków. Jego struktura oparta jest na romboidalnych i prostokątnych kształtach, które nawiązują do brutalistycznej architektury. Projektanci zwrócili uwagę na potrzeby kocich użytkowników — domek ma dwa wejścia, dzięki czemu zwierzęta mogą szybciej uciec lub wskoczyć do środka, a otwory wycięte w podłodze i umieszczone w rogach, zapewniają więcej przestrzeni do leżenia.
Pyradlakota to schronienie, które można zawiesić na drzewie
fot.: Dawid Majewski
Drugi obiekt o nazwie Pyradlakota — to organiczne w formie, przeznaczone do zawieszenia wokół drzewa schronienie. Konstrukcja składa się z dwóch przestrzeni — wewnętrznej i zewnętrznej — oddzielonych dwoma zaokrąglonymi krawędziami. Schronienie ma dwa okrągłe wejścia oraz mały taras.
Warsztaty KOTYDŻ mają na celu promowanie działań partycypacyjnych, działań prozwierzęcych, współpracy projektantów z lokalną społecznością oraz podkreślaniem roli, jaką odgrywa praktyczna edukacja studentów kierunków projektowych, nastawiona na rozwijanie manualnych umiejętności [...]. KOTYDŻ to proces, który stanowi olbrzymie wyzwanie i wiąże się z intensywną pracą. Pozostawia jednak po sobie ogromną satysfakcję z własnoręcznie wykonanych projektów, które przyczyniają się do poprawy jakości życia kotów wolnożyjących w Poznaniu — podsumowują organizatorzy warsztatów.
***
Partnerem medialnym warsztatów była Architektura & Biznes, za koordynację odpowiadała Magda Wypusz. Partnerami projektu byli: Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży, Fundacja Głosem Zwierząt, Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów, BTU COTTBUS, VUT Brno, Rada Osiedle Poznań- Jeżyce.
oprac.: Dobrawa Bies
fotografie udostępnione dzięki uprzejmości organizatorów
