Maria Barda, studentka architektury Politechniki Wrocławskiej zdobyła drugą nagrodę w międzynarodowym, organizowanym przez hiszpańskie studio architektoniczne ON-A konkursie „You’re ON”. Koncepcja drewnianego centrum warsztatowego w zabytkowej części Sztokholmu jest jednocześnie pracą inżynierską autorki.
You’re ON to projekt, którego celem jest odkrywanie nowych talentów oraz zachęcanie do innowacji wśród studentów architektury i designu. Na międzynarodowy konkurs, nadesłano niemal czterysta zgłoszeń, spośród których jury wybrało trzy najlepsze. Ocena projektów została przeprowadzona zgodnie z siedmioma wartościami, którymi kieruje się pracownia ON-A, są to: innowacyjność, emocje, eksperymentowanie, geometria, kodowanie, architektura i projektowanie, technologia.
Prace konkursowe oceniało jury w składzie: Areti Markopoulou (dyrektor akademicki IAAC, współzałożyciel StudioP52), Ricardo Devesa (redaktor naczelny Actar i urbanNext, profesor ETSAB i IAAC), Ferran Figuerola (CEO Cricursa), Daniel Guzmán (CEO Verdtical), José Antonio Molina (założyciel Kubbs), Eduardo Gutiérrez (założyciel ON-A). Zwyciężyła praca studenta z Ekwadoru — Byrona Cadena Camposa, która zakłada promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym w mieście Quito.
budynek znajduje się na wyspie Stadsholen w Sztokholmie
© Maria Barda
drewniane centrum warsztatowe w Szwecji
Drugie miejsce w konkursie przyznano Marii Bardzie, studentce Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Doceniono jej pracę inżynierską pt. „Drewno działa(ń)- Centrum Warsztatowe, Sztokholm” wykonaną pod kierunkiem dr Ady Kwiatkowskiej. Praca brała także udział w konkursie #STOCKHOLMCALL organizacji Start for talents. Celem było zaprojektowanie obiektu, który będzie centrum warsztatowym i laboratoriami do obróbki drewna oraz terenami wystawowymi. Miał łączyć rzemieślników i projektantów przyczyniających się do utrzymywania miejscowej tradycji, a także stanowić atrakcję turystyczną.
Budynek miałby stanąć w Sztokholmie, na wyspie Stadsholen, w części Starego Miasta — Gamla Stan, czyli w historycznej i zabytkowej dzielnicy stolicy Szwecji.
Jak o wyborze drewna jako głównego materiału konstrukcyjnego mówi autorka:
Zalety konstrukcji drewnianych są długodystansowe i oczywiste. Drewno jest lekkie, tanie i trwałe, a do tego odnawialne. Dlatego branża budowlana stale rozwija jego możliwości konstrukcyjne, a na świecie powstają coraz wyższe obiekty. Przede wszystkim jednak ten surowiec ma szczególne znaczenie w krajach skandynawskich, gdzie tradycyjne budownictwo drewniane to istotny element tożsamości narodowej. Do dziś drewno jest tam najbardziej powszechnym materiałem. Podczas pracy nad projektem starałam się przeanalizować potencjał drewna jako tworzywa architektonicznego; poznać jego walory i ograniczenia. Proces był dla mnie niezwykle odkrywczy i inspirujący: uwzględniając różnorodność surowca, projekt stał się swoistą architektoniczną wariacją na jego temat. Drewno działa(ń) to obiekt, który sam w sobie jest ekspozycją drewna: zarówno w kontekście tradycyjnych form, jak i współczesnych możliwości jego zastosowania.
Drewno działa(ń) to obiekt, który sam w sobie jest ekspozycją drewna
© Maria Barda
Budynek umieszczony jest w historycznej tkance Starego Miasta w Sztokholmie, na wyspie Gamla Stan na Placu Korhamnstorg. Bryła o proporcjach sześcianu dostosowana jest wysokością do gzymsów średniowiecznych kamienic. Obrócona o czterdzieści pięć stopni otwiera się na wybrzeże. Dzięki podziemnej kondygnacji uwolniony zostaje plac, oferując wieloraką przestrzeń publiczną. Trzon budynku metaforycznie nawiązujący do drzewa delikatnie odkształca teren tak jak korzenie glebę. Podobnie jak we wspólnotowych domach skandynawskich, centrum otwarte jest dla wszystkich przez całą dobę. Wstęp byłby darmowy, ale by dostać się do budynku chętni muszą zarezerwować pobyt przez mobilną aplikację. Stanowiłaby ona system kontroli dostępu — smartfon byłby cyfrowym kluczem.
nawiązanie do skandynawskiej tradycji
Studentka zaprojektowała obiekt, którego zewnętrzna rusztowa konstrukcja nawiązuje do tradycyjnej w Skandynawii konstrukcji ramowej. Do dzisiaj zachowały się tam budynki klepkowe, których głównym elementem jest rama (grid). Propozycja młodej architektki jest rozwinięciem tradycyjnego układu wiązarowo-płatwiowego w konstrukcji ramowej (otoczonej podwójną szklaną fasadą).
we wnętrzach zastosowano różne gatunki drewna
© Maria Barda
Równie oryginalne jest wnętrze budynku, w którym także zastosowała to rozwiązanie, ale ramy mają zakrzywione formy i wypełniają je „bloby” o organicznych kształtach. W całym obiekcie studentka zaproponowała przestrzenie ekspozycyjne na antresolach i warsztatowe w ażurowych „blobach”.
obiekt-drzewo
W projekcie ważna jest symbolika drzewa. Rdzeń budynku to metaforyczne drzewo, od którego odchodzą antresole, czyli „gałęzie”. Na antresolach autorka umieściła donice z prawdziwymi drzewami. Szczepione na pniu rośliny, mają płytki system korzeniowy i osiągają małe rozmiary, zapewniając ciągłość z gęsto zadrzewionym placem. Budynek składa się z sześciu kondygnacji, z których jedna znajduje się pod ziemią. Parter to hol wejściowy z komunikacją. Kolejne piętro zajmuje wolna przestrzeń ekspozycyjna i samoobsługowa strefa kawiarniana. Następne poziomy to antresole ograniczone szklanymi balustradami. Przylegają do nich „bloby”, a na najwyższym piętrze znajduje się przestrzeń do pracy indywidualnej.
budynek składa się z sześciu kondygnacji
© Maria Barda
Każdy „blob” wykonany jest w inny sposób, z uwzględnieniem różnych gatunków drewna, w tym jego elastycznych i egzotycznych odmian. Natomiast ażurowa forma tworzy unikalne przestrzenie z grą światła i cienia. W salach warsztatowych możliwa byłaby mało inwazyjna obróbka drewna, a także praca z komputerem czy szkicownikiem. Z kolei w kondygnacji podziemnej znalazłaby się strefa pracy głośnej i wibrującej. „Blob” warsztatowy byłby tam wyposażony w specjalistyczne urządzenia (frezarki, urządzenia przycinające, obrabiarki) i profesjonalne narzędzia jak w stolarni. Drugi z „blobów” pełniłby funkcję audytorium.
nietypowe szkło
W projekcie oryginalne jest także zastosowanie szkła. Wewnątrz budynku autorka wykorzystała szkło laminowane w technologii ciekłokrystalicznej. To materiał o zmiennej transparentności, który szybko może przejść z formy przeziernej do nieprzeziernej, jednocześnie zapewniając wysoką przepuszczalność światła. Jest to efektowna metoda umożliwiająca zarządzanie przestrzenią. Stan zamglenia można stosować, np. podczas wernisaży, tworząc odpowiedni nastrój. Fasada natomiast składa się ze szkła strukturalnego z nadrukiem drzewa na jednej jego powierzchni.
we wnętrzach zastosowano szkło laminowane w technologii ciekłokrystalicznej, a na elewacji szkło strukturalne
© Maria Barda
Projekt centrum jest kontynuacją bogatej skandynawskiej tradycji, łączącą fundamentalne wartości ze znakiem współczesności. Architektura łączyć się z designem, sztuką i nordyckim dziedzictwem, tworząc w ten sposób łącznik pomiędzy miejskim i kulturalnym życiem stolicy.
