"Nowy Strzeszyn" - jedna z najciekawiej zaprojektowanych enklaw mieszkaniowych w kraju została nagrodzona w konkursie na najlepszą poznańską realizację 2020 roku. Nagrodę im. Jana Baptysty Quadro otrzymała pracownia Insomia Szymona Januszewskiego. Są też dwa wyróżnienia – dla projektantów z PL.architekci i Ultra Architects.
Nagrodę prezydenta miasta za najlepszą realizację oddaną do użytku w Poznaniu w minionym roku przyznano po raz dwudziesty trzeci (organizatorzy: Miasto Poznań, SARP o/Poznań, UWI). Tym razem statuetka trafiła w ręce projektantów z pracowni Insomia Szymona Januszewskiego za realizację kolejnego etapu osiedla Nowy Strzeszyn (znanego również pod nazwą „Między drzewami”, inwestor: Area Development). Zwycięzcę wybrano spośród dziewięciu nominowanych miejsc i obiektów (ich lista: tutaj).
Insomia (która za pierwszy etap Nowego Strzeszyna dostała w konkursie im. Quadro wyróżnienie już w zeszłym roku) od ponad dekady udowadnia, że budynki wielorodzinne można projektować znacznie powyżej średniej krajowej. Domy z biura Szymona Januszewskiego mają nie tylko dopracowaną i pomysłową formę, ale – w znaczącej większości – charakteryzują się wyjątkowo funkcjonalnie zaprojektowanym mieszkaniami.
nietypowy i dopracowany
Osiedle "Nowy Strzeszyn" ("Między drzewami") - I etap, proj.: Insomia
fot.: Tomasz Hejna. LAGOMphoto
Trzeba wyprzedzać czasy i oczekiwania, ryzykować, eksperymentować. Dlatego staram się unikać realizacji projektów, które nic nie wnoszą — zarówno do architektury, jak i do mojej praktyki. Każdy projekt to jest ileś lat życia. Kiedy uświadamiam sobie, ile jeszcze domów zrobię, to staram się w każdym zadaniu szukać czegoś innego - mówił Januszewski w rozmowie z A&B w zeszłym roku.
Nowy Strzeszyn potwierdza te słowa, bo nawet na tle innych dokonań Insomii to nietypowa realizacja. Ma oferować mieszkańcom połączenie atutów mieszkania i jednorodzinnego domu z ogródkiem w krótkich segmentach szeregowej zabudowy. Stąd też nieduże, ale perfekcyjnie zaprojektowane metraże z dobrym dziennym oświetleniem. Na osiedlu przeważają dwupoziomowe mieszkania z ogrodem o powierzchni od 60 do 70 m kw., ale można znaleźć również trzydziestometrową kawalerkę z osobną sypialnią, dwustronnie doświetlonym salonem wyposażonym w dający się wydzielić jasny aneks kuchenny. Całości dopełnia ogródek i niezależne wejście z dworu.
Architektura budynków jest prosta, ale szczegółowo dopracowana i bogata w interesujące detale. Elewacje zróżnicowano za pomocą drewna, oryginalnej ceramiki w czterech barwach lub rusztów pod pnącza. Mimo sporej intensywności zabudowy całość ma kameralny charakter. Dzięki odpowiednio rozmieszczonym oknom mieszkańcy nie mają zbyt wielu okazji, by podpatrywać sąsiadów, a ogródki wyposażono także w niewielkie składziki i zapewniające intymność spójne ogrodzenia.
zieleń rządzi!
Wielkim atutem jest dbałość o istniejącą zieleń. Krótkie szeregowe segmenty architekci wkomponowali w istniejący brzozowy zagajnik, któremu podporządkowali układ całości. Dzięki temu zachowano ok. 70 procent dorodnych drzew, między którymi wiodą piesze pasaże i wygospodarowano przestrzeń na miejsca sąsiedzkiej integracji. Osiedle nie jest wygrodzone i przypomina udane „dywanowe” zespoły zabudowy mieszkalnej z Wielkiej Brytanii, Niemiec lub Holandii z lat 70. i 80. XX wieku. W cytowanej już rozmowie z „A&B” Januszewski otwarcie mówił o inspiracji tego typu osiedlami. W ten poniedziałek, dziękując za nagrodę zapowiedział, że Insomia projektuje właśnie podobną gęstą i kameralną enklawę.
Osiedle "Nowy Strzeszyn" ("Między drzewami") - I etap, proj.: Insomia
fot.: Tomasz Hejna. LAGOMphoto
Jedyny kompromis, na który poszli architekci z Insomii, to wprowadzenie w obręb „Nowego Strzeszyna” lokalnego ruchu kołowego. Pierwotnie samochody miały zostawać jedynie na obrzeżach. Pod kilkoma zespołami szeregowców powstały zatem garaże podziemne. Inne domy dysponują miejscem postojowym przed wejściem lub – jak jeden z wyższych budynków na skraju założenia – w prześwicie w poziomie parteru.
„Między drzewami ” powstaje w mieszkaniowej dzielnicy Strzeszyn realizowanej od trzech dekad w oparciu o koncepcję urbanistyczną nagrodzoną w konkursie z 1986 roku. Projekt ten, choć zmodyfikowany, sprawia, że urbanistyka dzielnicy przewyższa jakością zabudowę innych osiedli realizowanych po 1990 roku. Gorzej z architekturą. Ta jest co najwyżej poprawna (z drobnymi wyjątkami). Realizacja Insomii silnie wyróżnia się zatem na tle dzielnicy, ale i kraju podnosząc poprzeczkę innym projektantom i inwestorom.
dach rozcięty lub z drzewami
Podobnym wyzwaniem są też dwie inne realizacje dostrzeżone przez kapitułę konkursu, której przewodził Bartosz Guss, wiceprezydent Poznania odpowiedzialny za architekturę i urbanistykę. Tegoroczną edycję zdominowały realizacje mieszkaniowe, Jury, po raz pierwszy w historii konkursu, przyznało aż dwa wyróżnienia cenionym i nagradzanym poznańskim pracowniom. Pierwsze za enklawę mieszkaniową o podobnej skali i nastroju, co Nowy Strzeszyn, czyli zespół zabudowy przy ul. Trójpole autorstwa projektantów z Ultra Architects. Tu wyróżnikiem jest nie tylko udana, powściągliwa i interesująco rozrzeźbiona forma budynków, ale też – chyba przede wszystkim - balkony i dachy obsadzone drzewami.
Zespół zabudowy mieszkalnej "Trójpole", proj.: Ultra Architects
fot.: B. Turlej
Nagrodzone projekty pokazują, że poznańscy architekci z wyczuciem odpowiadają na zmieniającą się rzeczywistość. Zieleń jest coraz ważniejsza – komentował przewodniczący jury Bartosz Guss podczas rozdania nagród.
Drugie wyróżnienie otrzymała natomiast pracownia PL.architekci za jednorodzinny „Dom rozcięty”. Prostą i dopracowaną bryłę wyróżnia wewnętrzne rozcięcie za pomocą dachowego świetlika wprowadzającego do wnętrz mnóstwo światła. Przed tygodniem ta realizacja od PL.architekci dostała ogólnopolską Nagrodę Roku SARP 2021 w kategorii „dom jednorodzinny” (pisaliśmy o tym tutaj).
"Dom rozcięty", ul. Racławicka, Poznań proj.: PL.architekci
fot.: Tom Kurek
Kameralne osiedle od Ultra Architects, a także „Nowy Strzeszyn” mają natomiast szansę na nagrody w znacznie młodszym konkursie o Nagrodę Architektoniczną Województwa Wielkopolskiego. Ogłoszenie wyników nastąpi w grudniu, a nominowane obiekty (podobnie jak 9 nominacji w konkursie im. Quadro) opisywaliśmy i komentowaliśmy w "A&B" przed tygodniem w osobnym tekście.
