Działające od 1992 roku Muzeum Rzeźby Współczesnej, którego siedziba znajduje się w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, poinformowało o pozyskaniu środków na zapowiadaną od dawna modernizację orońskiego kompleksu. Projekt ma pochłonąć ponad 55 milionów złotych. Jakie są założenia modernizacji i skąd wezmą się na nią pieniądze?
Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku narodziło się jako Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy, w ramach którego w latach 60. XX wieku odbywały się liczne warsztaty twórcze oraz wystawy plenerowe. Domem dla nowej instytucji stał się XIX-wieczny zespół dworski, który przed wojną należał do Józefa Brandta, polskiego malarza reprezentującego szkołę monachijską. Znacjonalizowane w 1945 roku założenie pałacowe początkowo mieściło Państwowe Gospodarstwo Rybackie, jednak w związku z aktywnością rzeźbiarzy pracujących w okolicznych kamieniołomach w 1965 roku przeznaczono je na cele kulturalne.
W 1981 roku utworzono tam Centrum Rzeźby Polskiej, a w 1992 roku otwarto Muzeum Rzeźby Współczesnej. Od tego momentu, poza działalnością animacyjną oraz funkcją domu twórczego, instytucja gromadzi własne zbiory i organizuje do kilkunastu wystaw rocznie. Tak bogaty program wymaga odpowiedniej infrastruktury, która przez ostatnie 30 lat mocno się zdezaktualizowała. Jak poinformowało orońska placówka, w najbliższych latach ma się to zmienić.
Rozbudowa Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku
wiz.: Emgieprojekt © Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
Muzeum Rzeźby Współczesnej wkracza w XXI wiek
Jednym z nowszych obiektów w obrębie założenia pałacowego użytkowanego przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku jest gmach Muzeum Rzeźby Współczesnej, wzniesiony na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego stulecia. Autorem projektu był Wojciech Gęsiak. Po ponad trzech dekadach użytkowania budynek Muzeum doczeka się modernizacji. Od strony północnej powstanie pawilon wejściowy w formie przeszklonego atrium, zaś od południa dostawiona zostanie nowa sala ekspozycyjna. Projekt zakłada również wzniesienie niewielkiego budynku pełniącego funkcje administracyjno-biurowe, wyposażonego w archiwum oraz przestrzenie edukacyjne.
Koncepcja przebudowy opracowana została przez kieleckie biuro Emgieprojekt, a prace finansowane będą dzięki funduszom otrzymanym z programu rewitalizacji społecznej FEnIKS. Oprócz interwencji architektonicznej środki posłużą również między innymi na zakup niezbędnego sprzętu, podnoszenie kompetencji kadr, digitalizację zbiorów, działalność edukacyjną oraz nawiązywanie międzynarodowych współprac.
Rozbudowa Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku — pawilon wejściowy (od strony kawiarni)
wiz.: Emgieprojekt © Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
liczy się wnętrze
Gmach MRW przejdzie również zmiany, których trudno doszukać się na załączonych wizualizacjach — będzie to przede wszystkim modernizacja znajdujących się wewnątrz przestrzeni wystawienniczych, które dostosowane będą do współczesnych standardów. Podczas konferencji poświęconej rozbudowie usłyszeliśmy historię demontażu dachu na potrzeby wniesienia kilkunastotonowych rzeźb Anisha Kapoora do sal ekspozycyjnych. Jak poinformował dr hab. Maciej Aleksandrowicz, dzięki przebudowie takie sytuacje będą należeć do przeszłości. W odnowionym MRW znajdą się również magazyny studyjne.
Rozbudowa Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku — pawilon wejściowy
wiz.: Emgieprojekt © Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
szklane powitanie
Największą zmianą w układzie Centrum będzie dostawienie do skierowanej na północ fasady obszernego, przeszklonego pawilonu wejściowego, skupiającego w sobie różne funkcje, na które dotychczasowy budynek nie mógł pozwolić. Znajdzie się tam ogólnodostępna, niebiletowana przestrzeń, w której Centrum planuje organizować wydarzenia i niewielkie wystawy. W obrębie nowego holu powstanie również księgarnia obsługująca prężnie działające wydawnictwo Centrum, przestrzeń do odpoczynku oraz kawiarnia. Te ostatnie mają za zadanie poszerzyć grupę odbiorców Centrum, które oddalone jest od dużych ośrodków miejskich. Jak dotąd zjeść posiłek lub odpocząć można było przede wszystkim w obrębie parku oraz w tak zwanym Domu Rzeźbiarza, gdzie oferowane są noclegi i domowe posiłki, a także dostęp do kawiarni. Teraz wszystkie te udogodnienia znajdą się również w głównym budynku Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku.
Rozbudowa Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku — sala społeczna
wiz.: Emgieprojekt © Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
miejsce społeczne
Centrum Rzeźby w Orońsku ma stać się miejscem aktywizującym lokalną społeczność. Jak podczas konferencji prasowej wskazał dyrektor placówki, dr hab. Maciej Aleksandrowicz, w działalność Centrum już teraz udało się zaangażować okoliczną społeczność seniorów. Na ich potrzeby Muzeum Rzeźby Współczesnej zaoferuje specjalnie przygotowaną przestrzeń, tzw. salę aktywizacji społecznej, w której odbędą się spotkania, warsztaty i inne inicjatywy. Pomieszczenie spełni również rolę sali konferencyjnej oraz przestrzeni dla Lokalnego Centrum Kompetencji.
Rozbudowa Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku
wiz.: Emgieprojekt © Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
chaotyczna rozbudowa
Nowy budynek Muzeum Rzeźby Współczesnej perłą architektury nie będzie. Mimo że zaprezentowany na konferencji projekt opracowany został z dużą wrażliwością na zapotrzebowanie funkcjonalne oraz uwarunkowania społeczne, przestrzenne i geograficzne, w jakich operuje Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, to jednak trudno oprzeć się wrażeniu, że poszczególne, nowe fragmenty są chaotycznie rozmieszczonymi naroślami, które nijak mają się do zastanej struktury architektonicznej obiektu z początku lat 90. oraz innych znajdujących się w parku zabudowań. Najmocniej ingerującym w jego wyraz elementem stanie się z pewnością duże, przeszklone atrium, umiejscowione w sposób asymetryczny w północnej elewacji budynku. Wraz z nowym, wschodnim pawilonem, który również wyposażony będzie w duże przeszklenia, oraz budynkami wartowni i Galerii Wozownia, stworzą kulisy dla placu organizującego przestrzeń przed MRW.
Orońsko zasługuje na więcej
Interwencja architektoniczna w Muzeum Rzeźby Współczesnej z pewnością wpłynie korzystnie na jego codzienne funkcjonowanie, podniesie standard pracy oraz wprowadzi nowe możliwości organizacji wystaw. Oglądając projekt, można jednak poczuć uzasadniony niedosyt i odnieść wrażenie, że jedna z najważniejszych instytucji związanych ze sztuką współczesną, ulokowana w obrębie jednego z najciekawszych XIX-wiecznych założeń pałacowych zasługuje na więcej.
