Gdy projektowanie poprzedzone jest poznaniem kultury regionu, prace stają się nie tylko wartościowe w regionalnym kontekście, ale również odpowiadają na potrzeby mieszkańców. Tak było w przypadku projektów osób studiujących na Wydział Architektury Politechniki Białostockiej, nagrodzonych przez Wójta Gminy Czyże w konkursie na zagospodarowanie terenu.
Osoby studiujące na III roku na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej w ramach przedmiotu Osadnictwo Wiejskie przeprowadzili badania architektoniczno-etnograficzne na obszarze gminy Czyże na Podlasiu. Przedmiot prowadzili dr inż. arch. Magdalena Sulima oraz prof. Jarosław Szewczyk.
Celem przedmiotu jest uwrażliwienie młodych ludzi na zachowaną tradycyjną zabudowę z obszaru województw podlaskiego, przetrwałe tu wartości kultury niematerialnej oraz potrzebę ich ochrony
– tłumaczy Magdalena Sulima.
inwentaryzacja architektoniczno-etnograficzna domu we wsi Szostakowo
Wojciech Gryko, Mateusz Suszko
Powstałe w ramach projektu prace prezentują przestrzenno-kulturowe uroki wybranych miejscowości z gminy. Wykonano także architektoniczno-etnograficzne inwentaryzacje tradycyjnej zabudowy z obszaru gminy, pod postacią rysunków architektonicznych domów oraz układów i wystrojów wnętrz. Uczestnicy projektu przeprowadzili również rozmowy z mieszkańcai wsi, podczas których usłyszeli osobiste historie i wspomnienia związane z okolicą. „To wszystko pozwoliło stworzyć wielkoformatowe plansze ukazujące ducha miejsca tych terenów.” – dodaje prowadząca.
Projekty zrealizowane w ramach zajęć wzięły udział w konkursie zorganizowanym przez Wójta Gminy, Jerzego Wasiluka, na zagospodarowanie dwóch obszarów w miejscowości Czyże. Poniżej prezentujemy nagrodzone w konkursie prace.
I miejsce: Wojciech Gryko, Mateusz Suszko „Wątek i Osnowa – przestrzeń tkana naturą”
Projekt Wojciecha Gryko oraz Mateusza Suszko czerpie inspiracje z lokalnych tradycji rzemieślniczych, a zwłaszcza z tzw. pasiaków, czyli pasiastych dywanów, które od pokoleń zdobią wnętrza okolicznych domów. Ich charakterystyczny wzór stał się przyczynkiem do stworzenia koncepcji siatki ścieżek. To na niej przebiega główna komunikacja w projekcie, prowadząca między kluczowymi atrakcjami. Tytułowy wątek i osnowa, to nici przenikające się w splocie płóciennym – w zwycięskim projekcie stanowiące symbol połączenia tradycji i nowoczesności w projektowaniu.
Wątek i Osnowa - przestrzeń tkana naturą
proj.: Wojciech Gryko, Mateusz Suszko
Autorzy zadbali o wzbogacenie obszaru zielenią – zaplanowali liczne nasadzenia drzew i krzewów oraz utrzymanie łąk kwietnych. Przed Gminnym Ośrodkiem Kultury przewidzieli odnowienie posadzki placu, inspirowane regionalnymi zdobieniami. Kolejnym zagospodarowanym obszarem w tym projekcie jest teren koło OSP w Czyżach, na których znalazły się nowe pawilony warsztatowe, przestrzeń targowa, pawilon z ogniskiem oraz amfiteatr, pełniący centralny punkt całego założenia.
Praca Wojciecha Gryko i Mateusza Suszko nie tylko doskonale wpisuje się w kontekst kulturowy i historyczny miejsca, ale również odpowiada na potrzeby mieszkańców.
Wątek i Osnowa - przestrzeń tkana naturą
proj.: Wojciech Gryko, Mateusz Suszko
II miejsce: Wiktoria Chmielewska, Dominik Kotyńska „Ogród Wschodu” w Czyżach – architektura z duszą tradycji
Autorki projektu „Ogród Wschodu” główną inspirację czerpały z lokalnej sztuki haftu – stąd motyw rombu przewijający się w poszczególnych elementach pracy: w ścieżkach wijących się w geometrycznych układach, rabatach kwiatowych, nasadzeniach drzew, ławkach i pergolach. W ten symboliczny sposób projektowany ogród staje się nie tylko miejscem wypoczynku, ale również opowieścią o Czyżach.
„Ogród Wschodu” w Czyżach – architektura z duszą tradycji
proj.: Wiktoria Chmielewska, Dominika Kotyńska
III miejsce Julia Boratyńska, Kamila Czarkowska „Czyżowianie na dywanie”
„Czyżowianie na dywanie” to praca, która również nawiązuje do tradycyjnych dywanów. W projekcie przeważa ciepło – wynik otwartości, z jaką autorki przyjęte zostały przez mieszkańców gminy, by opowiedzieć im historie swoich domów. W przestrzeni powtarzają się koliste formy oraz ciepłe, kolorowe przeszklenia.
W projekcie zaplanowany został również amfiteatr oraz strefy sprzedaży lokalnych wyrobów.
„Czyżowianie na dywanie”
proj.: Julia Boratyńska, Kamila Czarkowska
Te i pozostałe plansze projektowe stworzone w ramach przedmiotu Osadnictwo Wiejskie – studium miejscowości gminnej zostały zaprezentowane na wystawie w Gminnym Ośrodku Kultury w Czyżach 29 marca.
