W świecie pełnym napięć i różnic religijnych, powstaje projekt, który zamiast dzielić – łączy. To koncepcja Marty Walkowiak z Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu: Międzywyznaniowe Centrum Dialogu Kultur (MCDK), które ma nie tylko edukować, ale też inspirować do wzajemnego zrozumienia.
plan zagospodarowania terenu
© Marta Walkowiak
wspólna płaszczyzna w podzielonym świecie
Projekt MCDK powstał jako odpowiedź na coraz silniejsze przenikanie się kultur i religii we współczesnym społeczeństwie. Inspiracją była publikacja Petera Stanforda „50 idei, które powinieneś znać. Religia”, w której autor dostrzega, że choć każdy ma swoje zdanie na temat religii, rzadko bywa ono neutralne. Stąd właśnie potrzeba stworzenia przestrzeni, która z założenia nie ocenia, lecz edukuje i skłania do dialogu.
Celem projektu nie jest promowanie jednej idei czy wyznania, ale podkreślenie wspólnych elementów obecnych w różnych religiach. MCDK to przestrzeń otwarta na wszystkich, niezależnie od poglądów i przekonań.
aksonometria
© Marta Walkowiak
architektura jako narzędzie porozumienia
Zaprojektowane Centrum to nie tylko przestrzeń edukacyjna, ale również miejsce kontemplacji i dyskusji. Znajdziemy tu zarówno wystawę stałą prezentującą podobieństwa między systemami wierzeń, jak i Salę Dialogu – strefę swobodnej wymiany myśli.
Architektura budynku inspirowana jest minimalizmem – surowe formy, przejrzystość przestrzeni, szlachetne materiały. Twórczyni odwołuje się do prac Petera Zumthora, Tadao Ando i Álvaro Sizy – mistrzów tworzących z poszanowaniem miejsca i funkcji.
Sercem budynku jest atrium – otwarta przestrzeń z zachowanym, wieloletnim drzewem robinii akacjowej. Jego symbolika, obecna w wielu religiach, nadaje miejscu głębszy, niemal sakralny wymiar. Przeszklone ściany pozwalają drzewu rozrastać się swobodnie, a odwiedzającym – kontemplować naturę jako wspólną wartość duchową.
widok od strony południowo-wschodniej
© Marta Walkowiak
edukacja bez barier
Na piętrze zlokalizowano wystawę stałą, która skupia się na trzech głównych filarach: idei religii, istocie religii oraz rytuałach i zwyczajach. Brak podziałów fizycznych – zamiast ścian zastosowano półprzezroczyste przegrody – symbolizuje przenikanie się kultur i otwartość na nowe perspektywy.
Ekspozycja pozwala samodzielnie wytyczać ścieżkę zwiedzania, co ma skłaniać do refleksji i osobistego odbioru. Na parterze przewidziano miejsce na wystawy czasowe realizowane we współpracy z instytucjami kultury i muzeami.
sala dialogu
© Marta Walkowiak
zielona idea w miejskim kontekście
MCDK zaplanowano w pobliżu Ronda Śródka – węzła komunikacyjnego Poznania. Bliskość Traktu Królewsko-Cesarskiego i Jeziora Maltańskiego sprawia, że lokalizacja zyskuje nie tylko dostępność, ale też atrakcyjność turystyczną.
Jednym z nadrzędnych założeń było zachowanie istniejących drzew, które nie tylko pełnią funkcję przyrodniczą, ale także stanowią symboliczną ochronę duchowego wymiaru przestrzeni. Atrium z drzewem w centrum, zielony dach i naturalne bariery z drzew od strony ulic – to ukłon w stronę ekologii i religijnego szacunku dla natury.
wystawa stała
© Marta Walkowiak
forma, która nie przytłacza
Budynek zaprojektowano na planie kwadratu z odchodzącymi ramionami. Materiały – cegła elewacyjna w jasnym odcieniu, szkło, minimalistyczne wykończenia – podporządkowane są funkcji, nie odwrotnie. Przestrzenie wewnętrzne są jasne, otwarte, łatwo dostępne dla osób z niepełnosprawnościami.
Część techniczna zlokalizowana została pod ziemią, co dodatkowo wzmacnia klarowność i harmonię układu. Wewnątrz znajdują się: hol z recepcją, bistro, księgarnia, Sala Dialogu, wystawy i przestrzenie administracyjne – całość tworzy funkcjonalny i spójny system.
Projekt Marty Walkowiak to więcej niż budynek – to manifest architektoniczny, który zachęca do budowania mostów, a nie murów. Pokazuje, że architektura może być narzędziem budowania zrozumienia i tolerancji. W czasach, gdy różnice często stają się pretekstem do konfliktów, MCDK daje przykład, że można inaczej – w harmonii, szacunku i wzajemnym słuchaniu.
