Moreau Kusunoki i Frida Escobedo
Zamknięcie Centre Pompidou dla zwiedzających zostało ogłoszone przeszło rok temu. Powodem zaplanowanej na pięć lat od 2025 roku przerwy w funkcjonowaniu muzeum jest potrzeba gruntownej renowacji ikony postmodernizmu. W budynku zaprojektowanym w nurcie high-tech paradoksalnie zaczęła szwankować obnażona na fasadzie technologia, która od 1977 roku uległa znacznej korozji. Niedawno autorzy zwycięskiego projektu — paryskie biuro Moreau Kusunoki we współpracy ze studiem meksykańskiej architektki Fridy Escobedo — ogłosili szczegóły planu interwencji architektonicznej. Całość prac pochłonie 262 milionów euro.
powody renowacji Centre Pompidou w Paryżu
Świadomość wpływu materiałów budowlanych na środowisko uległa znacznej poprawie od czasów budowy otwartego w 1977 roku Centre Georges Pompidou. W fasadzie konstrukcji nadal znajduje się azbest, a rozwiązania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego również nie dorastają do współczesnych standardów. Problemy techniczne sprawiły, że władze Centrum zaczęły kompleksowo myśleć o jego przebudowie, w wyniku czego w planie renowacji uwzględniono poszerzenie oferty merytorycznej muzeum. Do finału międzynarodowego konkursu zaproszono sześć pracowni architektonicznych z całego świata, spośród których jury wyłoniło zwycięski projekt autorstwa Moreau Kusunoki i Frida Escobedo Studio. Ich propozycja przewiduje dostosowanie budynku do potrzeb współczesnych użytkowników z zachowaniem szacunku dla oryginalnej formy Renza Piano i Richarda Rogersa.
architekci Moreau Kusunoki o swoim projekcie
Nie po raz pierwszy zajęliśmy się znaczeniem i rolą, jaką odgrywa muzeum w XXI wieku. Nasza propozycja jest silnie nacechowana japońską koncepcją mâ, wedle której pośrednie przestrzenie tworzą miejsce, w którym życie i znaczenie mogą się rozwijać i naturalnie pojawiać pomiędzy ustalonymi granicami. Od czasu powstania Centre Pompidou jest przestrzenią eksperymentu, która ciągle definiuje siebie na nowo, żeby pozostać źródłem inspiracji dla otoczenia. Chcemy wykorzystać okazję do wzmocnienia tej kulturotwórczej roli i stworzyć muzeum, które będzie jeszcze silniej wpisane i otwarte na miasto. Nasz projekt nawiązuje dialog z zastaną architekturą dzięki zdolności do adaptacji poszanowaniu pierwotnej struktury. Wizualne i fizyczne porowatości oraz wyklarowanie różnych ścieżek użytkowników zachęca ich do reaktywacji i przedefiniowania istniejących przestrzeni. Naszą ambicją było zapewnienie zwiedzającym większego poczucia podmiotowości, żeby stworzyć centrum, które będzie priorytetyzować wartości, dla których powstało: ludzka interakcja i cielesne doświadczenie.
Mapa myśli otaczająca Centre Pompidou, wypracowana przez biuro Moreau Kusunoki
© Moreau Kusunoki
Paryskie biuro może się poszczycić nagrodzonym projektem budynku Paula-Henriego Spaaka w Parlamencie Europejskim oraz zwycięstwem w konkursie architektonicznym na projekt Muzeum Guggenheima w Helsinkach. Przy okazji renowacji Centre Pompidou architekci weszli we współpracę z Frida Escobedo.
Jestem zachwycona, że naszemu studiu powierzono niezwykłą odpowiedzialność współpracy z Moreau Kusunoki. Razem podejmiemy się zadania przeobrażenia Centrum na teraźniejsze i przyszłe warunki. Nasz projekt architektoniczny służy większemu celowi, jakim jest umożliwienie Centre Pompidou kontynuowania tradycji nieustannego samoodkrywania się.
artystyczna infrastruktura Paryża
Ważną zasadą całego projektu jest silniejsze zagnieżdżenie Centre Pompidou w tkance miejskiej. Przed wejściem do muzeum zostaną postawione tarasy, które będą miejscem dla artystów ulicznych i performerów. Przybudówka, w której obecnie znajduje się Atelier Brâncuși, zostanie poddane kompletnemu przemodelowaniu. Będzie ona miejscem Biblioteki Kandinsky'ego zintegrowanej z centrum badawczym. Restrukturyzacja będzie przebiegać przez pion obiektu poprzez zreorganizowanie kondygnacji oraz poziomo, dzięki nowemu połączeniu pomiędzy budynkiem a placem. Pracownia rzeźbiarza zostanie przeniesiona do nowych przestrzeni wystawienniczych wewnątrz muzeum. W kulturalnym planie renowacji Centre Pompidou znalazły się sale kinowe i teatralne, które będą mieścić się na rozbudowanym kosztem dawnego parkingu autokarowego podziemiu galerii.
Aksonometria Centre Pompidou po renowacji (parter i antresola)
© Moreau Kusunoki
rozwój publiczności poprzez architekturę — przykład Centre Pompidou
Ścieżki ruchu odwiedzających będą bardziej intuicyjne. Wejście do słynnych schodów ruchomych na fasadzie zostanie odsunięte od głównego wejścia. W ten sposób strefa przy recepcji — Forum — oraz niższy poziom nazwany Agorą utworzą środkowy, łatwy w nawigacji punkt ciężkości ruchu w galerii. Antresola w kształcie trybuny wzmocni społeczny i teatralny aspekt tej przestrzeni.
Forum otwiera się na Agorę, na której zwiedzający znajdą kino, kawiarnię i strefę wypoczynkową
© Moreau Kusunoki i Frida Escobedo
Centrum Nowej Generacji jest kolejnym krokiem w rozbudowie oferty kulturalnej Centre Pompidou. Nowy obszar będzie skoncentrowany wokół klatki schodowej prowadzącej do biblioteki publicznej, pozostając jednocześnie częścią Forum. Niewydzielona sztywnymi granicami strefa będzie miejscem spotkań dla ludzi w każdym wieku, przyjaznym szczególnie dzieciom. Wnętrze dwupiętrowej biblioteki będzie kontrastować charakterem z niższymi poziomami: poszczególne przestrzenie będą mniejsze i bardziej rozgraniczone, z zachowaniem płynności ruchu między nimi.
Architekci wydzieli nową przestrzeń dla użytkowników w każdym wieku. Centrum Nowej Generacji (Pôle Nouvelle génération) ma być inkluzywnym, stymulującym miejscem do zabawy i ćwiczenia kreatywności
© Moreau Kusunoki i Frida Escobedo Studio
Wszystkie przestrzenie wystawiennicze na poziomach 4.,5. i 6. zostaną przeprojektowane, żeby jak najlepiej prezentować dzieła sztuki w kolekcji muzeum. Rewolucją w budynku będzie dodanie olbrzymiego tarasu na dachu, do którego będzie się można dostać schodami na fasadzie (Chenille). Interwencja w zastany dach będzie minimalna, żeby umożliwić dostosowanie się do scenografii wydarzeń programowych (w tym pawilonów i innych lekkich konstrukcji) oraz wszelkiego innego użytku.
Wizualizacja biblioteki publicznej w paryskim Centre Pompidou
© Moreau Kusunoki i Frida Escobedo Studio
społeczne i ekologiczne aspekty renowacji
Prace budowlane poprowadzą inżynierowie z AIA Life Designers. Oprócz naprawy fasady, techniczne cele renowacji obejmują wymianę całej instalacji elektrycznej i sieci wodociągowych na obniżające zużycie energii odpowiedniki. 54% materiałów budowlanych uzyskanych w trakcie rozbiórki zostanie ponownie wykorzystane, dzięki czemu w fazie budowlanej zostanie zaoszczędzone 60 kg emisji ekwiwalentu CO₂/m², jak również uniknie się wywózki 1200 ton odpadów. Każdy kontrakt zawarty z firmami zewnętrznymi zawiera klauzulę, która rezerwuje określoną liczbę godzin pracy dla osób doświadczających trudności społecznych lub zawodowych.
w jakich miastach możemy obejrzeć kolekcje Centre Pompidou?
Pozostałe filie instytucji będą nadal otwarte dla zwiedzających. Miłośnicy sztuki współczesnej wybierający się do Malagi, Brukseli, Szanghaju czy Metz w północnej Francji nie muszą bać się przykrej niespodzianki. Centre Pompidou planuje ekspansję na Amerykę (Jersey City), Arabię Saudyjską oraz na stolicę Korei Południowej — Seul.
