Między przeskalowanym rondem i za dużą galerią handlową stanie oryginalny biurowy punktowiec. Interesująco zakomponowana bryła ma szansę stać się atrakcyjnym akcentem w amorficznym otoczeniu poznańskiej dzielnicy Rataje. Projektanci z EASST Architects z dużym wyczuciem podeszli do niełatwego zadania.
Starannie rozrzeźbiona bryła biurowca „Industrial” autorstwa pracowni EASST Architects (Marcin Sucharski, Łukasz Sterzyński) ma szansę stać się interesującym akcentem, a nawet znakiem rozpoznawczym prawobrzeżnego Poznania. Wraz z planowanym niższym budynkiem powstanie przy ruchliwym i bardzo rozległym rondzie Rataje; na przedpolu gigantycznego i nijakiego centrum handlowego Posnania, przy wylocie na trasę szybkiego ruchu w kierunku Katowic.
Rondo Rataje, Poznań — Widok z ronda Rataje w stronę ulicy Komedy i centrum handlowego (widocznego w głębi); biurowiec stanie na wprost
fot.: Jakub Głaz
oswoi rondo?
Piętnastokondygnacyjny biurowiec sięgnie blisko 60 metrów (55 m do podstawy attyki osłaniającej kondygnację techniczną) i będzie pierwszą tak wyrazistą i dobrze zaprojektowaną budowlą w amorficznej przestrzeni wokół ratajskiego węzła komunikacyjnego. To bardzo dobra wiadomość, bo duże rondo to niemal zawsze przestrzeń antymiejska. Przeskalowany okrąg zazwyczaj rozsadza typową tkankę miasta lub — w przypadku terenów niezurbanizowanych — utrudnia jej utworzenie. Oswoić może takie rondo albo zwarta i dość wysoka obrzeżna zabudowa, albo dostatecznie wysoki akcent równoważący wizualnie obszerną asfaltową „patelnię”.
Biurowce przy rondzie Rataje i ul. Komedy w Poznaniu, wizualizacja, proj. EASST Architects — widok z zachodu, od strony ronda; skrajnie, po prawej, jedno z wejść do centrum handlowego Posnania
© EASST Architects
Przy rondzie Rataje zwarta zabudowa jest już raczej niemożliwa, bo dwa przyległe kwartały zajęte są przez podporządkowaną linijce słońca zabudowę modernistycznych osiedli (Piastowskiego i Jagiellońskiego). W trzeciej ćwiartce stoi przy rondzie autobusowy dworzec przesiadkowy — co prawda o dynamicznej, ale jednak niskiej, horyzontalnej formie (proj. Pracownia Architektoniczna Ewy i Stanisława Sipińskich, 1998). Za nim straszy zaś zwalisty budynek mieszkalny (tzw. Tarasy Warty) sprzed ponad dekady.
Rondo Rataje/ul. Komedy, Poznań
fot.: Jakub Głaz
dwie wieże
Dlatego w czwartej, północno-wschodniej ćwiartce przy rondzie planiści i radni dopuścili (mpzp z 2020 roku) budowę dwóch usługowych obiektów o maksymalnej wysokości 64 i 100 metrów. Po pierwsze, mogą nadać one wyraźny charakter najbliższej przestrzeni, a po drugie — stać się sensowną dominantą i punktem orientacyjnym w skali miasta. Ich usługowa (w domyśle: biurowa) funkcja uzupełni też handlowy i mieszkaniowy charakter okolicy (na wschód od Posnanii rozrasta się właśnie przegęszczona, niemal monofunkcyjna zabudowa deweloperska). Między działkami przeznaczonymi na te wyższe akcenty wiedzie krótka i ślepa ulica Komedy z szerokim pieszym pasażem prowadzącym do cofniętej w stosunku do ronda „galerii”.
Biurowce przy rondzie Rataje i ul. Komedy w Poznaniu, wizualizacja, proj. EASST Architects; widok od strony centrum handlowego, z pasażu wzdłuż ulicy Komedy (widoczna północna jezdnia ulicy)
© EASST Architects
Biurowiec autorstwa EASST Architects zajmie działkę przeznaczoną na niższy budynek, po północnej stronie ulicy Komedy (przy niej usytuowane będzie główne wejście). W 2021 roku kupiła ją od miasta firma TMT SA. Jest już prawomocne pozwolenie na budowę punktowca, inwestycja ma ruszyć w tym roku i zakończyć się po 18 miesiącach (budowę niższego biurowca obok planuje się później). Jak prezentują się szczegóły projektu? Oddajmy głos architektom:
Głównym założeniem […] było stworzenie wielowymiarowego obiektu, którego elewacje będą odbierane jako rzeźbiarska forma, zmieniająca się wraz z odkrywaniem jej poszczególnych fragmentów. Założono podział budynku na dwie części pod względem wysokości. Niska pięciokondygnacyjna podstawa jest szeroka i została rozrzeźbiona przez wycofania fragmentów elewacji. Górna część, która mieści w sobie dziesięć kondygnacji, została podzielona na dwie bryły przesunięte w rzucie względem siebie. Dodatkowo trzy kondygnacje zostały przesunięte na osi podłużnej.
trapez ożywi
Tak przemyślaną dynamiczną formę ujednolicą forma i barwa kratownicowych elewacji. Osłonięte zostaną niemal w całości aluminiowymi kompozytami o grafitowej barwie (z akcentami z surowej stalowej blachy), a niemal wszystkie okna mają ten sam wymiar. Na pierwszy rzut oka pionowe elementy między oknami wyglądają jak prostopadłościenne „żyletki” o prostokątnej podstawie. Jest jednak ciekawiej. Bazą każdej „żyletki” jest prostokątny trapez. Elementy te zakomponowane prawo- lub lewostronnie oraz w różnych sekwencjach nadadzą elewacjom zróżnicowany wyraz, umożliwią też ciekawą grę światła i cienia. Pomoże w tym również znaczna „mięsistość” elewacji dalekich od banalnej ściany kurtynowej. Nie jest to zabieg jedynie estetyczny. Projektanci z EASST Architects informują, że
bardzo istotnym elementem projektu […] był aspekt chronienia budynku przed słońcem. Z tego powodu elewacja ma dużą głębokość, która ma spowodować zwiększone zacienianie wnętrza, a przez to oszczędności dotyczące klimatyzowania przestrzeni biurowej.
Biurowce przy rondzie Rataje i ul. Komedy w Poznaniu, wizualizacja, proj. EASST Architects; widok od strony centrum handlowego, w stronę ronda; po lewej niższy biurowiec, którego budowę planuje się w kolejnym etapie
© EASST Architects
Spójny z zewnętrznym wyglądem ma być charakter otwartych, dających się elastycznie kształtować wnętrz. Zorganizowano je klasycznie: wokół centralnego pionu z windami i klatką schodową (dodatkowa klatka obsłuży obszerniejszą niższą partię budynku). Ich wygląd, stosownie do nazwy inwestycji, ma mieć industrialny charakter:
wnętrza biurowca […] zostaną wykonane z takich materiałów jak beton architektoniczny, blacha stalowa czy siatka cięto-ciągniona.
tramwaj pod drzwi
W biurowcu nie przewidziano rozwieralnych okien lub przewietrzaczy. Budynek jest za to w trakcie uzyskiwania certyfikatu BREEAM (w którym analizuje się między innymi dostęp do komunikacji, zużycie energii i wody, jakość powietrza oraz zastosowanie ekologicznych materiałów). Na kondygnacji technicznej przewidziano montaż paneli fotowoltaicznych nad urządzeniami wentylacyjnymi i klimatyzacyjnymi. Tarasowe połacie dachów na przesuniętych względem siebie częściach bryły zostaną natomiast obsadzone „ekstensywną zielenią”.
Na dwóch podziemnych kondygnacjach zaplanowano z kolei halę garażową na 87 aut oraz obszerną rowerownię z udogodnieniami dla cyklistów. Do „Industriala” łatwo też dostać się komunikacją publiczną. Liczne linie tramwajowe i autobusowe pozwolą dotrzeć niemal pod drzwi i są znacznie lepszym rozwiązaniem od jazdy samochodem. Zwłaszcza że rondo Rataje po niedawnej generalnej modernizacji (i utrwaleniu części niekorzystnych starych rozwiązań) generuje spore samochodowe zatory.
Biurowiec przy rondzie Rataje i ul. Komedy w Poznaniu, wizualizacja, proj. EASST Architects; widok od zachodu, spod dworca autobusowego
© EASST Architects
Biurowiec od EASST Architects pomoże zatem odwrócić uwagę od nieciekawego ronda (oraz centrum handlowego) i — jeśli powstanie w prezentowanej dziś formie — dowartościuje przestrzeń Poznania. Będzie też dobrze korespondował z położonymi także na obrzeżach śródmieścia innymi udanymi biurowcami o nieco zbliżonych formach elewacji: docenianym Bałtykiem (proj. MVRDV, 2017) i kończonym właśnie narożnym punktowcem kompleksu Nowy Rynek (proj. JEMS Architekci). Teraz pozostaje tylko trzymać kciuki, by sąsiedni dopuszczony planem wieżowiec przy rondzie (ten, który może sięgnąć 100 metrów) został zaprojektowany równie pomysłowo i starannie.
