Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Gdańsk charakteryzuje się niesamowitą architekturą, wyjątkowym klimatem oraz olbrzymim potencjałem. Miasto to jest nie tylko największą aglomeracją wybrzeża, lecz także centrum kulturalnym i naukowym. Komunikacja miejska w Gdańsku to głównie autobusy i tramwaje, funkcjonuje tu również mniej znana linia tramwajów — tramwajów wodnych. Oznakowania ich stacji nie są jednak dobrze widoczne, co sprawia, że trudno je zlokalizować. Sporym utrudnieniem jest też brak dogodnego miejsca do oczekiwania na tramwaj.
Wspomniane kwestie i analiza problemu badawczego stały się pretekstem do podjęcia tego tematu w pracy: takie przestrzenie — całoroczne, funkcjonalne i atrakcyjne — są bowiem potrzebne.
sytuacja
© Alicja Jaroszek
Bardzo interesującym miejscem, niedawno zaadaptowanym do użytkowania publicznego i mającym na swoim obszarze stację przystanku tramwaju wodnego jest Falochron Zachodni w Gdańsku — konstrukcja zbudowana po to, by ochraniać port południowy Bałtyku przed niszczącym działaniem fal. Jej forma sprzyja wykorzystaniu nadbrzeża oraz ułatwia wpływanie tam statków, nie dopuszczając do ich uszkodzeń. Teren ze względu na swoje atrakcyjne położenie (jest zakończeniem rozległego szlaku pieszo‑rowerowego z przepięknym widokiem na zatokę i wpływającymi do portu statkami) szybko stał się miejscem spotkań i spacerów, zarówno okolicznych mieszkańców, jak i turystów.
plan zagospodarowania terenu
© Alicja Jaroszek
Dlatego założeniem projektowym jest wykorzystanie zastanego terenu Falochronu Zachodniego i wkomponowanie w to miejsce obiektu stanowiącego kontynuację ciągu pieszego, prowadzącego od parku nadmorskiego i w minimalnym stopniu ingerującego w zastane otoczenie. Nadanie nowej architektury przystankowi tramwaju wodnego wraz z zagospodarowaniem przestrzeni, wokół której obecny stan jest bardzo surowy, przyczyniłoby się do ożywienia tego miejsca pod względem przestrzennym, funkcjonalnym i komunikacyjnym.
widok z lotu ptaka
© Alicja Jaroszek
Nowa forma stacji jako ,,Przystani — nurtów historii” będzie także źródłem informacji o Gdańsku i jego historii. Program funkcjonalny Przystani zakłada zatem stworzenie przestrzeni przystanku tramwaju wodnego, a także galerii, gdzie będzie można zobaczyć archiwalne zdjęcia zarówno tego miejsca, jak i całego Gdańska. Znaczące dla projektu Przystani jest również jej bezpośrednie zetknięcie z wodą i roztaczającą się panoramą. Zachowanie relacji między obiektem architektonicznym a środowiskiem przestrzennym, w którym będzie on funkcjonował, jest kwestią wiodącą.
Jako że przystanki tramwajów wodnych w Polsce są obiektami sezonowymi, a same tramwaje kursują wyłącznie w okresie letnim, nie pełniąc innej roli oprócz komunikacyjnej, „Przystań — nurty historii”, dzięki wprowadzeniu funkcji galerii, będzie obiektem całorocznym.
widok z wnętrza
© Alicja Jaroszek
Jej formę cechują elementy i motywy nadmorskie. W szczególności widoczny jest motyw koła, nawiązujący do okien w statkach i łodziach. Drugim wykorzystywanym akcentem jest bardzo popularny obecnie w Gdańsku motyw blachy rdzawionej przypominającej kolorem czerwoną cegłę, tak charakterystyczną dla architektury miasta. Sam wygląd Przystani nawiązuje do wpływającego do portu statku, a dzięki obłym zakończeniom projektowanej elewacji przywodzi na myśl fale morskie. Ażurowość bryły nadaje jej lekkość i sprawia, że nie przytłacza ona swoją formą.
Budynek dzięki rozbudowanej funkcji oraz zagospodarowaniu terenu będzie ciekawym punktem nie tylko dla osób podróżujących, lecz także mieszkańców Gdańska i turystów. Idea ta mogłaby być także powielona w pozostałych stacjach w mieście, akcentując fragmenty historii danego miejsca oraz pozwalając na ich aktywną obecność w świadomości odbiorców.
Alicja Jaroszek
Ilustracje: © Autorka
