Viktoria Bagińska, Roman Michalczak i Zofia Napiontek z Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu otrzymali wyróżnienie honorowe w międzynarodowym konkursie Adaptive Reuse × Placemaking. Ich projekt zakłada adaptację i ożywienie zabytkowego klasztoru w Hiszpanii poprzez nadanie mu nowych funkcji między innymi sali koncertowej i otwartej przestrzeni sprzyjającej integracji. Do budowy studenci wykorzystali uniwersalne moduły, tworząc system kładek i niezależnych konstrukcji wewnętrznych.
Konkurs Adaptive Reuse × Placemaking organizowany przez fundację Never Enough Architecture we współpracy z gminą Pelayos de la Presa w Hiszpanii był poprzedzony bezpłatnym kursem. W trakcie kursu uczestnicy mogli dowiedzieć się od ekspertów, jak adaptować stare budynki do nowych zastosowań przy jednoczesnym zachowaniu ich wyjątkowego wyglądu i charakteru oraz ponownego wykorzystania materiałów (adaptive reuse). Natomiast pod pojęciem placemaking organizatorzy rozumieli tworzenie lepszych przestrzeni publicznych, koncentrujących się na inkluzywności, użytkowaniu i poczuciu przynależności.
konkurs dotyczył zabytkowego klasztoru w Hiszpanii
© Never Enough Architecture
połączenie historii i współczesności
Wyzwaniem konkursowym było ponowne wprowadzenie życia do zabytkowego klasztoru Santa María la Real de Valdeiglesias w miejscowości Pelayos de la Presa. Wyzwanie dotyczyło harmonijnego połączenia historii i współczesnego projektowania, dbałości o środowisko i zaangażowania społeczności. Celem konkursu było spopularyzowanie klasztoru oraz znajdującego się w pobliżu zbiornika wodnego San Juan i zachęcenie turystów do odwiedzania tej lokalizacji przez cały rok.
klasztor znajduje się w miejscowości Pelayos de la Presa
© Viktoria Bagińska, Roman Michalczak, Zofia Napiontek
Program funkcjonalny miał obejmować: salę widowiskową dla 300 osób, elastyczne przestrzenie wystawiennicze, strefy integracyjne dla społeczności (warsztaty, targi, place zabaw, przestrzenie edukacyjne), przestrzenie przyjazne zwierzętom. Ponadto uczestnicy mieli rozważyć dodanie udogodnień, takich jak kawiarnia, strefa restauracyjna, strefa relaksu, kąciki czytelnicze lub interaktywne miejsca wystawiennicze. Dodatkowo można było rozszerzyć program o zagospodarowanie terenu zielonego otaczającego klasztor.
Zgłoszone do konkursu prace oceniało jury w składzie: Ma Yansong (MAD Architects), Antonio Sin Hernándes (burmistrz Pelayos de la Presa), Marcial Jesus i Javier Gonzalez (100architects), David Engwicht (Creative Communities), Francisco Latorre Navarro (Lacaton & Vassal Architectes), Hyunje Joo (Hyunje Joo_Baukunst studio), Mingzhu Bai i Antoine Nerval (Mingzhu Nerval studio), Maya Calleja (Gensler Shanghai).
rzuty założenia
© Viktoria Bagińska, Roman Michalczak, Zofia Napiontek
wyróżnienie honorowe dla polskich studentów
Z ogromnej ilości nadesłanych prac jury wyłoniło pięćdziesiąt finałowych — dziesięć otrzymało wyróżnienia honorowe, dwa projekty wyróżnienia specjalne, oraz przyznano trzy nagrody główne. I Nagrodę otrzymał projekt autorstwa zespołu z Włoch w składzie: Silvia Gronchi, Simone Parola. Wszystkie nagrodzone prace możecie poznać na stronie konkursu.
Pośród wyróżnień honorowych, jako jedyny z Polski znalazł się projekt autorstwa studentów UAP z wydziału Architektury i Wzornictwa — Viktorii Bagińskiej, Romana Michalczaka i Zofii Napiontek. Praca została wykonana pod kierunkiem Szymona Januszewskiego.
studenci zagospodarowali również klasztorny dziedziniec
© Viktoria Bagińska, Roman Michalczak, Zofia Napiontek
Nasz projekt skupia się na stworzeniu otwartej przestrzeni, sprzyjającej integracji i wspólnym doświadczeniom. Obiekt jest dostosowany do potrzeb rodzin, osób indywidualnych, dorosłych, dzieci, seniorów i osób z niepełnosprawnościami. Jest również przyjazny dla zwierząt, z wyznaczoną strefą przypominającą parkowe otoczenie — opisują autorzy.
Duży nacisk studenci położyli na relacje między przestrzeniami wewnętrznymi a zewnętrznymi oraz otwartość na krajobraz. Poza murami klasztoru zaproponowali nowe nasadzenia drzew, krzewów i kwietnych łąk, ze szklarniami zachęcającymi odwiedzających do uczestnictwa w lokalnych inicjatywach ogrodniczych.
pomysł na klasztor w Hiszpanii, aksonometria
© Viktoria Bagińska, Roman Michalczak, Zofia Napiontek
uniwersalny moduł
Ze względu na szacunek do naturalnego oraz zabytkowego charakteru miejsca, młodzi projektanci zastosowali uniwersalny moduł konstrukcyjny wykonany ze stali i szkła. Stanowi on zarówno konstrukcję jednokondygnacyjnego pawilonu, pełniącego funkcję „zamkniętego dziedzińca”, konstrukcję kładek unoszących się nad klasztorem, jak i dach kościoła.
schemat platform i rzut kondygnacji +2.
© Viktoria Bagińska, Roman Michalczak, Zofia Napiontek
Pawilon projektowany na zewnątrz mieści większość funkcji administracyjnych i technicznych, tak aby nie musiały być one zlokalizowane w zabytkowym klasztorze. W dawnym obiekcie znajdują się jedynie najważniejsze funkcje kulturowe — sala koncertowa w kościele oraz przestrzenie wystawowe i kładki na terenie ruin. Moduł montuje się go do gruntu kotwami, jest on powtarzalny i skalowany w zależności od projektowanej przestrzeni.
Zastosowane w projekcie niskie rampy i szklane podłogi (pozostawiające widok na zabytkową posadzkę) posłużyły jako wyrównanie zmian wysokości terenu i polepszenie dostępności do obiektu. Autorzy zachowali również odpowiednią odległość od historycznych murów klasztoru. Ma to na celu pozostawienie ich w stanie nietkniętym. Wyjątkiem jest konstrukcja dachu kościoła, która została zamocowana w istniejących zabytkowych murach.
autorzy skupili się na stworzeniu otwartej przestrzeni, sprzyjającej integracji i wspólnym doświadczeniom
© Viktoria Bagińska, Roman Michalczak, Zofia Napiontek
przestrzeń kulturowa
Realizacja projektu na konkurs Adaptive Reuse × Placemaking pozwoliła nam na zastosowanie teorii współczesnej konserwacji zabytków w praktyce. Nauczyliśmy się projektować przestrzeń społeczną, podążając z duchem czasu i adaptować stary obiekt na nowe funkcje [...]. Dzięki dokładnie wykonanej dokumentacji konserwatorskiej mogliśmy precyzyjnie określić problemy projektowe i szukać dla nich rozwiązań. Koncepcja była poprzedzona wieloma pomysłami, zarówno w formie nowej struktury, jak i umiejscowienia funkcji. Dzięki temu mieliśmy pewność, że ostateczna forma była najlepsza. Jesteśmy zadowoleni z efektu naszej pracy, ponieważ wiemy, że jako zespół rzetelnie podeszliśmy do adaptacji zabytku, tworząc interesującą przestrzeń kulturową. Bardzo miło nam się współpracowało, nauczyliśmy się konstruktywnej wymiany myśli i pozytywnej dyskusji nad wieloma aspektami naszego projektu — podsumowują Viktoria, Roman i Zofia.
