Dziyana Matsiashuk z Politechniki Krakowskiej ma pomysł na mediatekę w Krakowie, która mogłaby powstać na działce przy ulicy Pawiej. Proponowany przez studentkę budynek jest interaktywnym multicentrum, w którym użytkownicy mogą nie tylko spędzać czas na nauce, ale także na spotkaniach ze znajomymi w kawiarni, rozrywce, czy imprezach kulturalnych.
Prezentowana praca powstała w ramach zajęć z Projektowania Architektoniczno-Urbanistycznego na VI semestrze studiów w 2022 roku pod kierunkiem dr. Bartosza Dendury.
Proponowany obiekt jest interaktywnym multicentrum, które wspiera naukę dzięki zróżnicowanemu dostępowi do wiedzy. Obiekt skierowany jest do wszystkich grup wiekowych, ze szczególnym naciskiem na młode pokolenie.
Obecnie istotną rolę w życiu młodzieży odgrywają nowe technologie i kultura medialna, dlatego ważne jest, aby biblioteka XXI wieku oferowała usługi we wszystkich nowoczesnych formatach. Kreatywne zarządzanie przestrzenią, różnorodność mediów oraz wielofunkcyjność, to cechy główne mojej mediateki — opowiada autorka.
Projekt mediateki w Krakowie, zagospodarowanie terenu
© Dziyana Matsiashuk
multicentrum w Krakowie
Jako lokalizacje mediateki wybrana została działka znajdującą się w centrum Krakowa, w obrębie ulic Pawiej i Kurników. Obecnie teren służy jako parking przy dwóch kamienicach mieszkalnych, zlokalizowanych naprzeciwko Galerii Krakowskiej a od strony północnej teren graniczy z działką niezagospodarowaną. W pobliżu działki, objętej opracowaniem, znajduje się także Politechnika Krakowska oraz Akademia Sztuk Pięknych.
projekt mediateki w Krakowie odznacza się charakterystyczną elewacją z blachy
© Dziyana Matsiashuk
Bryła i kształt budynku wynikają z przeprowadzonej przez studentkę analiz nasłonecznienia, jednocześnie wykorzystują maksymalną, możliwą powierzchnię działki. Południowa część bryły została obniżona, tak aby nie zacieniać zabudowy sąsiedniej, a od strony wschodniej
wysokością dopasowana do hotelu Mercury oraz budynku Banku Polskiego. Natomiast żeby nie ograniczać dostępu do budynku znajdującego się od strony zachodniej działki, w poziomie parteru umieszczono przejście, które prowadzi również do nowo zaprojektowanego dziedzińca z zielenią i miejscami do siedzenia. Strefa wejściowa do budynku została zaakcentowana poprzez wycięcie części bryły od strony wschodniej.
schemat powstawania oraz przekrój A-A
© Dziyana Matsiashuk
kawiarnia, księgarnia i czytelnia
Wejścia do budynku ukierunkowane są na centralny, reprezentacyjny hol, połączony z ogólnodostępną kawiarnią. W północno-wschodnim narożu parteru znajduje się księgarnia. Kondygnację -1 zajmuje sala konferencyjna z foyer, umożliwiająca organizację imprez kulturalnych, projekcję filmów oraz spotkań na przykład z pisarzami. Najniższa kondygnacja przeznaczona jest w całości pod strefę techniczną. Wyższe piętra zajmuje strefa książki, funkcjonująca jako open space.
Aranżacja stref mediateki wynika z chęci stworzenia otwartej i jasnej przestrzeni z uwzględnieniem miejsc do pracy indywidualnej i grupowej. Na pierwszym piętrze znajduje się czytelnia z wolnym dostępem do zbiorów, czytelnia z księgozbiorem i wypożyczalnią dla dzieci oraz pokój prac grupowych. Czytelnia usytuowana również na kolejnym piętrze wraz ze strefą multimedialnych stanowisk komputerowych. W północno-wschodnim narożu znajduje się strefa administracyjna.
rzuty poziomów
© Dziyana Matsiashuk
przyjazna przestrzeń
Aby zachęcić użytkowników do poruszania się po mediatece, postanowiłam wzbogacić wnętrze o różnorodne warianty miejsc siedzących. Otóż obok głównej klatki schodowej, prowadzącej na trzecie piętro, zaprojektowałam wielopoziomowe siedziska, przypominające stadion. Wygodne schodki z poduszkami otoczone z jednej strony wbudowanymi półkami na książki, tworzą idealny kącik do czytania ulubionej książki, czy pracy przy laptopie — dodaje Dziyana.
Trzecie piętro mediateki oferuje użytkownikom księgozbiór oraz przestrzeń do pracy, wyposażoną w mobilne regały, ułatwiające podział wnętrz. Łamane schody prowadzą na antresolę, gdzie również można spędzić czas z książką, czy odpocząć, patrząc w otwarte niebo. Nad antresolą rozpościera się ogromne przeszklenie dachowe, będące źródłem naturalnego światła.
projekt mediateki w Krakowie, wnętrze
© Dziyana Matsiashuk
falista elewacja i gra światła
Jednym z głównych celów projektu było stworzenie budynku otwartego, przenikającego się z otoczeniem. Dlatego jako główne materiały elewacyjne wybrałam szkło i blachę perforowaną. Całkowicie przeszklona ostatnia kondygnacja zmniejsza wizualnie budynek oraz stwarza wrażenie, że bryła rozpływa się w niebie — tłumaczy studentka.
Aluminiowa blacha perforowana w białym kolorze to głównym materiał pokrywający mediatekę. Charakteryzuje się ona wysoką wytrzymałością i odpornością na warunki atmosferyczne. Ponadto przepuszcza światło do wnętrza, tworząc ciekawe efekty wizualne, jednocześnie zachowując intymny charakter wnętrz. Co więcej, na fasadzie zostały zamontowane systemy składanych osłon okiennych, za pomocą których użytkownicy mogą kontrolować ilość wpadającego światła. Są one obsługiwane przyciskami dostępnymi w strefie czytelni mediateki. Jak twierdzi autorka, falista elewacja i ruchome osłony nadają budowli lekkości i dynamizmu oraz sprawiają, że budynek ma współczesny charakter.
projekt mediateki w Krakowie, elewacje
© Dziyana Matsiashuk
„trzecie miejsce”, czyli przestrzeń publiczna
Pracując nad koncepcją mediateki, korzystałam z idei amerykańskiego socjologa Raya Oldenburga, który stwierdził, że życie ludzi koncentruje się wokół trzech obszarów: domu, pracy i „trzeciego miejsca”. Dla niego „trzecie miejsce” to przestrzeń publiczna, gdzie regularnie, dobrowolnie, nieformalnie goszczą ludzie, pozostając poza sferami pracy i domu. Jest to miejsce swobodnie dostępne, gdzie możemy spędzić czas wolny i odpocząć od codziennej rutyny. Takim „trzecim miejscem” mogłaby być również odpowiednie zaprojektowana mediateka. Starałam się stworzyć miejsce nie tylko dla nauki, ale również takie, gdzie można napić się kawy, porozmawiać ze znajomymi, pograć czy spędzić czas w internecie w przerwie między zajęciami — podsumowuje Dziyana Matsiashuk.
