Gdy media obiegły pierwsze informacje dotyczące przyszłości Muzeum Ziemi zlokalizowanego w Białym Pałacyku i Willi Pniewskiego, trudno było być spokojnym o przyszłość tego kompleksu. Uspokojenia nie przyniosły również zapowiedzi Ministerstwa.
O trudnej sytuacji Muzeum Ziemi zlokalizowanej przy warszawskiej alei Na Skarpie informowaliśmy 8 sierpnia 2023 roku na łamach naszego portalu. Muzeum Ziemi miało zostać zlikwidowane, a jego zbiory podzielone pomiędzy inne instytucje. Niepewna była przyszłość obiektu, nad czym ubolewali społecznicy, którzy zorganizowali petycje przeciw decyzji PAN, którą podpisało ponad 5,5 tysiąca obywateli. W tym momencie czekano na informacje dotyczące muzeum i kompleksu, jakie decyzję podjęto?
muzeum trwające w niepewności
14 sierpnia br. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zorganizowało konferencje na temat sytuacji muzeum. Obecni byli na niej minister kultury Piotr Gliński, prezes PAN Marek Konarzewski, dyrektorka Muzeum Ziemi PAN Anna Piontek i dyrektor Narodowego Muzeum Techniki Mirosław Zientarzewski. Co powiedziano na konferencji?
Przekształcenie Muzeum Ziemi w oddział Narodowego Muzeum Techniki zakłada wstępne porozumienie między Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Polską Akademią Nauk. Ostateczna formuła dalszego funkcjonowania Muzeum Ziemi wymaga jeszcze formalnego porozumienia miedzy MKiDN a PAN — poinformował minister Piotr Gliński.
Sprawę skomentował dla nas inicjator petycji na rzecz ocalenia Muzeum Ziemi, Adam Przywara.
W trakcie konferencji prezes PAN wycofał się z prawie wszystkich swoich decyzji: przeniesienia kolekcji do Krakowa, czy sprzedaży Willi Pniewskiego i Białego Pałacyku. Wskazuje to na sens pracy nas wszystkich, zaangażowanych w obronę Muzeum Ziemi. Jednak pomimo zapewnień, losy Muzeum nie są jeszcze jasne. Wielokrotnie na konferencji wspominano, że szczegóły „ratunku” nie są znane, to znaczy, należy wątpić, że jakiekolwiek detale planu na przyszłość zostały ustalone, spisane i potwierdzone — wskazuje Adam Przywara.
Muzeum Ziemi Pan ma zostać oddziałem Narodowego Muzeum Techniki z uwzględnieniem porozumień między instytucjami NMT i PAN. W przyszłości ministerstwo chce stworzyć nową siedzibę Narodowego Muzeum Techniki z oddziałem Muzeum Historii Naturalnej. Siedziba Muzeum Ziemi miałaby zostać wydzierżawiona od PAN do momentu budowy nowego gmachu. Co dalej z Białym Pałacykiem i Willą Pniewskiego? Na razie pozostanie częścią PAN, wydzierżawioną dla NMT, ale jego przyszłość dalej jest niepewna.
co z pracownikami?
Obok dalszej przyszłości budynków, największe niepewności dotyczą dwóch problemów — przyszłości zbiorów i pracowników. W przypadku zbiorów rodzi się pytanie o ich podział. Podczas konferencji zwrócono uwagę na podział kolekcji na wystawienniczą i naukową. Trudno prześledzić, jak taki podział miałby przebiegać — w końcu do wystaw czasowych wykorzystywano by również pewnie elementy kolekcji „naukowej”. Ostatecznie, do podziału tych zbiorów ma dojść, w jakiej skali zostaną one okrojone? Tego jeszcze wciąż nie wiadomo.
Drugą kwestią jest przyszłość pracowników, ponieważ nikt do końca nie wie, jak będzie wyglądało ich przejście do nowej instytucji. Trudno zapytać o zdanie samych pracowników, wypowiedź w sprawie przyszłości Muzeum Ziemi ma obecnie tylko i wyłącznie Biuro Komunikacji PAN.
[...] Rozwiązanie, które z pewnością stawia znak zapytania nad wieloma etatowymi pracownikami instytucji, a także nad jej naukowo-edukacyjnym charakterem. Musimy pamiętać, że Muzeum Ziemi w aktualnej formie to nie tylko jednostka wystawienniczo-edukacyjna, ale także naukowa — zatrudniająca badaczy i badaczki. Te dwie funkcje ma też kolekcja muzeum. Według prezesa PAN funkcja naukowa i edukacyjna mają zostać rozdzielone. Pracownicy naukowi, jak i część kolekcji zostaną w PAN, a pracownicy edukacyjni i część kolekcji zostanie włączona w struktury Muzeum Techniki. Linia podziału między część naukową a edukacyjną nie jest jasna, a według mnie do takiego podziału po prostu nie powinno dojść — zwraca uwagę Adam Przywara.
willa Pniewskiego
fot. Adrian Grycuk |© Wikimedia Commons CC BY-SA 3.0
przyszłość Willi w kancelarii premiera?
Obok kwestii przyszłości muzeum, jego przeniesienia, sytuacji pracowników, czy podziału zbiorów pojawia się kwestia wykorzystania budynków po zakończeniu dzierżawy i docelowego wybudowania nowego gmachu. Według nieoficjalnych informacji, które uzyskaliśmy, zainteresowanie przejęciem tego budynku wyrażać miała Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. W pytaniu o ustosunkowanie się do tych informacji otrzymaliśmy od KPRM poniższą wypowiedź:
Willa Pniewskiego i Biały Pałacyk nie znajdują się w zasobach nieruchomości KPRM (Kancelarii nie przysługuje tytuł trwałego zarządu do tych nieruchomości). Kancelaria Prezesa Rady Ministrów nie posiada informacji w temacie przejęcia Willi Pniewskiego.
Pniewski wciąż żywy w tych murach
Jaka przyszłość czeka Muzeum Ziemi i kompleks budynków przy alei Na Skarpie? Trudno jednoznacznie stwierdzić. W międzyczasie warto zwrócić uwagę na zaplanowane na 26 sierpnia br. wydarzenie „Urodziny Bohdana Pniewskiego”, w ramach którego odbędzie się zwiedzanie zabytków, koncert i spotkanie sympatyków muzeum. Pamięć o architekcie jest wciąż żywa w tym miejscu.
Więcej informacji na stronie Muzeum Ziemi.
Konferencja ministra Glińskiego pozostawia spory niedosyt, a także zagrożenie dla sympatyków Muzeum Ziemi i miłośników architektury. Wciąż należy czekać na szczegóły o przyszłość zbiorów, instytucji i jej serca, czyli pracowników.
